Ακόμη και τους πιο συντηρητικούς επενδυτές του πλανήτη επηρεάζει η κρίση του κορονοϊού, με τα μεγαλύτερα συνταξιοδοτικά ταμεία να αλλάζουν στρατηγική για να προστατεύσουν τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις τους και κατ’ επέκταση τους συνταξιούχους από τη δίνη των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων. Ο εκρηκτικός συνδυασμός του ανοδικού ράλι των μετοχών στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών έως τις 19 Φεβρουαρίου και του επακόλουθου «κραχ» που διήρκεσε σχεδόν τέσσερις εβδομάδες, προκάλεσε σοβαρή «τρύπα» στις επενδύσεις συνταξιοδοτικών ταμείων ανά την υφήλιο.
Σύμφωνα με στοιχεία της Wilshire Trust Universe Comparison Service, τα κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία κατέγραψαν, κατά μέσο όρο, απώλειες 13,2% στο α' τρίμηνο του 2020, που είναι η χειρότερη τριμηνιαία επίδοση στα 40 χρόνια που συλλέγονται στατιστικά. 'Οταν οι πιο συντηρητικοί, μετρημένοι, σοβαροί ή όπως αλλιώς θέλει να τους χαρακτηρίσει κανείς, επενδυτές σημειώνουν τέτοια «βουτιά», είναι εύλογο να προκαλείται «σεισμός» στις αγορές. Σημειώνεται ότι τα 300 μεγαλύτερα pension funds διαθέτουν αθροιστικά κεφάλαια άνω των 20 τρισ. δολαρίων.
Η… μετατόπιση των τεκτονικών πλακών λόγω κορωνοϊού έχει αποτέλεσμα να βλέπουμε τα χαμηλότερα επιτόκια στην ιστορία και υποχρεώνει τους πιο μακροπρόθεσμους επενδυτές να αναζητούν λύσεις «out of the box» για να συντηρήσουν… αξιοπρεπείς αποδόσεις. Εκτός από τα χαμηλά -έως αρνητικά- επιτόκια, ρόλο στην αλλαγή στρατηγικής που παρατηρείται στους επενδυτικούς βραχίονες των συνταξιοδοτικών ταμείων παίζουν και οι ευρύτερες αλλαγές σε ολόκληρους κλάδους της οικονομίας, λόγω της πανδημίας.
GPIF (Ιαπωνία): Ο γίγαντας κινείται
Όταν ο ιαπωνικός γίγαντας αποφασίζει να κινηθεί, σείεται το έδαφος στις αγορές. Το κρατικό συνταξιοδοτικό ταμείο της Ιαπωνίας (GPIF) είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής που… κυκλοφορεί σήμερα στον πλανήτη, με κεφάλαια ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων. Στα τέλη Απριλίου, το GPIF, λαμβάνοντας υπόψη το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται λόγω της πανδημίας, προχώρησε στην προσαρμογή του χαρτοφυλακίου του για τα επόμενα πέντε έτη, αυξάνοντας το ποσοστό των ξένων ομολόγων από 15% στο 25%, μειώνοντας ταυτόχρονα το ποσοστό κατανομής των ομολόγων σε γεν στο 25% από 35%.
Αιτία, φυσικά, ήταν τα πολύ χαμηλά επιτόκια στην Ιαπωνία, καθώς στόχος του GPIF είναι να εξασφαλίζει ετήσια απόδοση 1,7% με το χαμηλότερο δυνατό επίπεδο ανάληψης κινδύνου.
Όσον αφορά τις μετοχικές τοποθετήσεις, το 90% των εγχώριων θέσεων του GPIF είναι στους δείκτες Topix και JPX400. Στο τρίμηνο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2019, το GPIF εμφάνισε αστρονομικά κέρδη ύψους 67 δισ. δολαρίων, πετυχαίνοντας απόδοση 8,6% στο χαρτοφυλάκιο ιαπωνικών μετοχών και 9,7% στις διεθνείς μετοχές. Συγκριτικά, το ίδιο διάστημα ο ιαπωνικός Nikkei ενισχύθηκε κατά 8,1% και αμερικανικός Dow Jones κατά 7,4%.
