Τέτοια εποχή πέρυσι το στοίχημα ήταν να σωθεί πάση θυσία η ΔΕΗ. Έτσι κι έγινε. Και η αύξηση των τιμολογίων ήταν μονόδρομος. Αλλά για να μην φανεί αυτό στην τσέπη των καταναλωτών, η αύξηση αντισταθμίστηκε από μείωση κατά 25% της χρέωσης του ΕΤΜΕΑΡ. Του βασικού δηλαδή τροφοδότη του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ, μέσω του οποίου πληρώνονται οι πράσινοι επενδυτές, ιδιώτες, αγρότες με φωτοβολταϊκά, επιχείρησης του χώρου.
Σύντομα η “τρύπα” άρχισε να μεγαλώνει. Τα 98 εκατ. του Ιανουαρίου, με την βοήθεια και της πανδημίας που μείωσε την κατανάλωση, έγιναν 128 εκατ. τον Ιούνιο, 194 εκατ. τον Ιούλιο, 269 εκατ. τον Σεπτέμβριο, ενώ η χρονιά εκτιμάται ότι θα κλείσει στα 287 εκατ. ευρώ. Και τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι για να μην πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις η κατάσταση είναι να πληρώσουν τον λογαριασμό με μια έκτακτη εισφορά οι επενδυτές των ΑΠΕ. Δηλαδή οι μόνοι που δεν ευθύνονται για το πρόβλημα.
Ο πονοκέφαλος για τον Κωστή Χατζηδάκη είναι μεγάλος. Καλείται να βρει λύση σε μια δισεπίλυτη εξίσωση. Κανείς δεν αμφισβητεί πως έπρεπε να διασώσει την παραπαίουσα ΔΕΗ. Το ερώτημα όμως είναι μπορεί η λύση ενός προβλήματος να συνεπάγεται την δημιουργία ενός άλλου ; Τι επιπτώσεις θα έχει ένα έκτακτο χαράτσι σε μια συγκυρία όπου "πράσινα" επενδυτικά κεφάλαια πολλών δισ είναι έτοιμα να πέσουν στην ελληνική αγορά ;
Δύσκολες οι απαντήσεις. Και βέβαια υπάρχουν και οι αρχές του δικαίου των επενδύσεων. Αρχές που αφορούν την προστασία όσων επένδυσαν βασιζόμενοι ακριβώς στις δεσμεύσεις του επίσημου ελληνικού κράτους.
Στην ενεργειακή πάντως αγορά, αλλά και γενικά στην οικονομία, οτιδήποτε βγαίνει από την μια τσέπη, λείπει από την άλλη. Έτσι συνέβη και στην προκειμένη περίπτωση. Ένα πρόβλημα λύθηκε, ένα άλλο γεννήθηκε. Το έλλειμμα του λογαριασμού των ΑΠΕ αυξάνεται με ρυθμό 20 εκατ. το μήνα.
Ο Κώστης Χατζηδάκης έχει καταφέρει να σώσει... τα άσωστα. Διότι η ΔΕΗ ήταν για πολλούς μια χαμένη υπόθεση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και πάλι έχει μπροστά του ένα δύσκολο γρίφο. Οι μόνοι πάντως που δεν ευθύνονται είναι οι παραγωγοί των ΑΠΕ.
Τελικά πέρα από δύσκολη εξίσωση, είναι και θέμα αξιοπιστίας. Δεν βρισκόμαστε εξάλλου στο 2014. Τότε, επειδή υπήρχε και ένα κενό στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, είχε επιβληθεί ψαλίδι στις “ταρίφες” και έκτακτο χαράτσι.
Η τότε συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ είχε ζητήσει από τους παραγωγούς ΑΠΕ να αποδεχθούν ένα new deal. Μια συμφωνία δηλαδή που περιλάμβανε ένα έκτακτο χαράτσι και περικοπές στις τιμές με τις οποίες πληρώνονταν οι παραγωγοί, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δεινή κατάσταση της χώρας και κατ' επέκταση της ενεργειακής αγοράς. Τότε μάλιστα η πολιτεία, είχε υποσχεθεί στην αγορά ότι αυτό δεν επρόκειτο ποτέ να επαναληφθεί, αναγνωρίζοντας ότι αποτελούσε αθέτηση των δεσμεύσεων του ελληνικού κράτους απέναντί τους. Σημειωτέον ότι από το 2018 έχει τεθεί σε ισχύ μια κοινοτική οδηγία που απαγορεύει τέτοιες κινήσεις εναντίον των επενδυτών ΑΠΕ.
