Χθες το πρωί (ώρα Νοτίου Κορέας) το κοινοβούλιο της χώρας ψήφισε έναν νόμο που, για πρώτη φορά στον κόσμο, βάζει περιορισμούς στον τρόπο με τον οποίον οι δύο μεγάλες αμερικανικές εταιρείες, η Apple (AAPL NASDAQ) και η Google, θυγατρική της Alphabet (GOOGL NASDAQ), λειτουργούν το Apple Store και το Google Play αντίστοιχα.
Μέσα από αυτά τα δύο ηλεκτρονικά «καταστήματα» οι δύο εταιρείες ελέγχουν πλήρως την αγορά των εκατομμυρίων εφαρμογών που διατίθενται από διάφορους δημιουργούς προς τους χρήστες των κινητών τηλεφώνων που χρησιμοποιούν τα λειτουργικά συστήματα iOS και Android.
Ο βασικός περιορισμός που θα τεθεί από τις Νοτιοκορεατικές αρχές όταν ο πρόεδρος της χώρας, η παράταξη του οποίου προώθησε το νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο, υπογράψει επίσημα τον νόμο, έχει σχέση με τον τρόπο που οι χρήστες των εφαρμογών αυτών πληρώνουν τους δημιουργούς και την προμήθεια που εισπράττουν οι δύο εταιρείες.
Όπως λειτουργούν αυτή τη στιγμή τα δύο αυτά ηλεκτρονικά καταστήματα, οι χρήστες των τηλεφώνων είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν τους δημιουργούς των εφαρμογών τις οποίες θέλουν να αγοράσουν χρησιμοποιώντας τα ψηφιακά συστήματα πληρωμών των δύο αμερικανικών μεγαθηρίων. Επίσης, οι δύο εταιρείες εισπράττουν αυτόματα μία σημαντική προμήθεια που κυμαίνεται συνήθως ανάμεσα στο 15% και το 30%, τις περισσότερες φορές πιο κοντά στο 30%.
Σύμφωνα με τον Νοτιοκορεατικό νόμο, κάθε δημιουργός εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα (apps όπως συνήθως αποκαλούνται), θα είναι ελεύθερος να χρησιμοποιήσει όποιο ψηφιακό μέσο πληρωμής επιθυμεί στις συναλλαγές του με τους χρήστες, και η Apple με την Google θα απαγορεύεται να λάβουν οποιαδήποτε μέτρα, φανερά ή κρυφά, εναντίον όσων αποφασίσουν να πάψουν να χρησιμοποιούν τα συστήματα πληρωμών τους.
Η δυνατότητα επιλογής είναι βέβαιο πως θα στερήσει από την Apple και την Google την ευκολία της άμεσης είσπραξης των προμηθειών, και τη δυνατότητα να απαιτούν τόσο υψηλές προμήθειες.
Η ψήφιση του νόμου προκάλεσε διάφορες αντιδράσεις. Από την πλευρά των δημιουργών, η μόνη που σχολίασε λεπτομερώς την εξέλιξη ήταν η εταιρεία Match, η οποία ειδικεύεται στις εφαρμογές ψηφιακών ραντεβού όπως το πολύ γνωστό Tinder. Ο εκπρόσωπός της δήλωσε πως ο νέος νόμος θα ανοίξει τον δρόμο για περισσότερες καινοτομίες, περισσότερες επιλογές για τους καταναλωτές και θα ενισχύσει το επίπεδο του ανταγωνισμού.
Θετικά εκφράστηκαν και η εταιρεία streaming μουσικής Spotify και η Epic Games (περισσότερα για αυτή παρακάτω). Από την πλευρά της η Apple δήλωσε πως ο νέος νόμος θα βλάψει τελικά και τους δημιουργούς και τους καταναλωτές/χρήστες των κινητών τηλεφώνων, αφού θα μειωθεί το επίπεδο εμπιστοσύνης στις συναλλαγές μέσα στο App Store, με τελικό αποτέλεσμα τις λιγότερες ευκαιρίες για τους εκατοντάδες χιλιάδες ψηφιακούς δημιουργούς και τις λιγότερες επιλογές για τους χρήστες.
Η Google δήλωσε πως θα συμμορφωθεί με τον νέο νόμο, αλλά υπογράμμισε πως οι προμήθειες που χρεώνει είναι απαραίτητες για να κρατηθεί το υψηλό επίπεδο λειτουργίας του λειτουργικού συστήματος Android και του Google Play, και να διατηρηθεί ο δωρεάν χαρακτήρας του Android.
