Στις 17 Απριλίου 2019 στο άρθρο μας «το Χάος μπορεί να περιμένει» αναφέραμε: «Νομοτελειακά, όπως κάθε αντιμετώπιση μιας κρίσης δημιουργεί την επόμενη, έτσι και το «Τέρας του παγκοσμίου χρέους», που εκτίναξε η κρίση του 2008 και το «σκιώδες τραπεζικό σύστημα» που κινείται ανεξέλεγκτο από κανόνες, βάζουν τα θεμέλια της επανάληψης της ίδιας ιστορίας.
Το 2008 τα κέρδη 5 ετών χάθηκαν σε 3 μήνες! Τα κέρδη των τελευταίων δέκα ετών θα ακολουθήσουν και αυτά τους κανόνες της «βαρύτητας»,(πολλές εταιρείες έχουν ήδη ξεκινήσει).
Σήμερα, το σύνολο των ανεπτυγμένων χωρών είναι υπέρ-χρεωμένες και εμφανίζουν δημοσιονομικά ελλείμματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη είναι φορτωμένοι με δανεικά που δεν τα είδαν ποτέ!! Τα παιδιά και τα εγγόνια μας οφείλουν να πληρώνουν δόσεις για δανεικά τα οποία προέκυψαν από τις περίφημες «μοχλεύσεις»,( των Υπέρ-τραπεζών που επέζησαν του κραχ του 2008), που κάνουν το ένα ευρώ ή δολάριο να κλωνοποιείται σε 100-200-300 κ.ο.κ.,(δεν γνωρίζουμε που σταματάει-πιθανόν στο άπειρο θα ήταν το καταλληλότερο), ενώ συνεχίζουν το καταστροφικό τους έργο γνωρίζουν ότι θα της στηρίζουν γιατί απλά είναι πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν και γιατί αν δεν το κάνουν το «Χάος» παραμονεύει απομένει το πέταγμα της Πεταλούδας!»
Καθώς η Πεταλούδα «τίναξε τα φτερά της» (δεν πέταξε ακόμα!),το μεγάλο ερώτημα που δημιουργείται είναι μήπως τελικά οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί θα έπρεπε ήδη να ετοιμάζονται για λύσεις απέναντι σε ένα σενάριο που να προβλέπει διαγραφή χρεών και επανεκκίνηση των οικονομιών;
Στις 23/4 ο Ρίτσαρντ Κόζουλ Ράιτ, διευθυντής του τμήματος της UNCTAD για την παγκοσμιοποίηση και τις αναπτυξιακές στρατηγικές έδωσε μια πρώτη γεύση για το τι θα συμβεί: «Περίπου 1 τρισ. δολάρια χρέους από αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να διαγραφεί στο πλαίσιο παγκόσμιας συμφωνίας που πρότεινε η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών ώστε αυτές οι χώρες να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις του κορωνοϊού. Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, οι οποίες ήδη πασχίζουν με μια ταχέως αυξανόμενη επιβάρυνση χρέους, βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες με μια ιστορική παγκόσμια ύφεση, την κατάρρευση των τιμών των εξαγωγών πετρελαίου και των εμπορευμάτων τους και την αποδυνάμωση των εθνικών τους νομισμάτων. Αυτός είναι ένας κόσμος όπου οι αθετήσεις χρεών από αναπτυσσόμενες χώρες είναι αναπόφευκτες», δήλωσε. Περίπου 64 χώρες χαμηλού εισοδήματος ξοδεύουν ήδη περισσότερα για την εξυπηρέτηση χρέους από όσο για τα συστήματα υγείας τους, ανέφερε η UNCTAD σε μια έκθεση που καλεί σε ένα παγκόσμιο σχέδιο για την ελάφρυνση του βάρους εξυπηρέτησης του χρέους για φτωχές χώρες, που θα χρειαστεί να αυξήσουν τις δαπάνες για τα συστήματα υγείας τους και για οικονομική τόνωση.
Στις 2/4/2020 ο υπουργός Υγείας της Μ. Βρετανίας, Ματ Χάνκοκ, παρουσιάζοντας τις προτεραιότητες της κυβέρνησης στα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, αποφάσισε τη διαγραφή του χρέους του Εθνικού Συστήματος Υγείας, ύψους 13,4 δισεκατομμυρίων λιρών, και τη διάθεση 300 εκατομμυρίων λιρών προς τα φαρμακεία. Όπως είπε στη διάρκεια της καθημερινής ενημέρωσης για την εξέλιξη της πανδημίας, η απόφαση διαγραφής του χρέους θα ενισχύσει το NHS ώστε να ανταποκριθεί στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού και να αποκτήσει ισχυρότερες βάσεις για το μέλλον.
