Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Κατέρρευσαν τα έσοδα του προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών. Συγκεκριμένα η υπερφορολόγηση και οι αυξημένες επιστροφές φόρων διεύρυναν την «τρύπα» του προϋπολογισμού κατά περίπου 2,4 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή και προκειμένου να διασωθεί η εικόνα του προϋπολογισμού, η κυβέρνηση «έσφιξε το ζωνάρι» των δαπανών, μη χορηγώντας πόρους ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί στα 4,5 δισ. ευρώ, μειωμένο για δεύτερη συνεχόμενο μήνα κατά 54 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Σημειώνεται, πάντως ότι για πρώτη φορά γίνεται τόσο μεγάλη μαζική επιστροφή φόρων, γεγονός που αποδίδεται στις προθέσεις της ΑΑΔΕ να μηδενίσει τα υπόλοιπα που υπάρχουν εδώ και περίπου 5 χρόνια. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση επιδιώκει να ενισχύσει την ανάπτυξη στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους του προγράμματος και να τονώσει την αγορά.
Ένας ακόμα λόγος των μαζικών επιστροφών είναι και η ανάγκη να πέσουν στην αγορά 1,2 δισ. ευρώ (μέχρι τέλος Οκτωβρίου), που προβλέπει η συμφωνία με τους πιστωτές της χώρας, έτσι ώστε να διατηρηθεί το ποσό της δεύτερης υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Σε κάθε περίπτωση, τα οριστικά στοιχεία του προϋπολογισμού που θα ανακοινωθούν στα τέλη του μήνα θα δείξουν το μέγεθος του προβλήματος στον τομέα των εσόδων. Η πρώτη εικόνα πάντως δείχνει ότι τα φορολογικά έσοδα παρουσιάζουν μείωση ύψους 500 εκατ. ευρώ στο 9μηνο.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2017, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 367 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 1.052 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016 και στόχου για έλλειμμα 292 εκατ. ευρώ του ΜΠΔΣ 2018-2021 για το αντίστοιχο διάστημα του 2017. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 4.502 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 3.806 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2016 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4.556 εκατ. ευρώ.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 35.989 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 2.391 εκατ. ευρώ ή 6,2% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 34.718 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.290 εκατ. ευρώ ή 6,2% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Επισημαίνεται ότι, η παραπάνω απόκλιση από το στόχο οφείλεται κυρίως:
(α) στις αυξημένες επιστροφές εσόδων, οι οποίες (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 4.077 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 1.762 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (2.315 εκατ. ευρώ) και υπερβαίνοντας ήδη τον ετήσιο στόχο (3.324 εκατ. ευρώ) κατά 753 εκατ. ευρώ ή 22,6% και
(β) στην έναρξη καταβολής της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ 2017 (1.027 εκατ. ευρώ), από το μήνα Σεπτέμβριο, αντί για το μήνα Αύγουστο, όπως είχε προβλεφθεί.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 1.271 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 101 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2017 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.556 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 644 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.476 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 525 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 80 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 119 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2017 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 1.512 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 1.294 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (219 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2017 ανήλθαν στα 36.356 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.316 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (38.672 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 34.579 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 1.594 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ-ΠΕΔΥ κατά 161 εκατ. ευρώ, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κατά 139 εκατ. ευρώ, τα επιδόματα πολυτέκνων κατά 60 εκατ. ευρώ, οι αποδιδόμενοι πόροι κατά 334 εκατ. ευρώ και η συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου για την προστασία της κύριας κατοικίας κατά 60 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 κατά 1.717 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 360 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, 86 εκατ. ευρώ για αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 78 εκατ. ευρώ για επιδοτήσεις γεωργίας, 33 εκατ. ευρώ για δαπάνες μεταναστευτικών ροών και 20 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1.777 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 722 εκατ. ευρώ.
Ειδικά για τον μήνα Σεπτέμβριο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.653 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 613 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.459 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 411 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 194 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 203 εκατ. ευρώ.
