Ο νέος πονοκέφαλος για την πορεία της οικονομίας είναι το τρόφιμο. Συνεχίζεται να ανατιμάται, επηρεάζει δραματικά το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, εμποδίζει την ταχύτερη μείωση του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού και επηρεάζει το διαθέσιμο εισόδημα του συνόλου του πληθυσμού. Δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Είναι πανευρωπαϊκό και τα στοιχεία της Eurostat το απέδειξαν: ο κλαδικός πληθωρισμός του τροφίμου «τρέχει» με πολύ υψηλότερο ποσοστό από τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή.
Ειδικά δε στην Ελλάδα, η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει στο τέλος της εβδομάδας διπλάσιο ρυθμό αύξησης των τιμών στα τρόφιμα συγκριτικά με τον γενικό δείκτη. Το πιθανότερο είναι ότι η ακρίβεια στα είδη διατροφής θα φτάσει στο 15% και αυτό το ποσοστό μεταφράζεται σε ετήσια επιβάρυνση της τάξεως των 3-3,5 δις. ευρώ για τα νοικοκυριά.
Τις επόμενες ημέρες, θα έρθουν νέες ανατιμήσεις στην αγορά. Ουσιαστικά τις προανήγγειλε ο ίδιος ο υπουργός Ανάπτυξης μεταφέροντας το κλίμα που επικρατεί σε παραγωγούς και χονδρεμπόρους. Τα τιμολόγια «κρατήθηκαν» (όσο κρατήθηκαν) μέσα στις γιορτές και τώρα θα περάσουν νέες ανατιμήσεις. Το που θα σταματήσει ο κύκλος των αυξήσεων ουδείς το γνωρίζει. Το ερώτημα είναι τι ζημιά θα γίνει στο διαθέσιμο εισόδημα και πότε θα κορυφωθεί το φαινόμενο.
Η κυβέρνηση, με τα στοιχεία του υψηλότερου πληθωρισμού από το ξέσπασμα της κρίσης ανά χείρας, θα ενεργοποιήσει τρία μέτρα άμυνας. Το πρώτο έχει να κάνει με τη διεύρυνση του «καλαθιού του νοικοκυριού». Στόχος η ένταξη περισσότερων επώνυμων προϊόντων. Όσο μεγαλύτερο κομμάτι της ζήτησης διοχετεύεται σε προϊόντα που διατηρούν σταθερές τιμές, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα αναπτυχθεί για συγκράτηση των τιμών και στα υπόλοιπα προϊόντα. Αυτή είναι η παρέμβαση στο σκέλος της προσφοράς. Υπάρχει και η παρέμβαση στο σκέλος της ζήτησης: το market pass. Οι αιτήσεις από τα νοικοκυριά θα ξεκινήσουν μέσα στον Φεβρουάριο ώστε μέσα στον Μάρτιο να αρχίσουν να γίνονται οι πιστώσεις.
Ποιο είναι το τρίτο μέτρο; (και μόνιμου χαρακτήρα); Η αύξηση του κατώτατου μισθού. Ειδικά στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, η επιβάρυνση από την αύξηση των τιμών των τροφίμων μεταφράζεται σε αύξηση του κόστους διαβίωσης κατά 30-50 ευρώ μηνιαίως. Εκτιμάται λοιπόν ότι με την αύξηση του κατώτατου μισθού και το food pass θα υπάρξει κάλυψη της ζημιάς σε μεγάλο βαθμό. Αυτό βέβαια, μένει να φανεί στην πράξη ενώ είναι σαφές ότι δεν είναι ίδιες οι συνθήκες για όλα τα νοικοκυριά.
