Του Γιώργου Φιντικάκη
Εκτός ελέγχου κινούνται οι τιμές των καυσίμων, καθώς οι αγορές ενσωματώνουν στην αβεβαιότητα λόγω Ιράν και τον αντίκτυπο από τις εξελίξεις στη Βενεζουέλα, με το πετρέλαιο να φλερτάρει ξανά με τα 80 δολάρια.
Σαν απόρροια αυτού του εκρηκτικού κοκτέιλ, η μέση πανελλαδική τιμή της βενζίνης φτάνει πλέον στα 1,63 ευρώ το λίτρο, σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο του υπουργείου Οικονομίας. Σε κάποια μάλιστα νησιά των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων, η ακριβότερη βενζίνη, αυτή των 100 οκτανίων, πωλείται ή και έχει ξεπεράσει τα 2 ευρώ.
Εξέλιξη που συνδέεται προφανώς με τον κίνδυνο απότομης πτώσης της παραγωγής της Βενεζουέλας, η οποία ούτως ή άλλως έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια - από 3 εκατ. βαρέλια ημερησίως επί Τσάβες, στα 1,4 εκατ. σήμερα- αλλά ενδέχεται να υποχωρήσει περαιτέρω εφόσον οι ΗΠΑ επιβάλουν κυρώσεις στη χώρα, μετά την επανεκλογή του Νίκολας Μαδούρο.
Και μπορεί το πετρέλαιο να έχει ήδη ανέβει 25% τους δύο τελευταίους μήνες (από 62 δολάρια το Μάρτιο, σε πάνω από 79,4 δολάρια σήμερα), ωστόσο φαίνεται ότι ο συνδυασμός της αβεβαιότητας που προκαλεί το δίδυμο Ιράν-Βενεζουέλα, θα το συντηρήσει σε υψηλά επίπεδα, τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον.
Τα μαντάτα αυτά σίγουρα δεν είναι καλά για μια ασθμαίνουσα οικονομία σαν την ελληνική, που ετοιμάζεται να εξέλθει του μνημονίου. Σαν άμεση επίδραση, το υψηλό πετρέλαιο αναμένεται προκαλέσει αρνητικό σοκ στον ελληνικό παραγωγικό τομέα, ο οποίος είναι δυσανάλογα εξαρτημένος από το πετρέλαιο. Σε πρώτη φάση η οικονομία θα βιώσει αυτές τις επιπτώσεις.
Σε δεύτερη φάση, και εφόσον οδηγηθούμε σε επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η Ελλάδα θα πληγεί δευτερογενώς από την πτώση της παγκόσμιας ζήτησης που συνεπάγεται μείωση των εξαγωγών μας, καθώς και την ανακοπή της αύξησης του τουριστικού ρεύματος.
Διεθνείς πάντως μελέτες έχουν δείξει ότι κάθε αύξηση της τιμής του βαρελιού κατά 5 δολάρια, πάνω από την πρόβλεψη του εθνικού πρoϋπολογισμού, προκαλεί μείωση του ΑΕΠ κατά 0,4%, ανάλογα με τη δομή της κάθε οικονομίας. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι αν παραμείνει στα σημερινά επίπεδα ο μέσος όρος τιμών του πετρελαίου για το 2018, δηλαδή κοντά στα 63-64 δολάρια το βαρέλι, τότε η ζημιά για την ανάπτυξη θα κινηθεί στην καλύτερη περίπτωση μεταξύ 0,3% - 0,4%.
Σε δηλώσεις του πάντως χθες, ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ, δεν ήταν καθυσυχαστικός για το τι περιμένει να συμβεί μεσα στο προσεχές διάστημα. Εκτίμησε συγκεκριμένα πως θα μπορούσε να υπάρξει ελεύθερη πτώση της παραγωγής πετρελαίου από τη Βενεζουέλα μέσα στους επόμενους μήνες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια προσφορά, άρα και για τις τιμές.
Το ενδεχόμενο αυτό θα είχε σημαντικές συνέπειες για την την παγκόσμια αγορά πετρελαίου καθώς όπως επισημαίνουν διεθνείς αναλυτές ήδη η πτώση της παραγωγής πετρελαίου στη Βενεζουέλα φέτος είχε σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές του πετρελαίου μέχρι στιγμής. Πρόκειται για ένα ακόμα στοιχείο που ενισχύει τις εκτιμήσεις του OPEC ότι θα μπορούσαμε να δούμε ένα τέλος στην υπερπροσφορά πετρελαίου.
