Η Ελλάδα εφαρμόζει την 18η αυστηρότερη πατερναλιστική πολιτική πανευρωπαϊκά σε ό,τι αφορά την κατανάλωση οινοπνευματωδών, τροφίμων, αναψυκτικών, καπνικών και ατμιστικών προϊόντων, σύμφωνα με τη μελέτη Nanny State Index (Δείκτης Κράτους-Νταντάς) για το 2023, την οποία συνδημοσιεύει και παρουσιάζει στη χώρα μας το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ) σε συνεργασία με το European Policy Information Center (EPiCENTER).
Τα πορίσματα του Δείκτη για την Ελλάδα:
● Στη συνολική κατάταξη του Δείκτη η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 18η θέση ως προς την αυστηρότητα των πατερναλιστικών της πολιτικών στην κατανάλωση οινοπνευματωδών, τροφίμων, αναψυκτικών, καπνικών και ατμιστικών προϊόντων επί συνόλου 30 εξεταζόμενων ευρωπαϊκών κρατών. Η κατάταξη της Ελλάδας βελτιώθηκε κατά 7 θέσεις σε σχέση με το 2021, βελτίωση που αποτελεί τη μεγαλύτερη μεταξύ των εξεταζόμενων χωρών.
● Ως προς την κατανάλωση οινοπνευματωδών, η Ελλάδα εφαρμόζει την 23η αυστηρότερη πολιτική.
● Ως προς τα προϊόντα καπνού, η Ελλάδα εφαρμόζει τη 10η αυστηρότερη πολιτική στην Ευρώπη.
● Ως προς τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, η χώρα μας κατατάσσεται στην 8η χειρότερη σχετική θέση.
● Ως προς τα τρόφιμα και τα αναψυκτικά, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 20ή θέση στον Δείκτη.
Τα πορίσματα του Δείκτη για την Ευρώπη:
● Για μία ακόμα χρονιά, η Γερμανία αναδεικνύεται η χώρα που εφαρμόζει το λιγότερο αυστηρό ρυθμιστικό περιβάλλον, ακολουθούμενη από την Τσεχία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και την Ισπανία.
● Στον αντίποδα, η Τουρκία έχει το πιο αυστηρό ρυθμιστικό περιβάλλον.
● Στην Τουρκία και τη Λιθουανία ισχύουν οι αυστηρότερες ρυθμίσεις στα οινοπνευματώδη, ενώ η Ουγγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφουν τις αυστηρότερες ρυθμίσεις στα αναψυκτικά και τα τρόφιμα.
● Τους βαρύτερους περιορισμούς στα ηλεκτρονικά τσιγάρα επιβάλλουν σύμφωνα με τον Δείκτη η Τουρκία και η Νορβηγία, ενώ τους ελαφρύτερους το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών Νίκος Ρώμπαπας, σχολίασε σχετικά:
«Το πατερναλιστικό κράτος-νταντά είναι ένα αποδεδειγμένα αποτυχημένο μοντέλο, καθώς, μεταξύ άλλων, οι υπερβολικά αυστηρές ρυθμίσεις συνδέονται με σημαντική αύξηση του λαθρεμπορίου και του παραεμπορίου προϊόντων αμφίβολης ποιότητας έως και εξαιρετικά μεγάλου κινδύνου για τους καταναλωτές.
Όπως καταδεικνύει ο Δείκτης αλλά και η πρόσφατη σχετική μελέτη του Παναγιώτη Λιαργκόβα και του Κωνσταντίνου Σαραβάκου που δημοσιεύσαμε για τις συνέπειες πολιτικών όπως η αποτυχημένη αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα χρόνια της κρίσης, η Ελλάδα έχει ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης του ρυθμιστικού της περιβάλλοντος, ιδιαίτερα μάλιστα σε ό,τι αφορά την εισαγωγή της αρχής μείωσης της βλάβης».
Ο Δείκτης του Κράτους-Νταντάς ξεκίνησε το 2016 και δημοσιεύεται ανά δύο έτη. Κατατάσσει 30 ευρωπαϊκές χώρες βάσει του πόσο αυστηρά επιχειρούν να ρυθμίσουν τις συνήθειες κατανάλωσης οινοπνευματωδών, καπνικών και άλλων προϊόντων μεταξύ των πολιτών τους. Ο Δείκτης είναι το αποτέλεσμα μιας ευρείας πανευρωπαϊκής συνεργασίας στο πλαίσιο του δικτύου EPiCENTER για τη συλλογή και την επεξεργασία πάνω από χιλίων δεδομένων.