Η ψήφιση του νόμου από το κοινοβούλιο της Νότιας Κορέας δεν είναι η μόνη εξέλιξη σε θεσμικό/νομοθετικό επίπεδο που δημιουργεί ανησυχία στις δύο μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις. Οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινούνται και αυτές προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ στις ΗΠΑ έχει ήδη κατατεθεί μία αντίστοιχη πρόταση νόμου στη Γερουσία, από δημοκρατικούς και ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές.
Η πρόταση νόμου των γερουσιαστών προβλέπει την απαγόρευση της υποχρεωτικής χρήσης των συστημάτων πληρωμής της Apple και της Google. Η ίδια πρόταση προβλέπει και την απαγόρευση του «σαμποτάζ» εις βάρος των δημιουργών που προσπαθούν να αποφύγουν τον ασφυκτικό έλεγχο που ασκούν τα δύο μεγαθήρια. Σύντομα αναμένεται και αντίστοιχη πρόταση νόμου στην Βουλή των Αντιπροσώπων.
Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε εξέλιξη η δίκη που έχει ξεκινήσει μετά από προσφυγή της εταιρείας ηλεκτρονικών παιχνιδιών Epic Games, δημιουργού του πολύ επιτυχημένου παιχνιδιού Fortnite, εναντίον της Apple, την οποία κατηγορεί για μονοπωλιακές πρακτικές. Η ακροαματική διαδικασία έχει ήδη τελειώσει και αναμένεται η απόφαση του δικαστή. Η Epic έχει προσφύγει και εναντίον της Google, όπως έχουν κάνει και οι υπουργοί δικαιοσύνης αρκετών πολιτειών των ΗΠΑ.
Είναι πολύ δύσκολο να προδικάσει κανείς την απόφαση του δικαστηρίου, αφού το «κοινό αίσθημα» δεν συμβαδίζει κατ’ ανάγκην με τις προβλέψεις της νομοθεσίας, είναι όμως γεγονός πως μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης και του πολιτικού κατεστημένου στον δυτικό κόσμο πιστεύει πως η Apple και η Google έχουν υπερβολική δύναμη στα χέρια τους. Το πιθανότερο είναι πως σύντομα, η νοτιοκορεατική πρωτοβουλία θα βρει μιμητές.
Όπως έχουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, φαίνεται πολύ δύσκολο για τις δύο εταιρείες που στην ουσία είναι οι «κλειδοκράτορες» της αγοράς κινητών τηλεφώνων και ειδικότερα της αγοράς των εφαρμογών, να συνεχίσουν για πολύ ακόμα να ασκούν τόσο ασφυκτικό έλεγχο. Αυτό το έχουν αντιληφθεί και οι ίδιες οι εταιρείες, όπως φαίνεται και από τη συμφωνία που ανακοινώθηκε προ ημερών μεταξύ της Apple και μίας μεγάλης ομάδας μικρών και μεσαίων δημιουργών εφαρμογών για κινητά τηλέφωνα, οι οποίοι είχαν προσφύγει δικαστικά εναντίον της.
Με αυτή τη συμφωνία, η Apple δεσμεύτηκε να μειώσει το ύψος των προμηθειών που χρεώνει στους μικρούς δημιουργούς, χωρίς όμως να προβεί σε σημαντικές παραχωρήσεις σε άλλους τομείς, ειδικά στο θέμα του τρόπου πληρωμής των δημιουργών. Είναι πιθανόν η κίνηση της Apple να έχει σχέση και με την προαναφερθείσα δίκη, και να αποτελεί προσπάθεια της εταιρείας να κάνει το κλίμα λίγο πιο ευνοϊκό για την ίδια.
Η Apple και η Google δεν πρόκειται να πάθουν μεγάλη οικονομική ζημιά από τη νέα νοτιοκορεατική νομοθεσία. Αν αντίστοιχοι νόμοι υιοθετηθούν και από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, τα οικονομικά τους μεγέθη σίγουρα θα πληγούν, όχι όμως καίρια. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις δύο αυτές επιχειρήσεις, όπως και για τις «συναδέλφους» τους Amazon και Facebook, είναι να ανοίξει η όρεξη των νομοθετών στις ΗΠΑ και την Ε.Ε. και να αρχίσουν να ασχολούνται μαζί τους πιο συστηματικά.
Φυσικά, δεν πρόκειται να έχουν την τύχη των κινεζικών τεχνολογικών κολοσσών που έχουν μπει στο στόχαστρο της κινεζικής πολιτικής ηγεσίας και βλέπουν σχεδόν καθημερινά νέους περιορισμούς στη λειτουργία τους. Μπορεί όμως, σταδιακά, να δουν τη σχεδόν απόλυτη εξουσία τους στον χώρο του διαδικτύου και της τεχνολογίας να αρχίσει να ροκανίζεται, και τότε τα κάστρα που έχουν χτίσει ίσως να πάψουν να φαίνονται εντελώς απόρθητα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