Από την 1η Απριλίου 2020, υπεύθυνος για τις επενδύσεις του ταμείου στην εποχή με τη μεγαλύτερη μεταβλητότητα στη σύγχρονη ιστορία είναι ο 52χρονος Eiji Ueda, στέλεχος της Goldman Sachs επί τρεις δεκαετίες.
NPS (Κορέα): Σε αναζήτηση αποδόσεων… στο Μανχάταν
Με κεφάλαια υπό διαχείριση που αγγίζουν τα 740 τρισ. γουόν ή 600 δισ. δολάρια, το κρατικό συνταξιοδοτικό ταμείο της Νότιας Κορέας είναι με διαφορά ο μεγαλύτερος επενδυτής στην ασιατική χώρα, ενώ βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα των μεγαλύτερων ταμείων στον κόσμο. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, στο τέλος Φεβρουαρίου, το NPS επενδύει το 38,6% του χαρτοφυλακίου του σε μετοχές, το 49,5% σε ομόλογα και το 11,9% σε «εναλλακτικές» επενδύσεις.
Μέσα στην επόμενη τετραετία και μέχρι το 2024 το NPS σχεδιάζει να αυξήσει τις θέσεις του σε μετοχές στο 45% του συνολικού του χαρτοφυλακίου και να μειώσει τα ομόλογα στο 40%, με τις εναλλακτικές επενδύσεις -ήτοι τις επενδύσεις υψηλότερου ρίσκου, όπως σε real estate και private equity- να ενισχύονται μεσοπρόθεσμα στο 15%.
Στις κορυφαίες μετοχικές επιλογές του NPS είναι οι Microsoft, Apple, Amazon, Alphabet και Tencent Holdings, βασική αγορά η αμερικανική (πάνω από 55% των μετοχικών θέσεων), ενώ σε επίπεδο τίτλων σταθερού εισοδήματος κυριαρχούν τα αμερικανικά ομόλογα.
Στις αρχές Μαΐου έγινε γνωστό ότι το NPS και η Hines απέκτησαν από την SL Green δικαιώματα ύψους 49,5% στο εμβληματικό κτίριο One Madison Avenue, της Νέας Υόρκης. NPS και Hines δαπάνησαν 492 εκατ. δολάρια για το ακίνητο, το οποίο βρίσκεται σε φάση ανακατασκευής και εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το 2024. Στα τέλη Απριλίου ανακοινώθηκε ότι το NPS είναι μεταξύ των αγοραστών του 81,1% της εταιρείας αυτοκινητοδρόμων της Πορτογαλίας, Brisa.
CalPERS (ΗΠΑ): Το… dislike στο Facebook
Το συνταξιοδοτικό ταμείο των δημοσίων υπαλλήλων της Πολιτείας της Καλιφόρνιας είναι το μεγαλύτερο στις ΗΠΑ, με κεφάλαια υπό διαχείριση που ξεπερνούν τα 370 δισ. δολάρια και ευθύνεται για τις συνταξιοδοτικές και υγειονομικές παροχές περίπου 2 εκατομμυρίων οικογενειών.
Οπως έγινε πρόσφατα γνωστό, το CalPERS μείωσε τη συμμετοχή του στις μετοχές τριών εκ των μεγαλύτερων αμερικανικών κολοσσών στο α' τρίμηνο του 2020, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα. Το ταμείο πούλησε περίπου 300.000 μετοχές της Facebook, 1,54 εκατ. μετοχές της Bank of America και 1,3 εκατ. μετοχές της Disney, μειώνοντας τις επενδύσεις του στις συγκεκριμένες εταιρείες στις 5,4 εκατ., 18,4 εκατ. και 3,93 εκατ. μετοχές αντίστοιχα. Στο αντίποδα, το CalPERS αγόρασε 3,1 εκατ. μετοχές της Verizon Communications, αυξάνοντας τη θέση του στον γίγαντα των τηλεπικοινωνιών σε 23,6 εκατ. μετοχές.
Στο τελευταίο οικονομικό έτος, το οποίο για το CalPERS ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2019, το ταμείο της Καλιφόρνιας είδε τις τοποθετήσεις του να αποδίδουν 6,7% και να διαμορφώνονται στα 376 δισ. δολάρια, έναντι ετήσιου στόχου απόδοσης 7%. Για την ιστορία, το CalPERS ήταν ένα από τα ταμεία που επένδυσαν στους δομημένους τίτλους CDOs πριν από την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας στις ΗΠΑ τον Ιούλιο του 2007.