Με μια ηχηρή παρέμβαση εμφανίστηκε και ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης μας Μάριο Ντραγκι με τον τίτλο «Αντιμετωπίζουμε πόλεμο και πρέπει να δράσουμε ανάλογα». Μιλώντας για την ευρωπαϊκή οικονομία, έκανε λόγο για αναπόφευκτη ύφεση, που πρέπει να αποτραπεί η εξέλιξη της σε συστημική κρίση, με συντονισμένες παρεμβάσεις, χωρίς καμία απολύτως καθυστέρηση, ακόμη και εάν απαιτηθεί διαγραφή χρεών για κάποιες επιχειρήσεις που χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν στήριξη για να κρατήσουν τους εργαζομένους τους.
Αναγκαστικά θα υπάρξει ένα “New Deal” για να πάρει μπροστά η παγκόσμια οικονομία. Αν η επιδημία του ιού και οι σχετιζόμενες καραντίνες διαρκέσουν, η μοναδική ρεαλιστική λύση για επιχειρήσεις, κράτη, οργανισμούς και πολίτες θα είναι η διαγραφή του χρέους. Καμία επιχείρηση δε θα αντέξει σε παρατεταμένο κλείσιμο χωρίς έσοδα άρα και κανένας πολίτης κράτους (που εργάζεται σε μια χρεοκοπημένη επιχείρηση) δε θα έχει έσοδα να πληρώσει και κανένα κράτος με τη σειρά του δε θα έχει έσοδα να πληρώσει τους κατόχους ομολόγων του. Είτε οι κυβερνήσεις θα αποζημιώνουν τους δανειολήπτες για τις δαπάνες τους, είτε αυτοί οι δανειολήπτες θα αποτύχουν και η εγγύηση θα καταπέσεις εις βάρος της κυβέρνησης. Όλα αυτά φαντάζουν άκρως επικίνδυνα και πρωτόγνωρα για τον αιώνα μας και τους βασικούς κανόνες λειτουργίας των αγορών. Δυστυχώς ή ευτυχώς όπως κάθε πόλεμος έχει τις απώλειες του, έτσι και εμείς θα πορευθούμε με βάση τους νέους κανόνες που θα προκύψουν από την νέα κρίση που ζούμε.
Μια τέτοια λύση, σίγουρα, θα προκαλούσε αναταραχή στους κατόχους των κρατικών ομολόγων. Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες του πλανήτη θα βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος, καθώς είναι μονόδρομος να αγοράζουν ότι κινείται και φυσικά να το διαγράφουν πολύ εύκολα γιατί δε θα μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Καθώς η Πεταλούδα ετοιμάζεται για την «πτήση» της απέχουμε ελάχιστα από το να ζήσουμε τις εικόνες του Χάους και της καταστροφής που μας περιέγραφαν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, που αφορούσαν στις πανδημίες.
Στον αντίποδα, των αρνητικών γεγονότων οι αγορές δεν γκρεμίστηκαν, όσο περίμεναν οι περισσότεροι, αλλά επανήλθαν με σημαντικά κέρδη για όσους αγόρασαν, όταν «το αίμα έρεε», εξάλλου αυτή τη φορά είχαμε και την σημαντικότερη στήριξη από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη η οποία είχε προαναγγελθεί από την στήλη από το 2017. «Σήμερα οι κεντρικές τράπεζες αγοράζουν τα χρέη (ομόλογα) των κρατών και των μεγάλων πολυεθνικών (στην περίπτωση της Ιαπωνίας και μετοχές , μένει να δούμε και τις υπόλοιπες όταν θα ξεκινήσει το μεγάλο ξεπούλημα), δημιουργώντας Νέο Χρέος!(13/10/2017, Ποιος είναι ο ανόητος που θα μείνει με τον μουτζούρη).
Ο Απρίλιος αποδείχθηκε ο καλύτερος μήνας των τελευταίων 33 ετών για τις αμερικάνικες αγορές. Οι έντονες διακυμάνσεις θα μας απασχολούν για πολύ ακόμα και η μεταβλητότητα θα αδειάζει τους τραπεζικούς λογαριασμούς από τα margin και τα short covering. Για πόσο μεγάλο χρονικό διάστημα θα αγοράζουν οι κεντρικές τράπεζες μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα και ότι πουλιέται στον πλανήτη μέσω των χρηματαγορών; Θα κάνουν τα πάντα για να στηρίξουν τις οικονομίες; Ποιος θα πληρώσει και πότε τα σπασμένα; Μήπως κανένας; Μήπως τελικά θα οδηγηθούμε στην πολυπόθητη και σωτήρια παγκόσμια διαγραφή του χρέους; Μήπως τελικά ο ιός αναδειχθεί από «μαύρο κύκνο» σε «σωτήρα» της παγκόσμιας οικονομίας, που προσπαθεί εναγωνίως να γλυτώσει από το ¨αδηφάγο τέρας του παγκοσμίου χρέους»; Ερωτήματα που θα μας ταλαιπωρήσουν για τα επόμενα δύο χρόνια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κερδήθηκε η πρώτη μάχη, ο πόλεμος δεν τελείωσε….ας ελπίσουμε στις λιγότερες δυνατές απώλειες….
