Οι φυσικές καταστροφές με τις οποίες ήρθαμε αντιμέτωποι μέσα στο 2023 έβαλαν τον… σπόρο. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα υλοποιηθεί το μέτρο της έκπτωσης φόρου (10% από τον ΕΝΦΙΑ) για όσους ασφαλίζουν τις κατοικίες τους κατά του κινδύνου της πυρκαγιάς, της πλημμύρας και του σεισμού ενώ ήδη έχει καταστεί υποχρεωτική η ασφάλιση των μεγάλων επιχειρήσεων.
Με την αλλαγή του χρόνου, όλες οι μεγάλες εταιρείες που έχουν κύκλο εργασιών υψηλότερο των 2 εκατ. ευρώ, θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά ασφαλισμένες και σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, δεν θα αποζημιώνονται πλέον από το κράτος. Αυτά τα δύο μέτρα, είναι μόνο η αρχή, λένε οι πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο.
Και ο λόγος προφανής: ο δημοσιονομικός κίνδυνος αποδεικνύεται πολύ μεγάλος κάτι που επισημαίνουν όλοι όσοι έχουν σχέση με τα δημόσια οικονομικά. Πολύ νωπές είναι άλλωστε και οι σχετικές επισημάνσεις της Τράπεζας της Ελλάδας που συμπεριλαμβάνει τις φυσικές καταστροφές στη λίστα με τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ελληνική οικονομία.
Ευχή όλων, το ειδικό αποθεματικό που θα σχηματιστεί στον προϋπολογισμό του 2024 με τη χρηματοδότηση και από το αυξημένο ειδικό τέλος που θα επιβάλλεται στις διανυκτερεύσεις, να παραμείνει αναξιοποίητο. Όμως, κρίνεται ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής δεν μπορεί παρά να είναι η αρχή. Το δίδαγμα από τις πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία ήταν πολύ σκληρό καθώς ο τελικός λογαριασμός για την αποκατάσταση των ζημιών –ο οποίος ακόμη δεν έχει κλείσει– ενδέχεται να υπερβεί και το 1% του ΑΕΠ. Ποια είναι λοιπόν τα επόμενα βήματα;
Η συζήτηση στην ούτως ή άλλως υποχρεωτική ασφάλιση των αυτοκινήτων να συμπεριληφθεί και η κάλυψη για τις φυσικές καταστροφές έχει ήδη ανοίξει και μένει να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Από τη στιγμή που μπήκαν και οι πλημμύρες στη ζωή μας είναι λογικό να ανοίγει η συζήτηση και για την κάλυψη των οχημάτων καθώς οι ζημιές από τους πλημμυρισμένους δρόμους που θα παρασέρνουν δεκάδες οχήματα μπορούν να φτάσουν σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Δεύτερο «μέτωπο» οι επιχειρήσεις, εκεί που οι αποζημιώσεις που πρέπει να καταβάλλει το κράτος είναι πολύ μεγάλες καθώς εκτός από τις υποδομές, υπάρχει και το θέμα της παραγωγής και των αποθεμάτων. Η αρχή έγινε με τις μεγάλες επιχειρήσεις που ούτως ή άλλως καλύπτονταν και από μόνες τους σε αρκετά μεγάλο βαθμό πριν καν αποφασιστεί η υποχρεωτική ασφάλιση (σ.σ η υποχρεωτικότητα συνίσταται στο ότι σε περίπτωση ζημιάς δεν θα υπάρχει πλέον κρατική αρωγή αν ο τζίρος υπερβαίνει τα 2 εκατ. ευρώ).
Το πιο μεγάλο κεφάλαιο έχει να κάνει με την ακίνητη περιουσία και την κατοικία. Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, το ζητούμενο για το υπουργείο Οικονομικών θα είναι να προχωρήσει η πρώτη «απογραφή» των ασφαλισμένων ακινήτων. Θα δημιουργηθεί ειδική βάση δεδομένων ώστε να σχηματιστεί μια πρώτη εικόνα.
Η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ είναι ένα κίνητρο για να ενταχθούν όσο το δυνατόν περισσότερα ακίνητα στη λίστα των πλήρως ασφαλισμένων (σ.σ δεν παρέχεται έκπτωση αν δεν υπάρχει πλήρης κάλυψη). Όμως με την προαιρετικότητα δεν μπορεί να υπάρξει εκτεταμένη κάλυψη και η ιστορία έχει δείξει ότι το μεγάλο κόστος σε περίπτωση φυσικών καταστροφών προέρχεται από τα σπίτια.
Πολύ σύντομα -πιθανότατα μέσα στο νέο έτος- θα ανοίξει η συζήτηση για υποχρεωτική ασφάλιση αρχικά ακινήτων που θα πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ σε περιοχές που κρίνονται έντονα σεισμογενείς, όσα γειτνιάζουν με δάση, όσα έχουν χτιστεί σε «κόκκινες περιοχές» για τον κίνδυνο των πλημμυρών κλπ).