Τον τελευταίο χρόνο το ταμείο επένδυσε περίπου το 20% των κεφαλαίων του σε αμερικανικά ομόλογα, το 39% σε μετοχές (αμερικανικές και διεθνείς), το 9% σε αμερικανικά εταιρικά ομόλογα και το 10% σε καλυμμένα ομόλογα.
SPU (Νορβηγία): Το… περιβαλλοντικό fund
Το κρατικό fund του 1,1 τρισ. δολαρίων δεν είναι αμιγώς συνταξιοδοτικό, αφού το μεγαλύτερο κομμάτι του αφορά τη διαχείριση των πετρελαϊκών εσόδων της Νορβηγίας. Ομως είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο, καθώς κατέχει περίπου το 1,4% των μετόχων ολόκληρου του πλανήτη. Το fund είχε το 2019 στην κατοχή του το μεγαλύτερο ποσοστό μετοχών στην ιστορία του. Και επειδή το εν λόγω έτος ήταν ένα από τα καλύτερα των τελευταίων δεκαετιών για τα χρηματιστήρια, εμφάνισε κέρδη 19,9%.
Κι όμως, το ισχυρότερο fund του πλανήτη θα αναγκαστεί να ρευστοποιήσει τίτλους αξίας 41 δισ. δολαρίων για να χρηματοδοτήσει το πακέτο στήριξης της οικονομίας. Το ποσό αντιστοιχεί στο 4,2% των κεφαλαίων υπό διαχείριση όταν στο καταστατικό του ταμείου υπάρχει όριο ρευστοποιήσεων έως 3% των συνολικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού.
Στο α' τρίμηνο του 2020, το νορβηγικό fund είδε την αξία των επενδύσεών του να υποχωρεί κατά 14,6%. Σε επίπεδο στρατηγικής, επενδύει έως το 70% των κεφαλαίων του σε περίπου 9.000 μετοχές ανά τον κόσμο, ενώ οι επενδύσεις σε ομόλογα μπορούν να φτάσουν έως το 30% και σε real estate έως το 7%.
Πριν από λίγες ημέρες, η Norges Bank ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει να επενδύει σε 4 καναδικές πετρελαϊκές, τις Canadian Natural Resources, Cenovus Energy, Suncor Energy και Imperial Oil. Ο λόγος δεν είναι το πρόσφατο κραχ στο πετρέλαιο, αλλά οι υπερβολικές εκπομπές ρύπων των εταιρειών αυτών.
Εβαλε μάλιστα στο στόχαστρο και άλλες εταιρείες ανά τον κόσμο που είτε μολύνουν το περιβάλλον είτε κατηγορούνται για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο παγκόσμιος κολοσσός BHP, για παράδειγμα, μπήκε σε «λίστα παρατήρησης», όπως και η Glencore, ενώ πουλήθηκε όλο το ποσοστό του νορβηγικού fund στην αυστραλιανή πετρελαϊκή AGL
Αυστραλία: Εκροές λόγω ανάγκης
Η Αυστραλία διαθέτει τη δέκατη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αγορά, αλλά το τέταρτο μεγαλύτερο συνταξιοδοτικό σύστημα στον κόσμο, με κεφάλαια υπό διαχείριση που αθροιστικά ξεπερνούν τα 3 τρισ. δολάρια Αυστραλίας (περίπου 2 τρισ. δολάρια ΗΠΑ). Πρόσφατα η κυβέρνηση της χώρας έδωσε το δικαίωμα σε όσους αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα λόγω του κορωνοϊού να «τραβήξουν» χρήματα από τους συνταξιοδοτικούς τους λογαριασμούς, πρόωρα και αφορολόγητα έως και 20.000 δολάρια Αυστραλίας, σε μία κίνηση που αναμένεται να οδηγήσει σε ρευστοποιήσεις οι οποίες εκτιμώνται μεταξύ 30-60 δισ. δολαρίων Αυστραλίας. Ορισμένα ταμεία ενδέχεται να συρρικνωθούν έως και κατά 25%, ενώ το μεγαλύτερο ταμείο της χώρας, AustralianSuper, «βλέπει» εκροές επενδυτικών κεφαλαίων κοντά στα 4 δισ. δολάρια.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 23 Μαΐου
