Αναποτελεσματική και με βαριές επιπτώσεις για τα πραγματικά εισοδήματα των ατόμων και των νοικοκυριών υπήρξε η πολιτική της υπερφορολόγησης κατά τις περιόδους των κρίσεων το διάστημα 2008-2021, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσίευσε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών και υπογράφουν ο καθηγητής και Πρόεδρος του ΚΕΠΕ Παναγιώτης Λιαργκόβας και ο Συντονιστής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών Κωνσταντίνος Σαραβάκος.
Ιδιαίτερα, η μελέτη τεκμηριώνει ότι η υπερφορολόγηση όχι μόνο επιδεινώνει σημαντικά το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών, αλλά και οδηγεί στο παράδοξο της μείωσης των κρατικών εσόδων σε σχέση με τα ποσά που θα εισπράττονταν με χαμηλότερους συντελεστές.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη:
- Το 2021, τα νοικοκυριά συνέχισαν να αυξάνουν τις δαπάνες τους για είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, υγεία, αγαθά νοικοκυριού), περιορίζοντας τις αντίστοιχες δαπάνες για αναψυχή και ρουχισμό.
- Το 2021 η Ελλάδα είχε το τρίτο υψηλότερο ποσοστό πολιτών κάτω από το όριο της φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ, ενώ μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις το αντίστοιχο ποσοστό ήταν το όγδοο υψηλότερο ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ.
- Την περίοδο 2012-2018 η Ελλάδα βρέθηκε στην λάθος πλευρά της καμπύλης του Laffer, δηλαδή η αύξηση των φόρων απέφερε λιγότερα έσοδα στο κράτος από αυτά που θα μπορούσε να έχει ακόμη και με σημαντικά μικρότερους φορολογικούς συντελεστές.
- Ταυτόχρονα, οι απότομες αυξήσεις της φορολόγησης στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και τον ΦΠΑ οδήγησαν την Ελλάδα να έχει σήμερα έναν από τους υψηλότερους φόρους στην ΕΕ στον καπνό και την ακριβότερη βενζίνη στην Ευρωζώνη. Παράλληλα, πέρα από μείωση των κρατικών εσόδων, επέφεραν αύξηση του παραεμπορίου και σημαντική αύξηση των τιμών καταναλωτή.
- Ο φόρος πολυτελείας αποτελεί την πιο χαρακτηριστική περίπτωση δημοσιονομικά αναποτελεσματικής υπερφορολόγησης στην Ελλάδα: Στον προϋπολογισμό του 2011 υπολογιζόταν να εισπραχθούν πάνω από €100 εκ. - τελικά εισπράχθηκαν μόλις €5,17 εκατομμύρια, δηλαδή περίπου 4,3% των προσδοκώμενων εσόδων.
Η μελέτη αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα του πανευρωπαϊκού δικτύου Epicenter που εξετάζει το φαινόμενο της ακρίβειας σε 8 ευρωπαϊκές χώρες. (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πολωνία, Ελλάδα, Τσεχία, Σουηδία, Ρουμανία).
Διαβάστε εδώ ολόκληρη τη φετινή μελέτη του Δείκτη.
