Πόρους ύψους 600 εκατ.ευρώ για την κατασκευή μονάδων διαχείρισης και επεξεργασίας απορριμμάτων σε όλη τη χώρα, μέσω προγραμμάτων ΣΔΙΤ, έχει εξασφαλίσει η κυβέρνηση, προκειμένου να λύσει ένα πρόβλημα που απασχολούσε επί δεκαετίες τη χώρα μας.
Αυτό τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια χαιρετισμού του στην τελετή των εγκαινίων της νέας μονάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων Περιφέρειας Πελοποννήσου, στην Παλαιοχούνη Αρκαδίας.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε ακόμη και στην επιτυχία του θεσμού των ΣΔΙΤ, αλλά και στην πρόθεση της κυβέρνησης να καθιερώσει αυστηρότερη πολιτική στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων αναφέροντας ως παράδειγμα την εφαρμογή της πρακτικής «πληρώνω, όσο πετάω» η οποία θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται σε μεγάλες βιομηχανίες και επιχειρήσεις.
Ο CEO του Ομίλου ΓΕΚ Τέρνα κ. Γιώργος Περιστέρης αναφέρθηκε στην περιπετειώδη ολοκλήρωση του έργου, το οποίο δημοπρατήθηκε, μεν το 2013 αλλά ξεκίνησε το 2021 και μέσα σε δύο χρόνια υλοποιήθηκε και αποτελεί πλέον μια ολοκληρωμένη μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων, η πιο σύγχρονη της χώρας και μια από τις πιο σύγχρονες της Ευρώπης.
Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Τέρνα Ενεργειακή επεσήμανε ότι η συνολική επένδυση που πραγματοποιήθηκε ανήλθε σε 160 εκατ.ευρώ, από τα οποία τα 65 εκατ.ευρώ προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στους λίγους μήνες λειτουργίας της, από τον Σεπτέμβριο, έχει καταφέρει όχι μόνο να εναρμονιστεί με τις συμβατικές της υποχρεώσεις και τους δείκτες, αλλά να αφήσει λιγότερο υπόλειμμα, να παράξει περισσότερη πράσινη ενέργεια και να συμβάλει περισσότερο στην ανακύκλωση. Η μονάδα, πρόσθεσε, αντιμετωπίζει με επιτυχία τη διαχείριση και επεξεργασία άνω του 50% των απορριμμάτων που παράγονται στους νομούς Αρκαδίας, Κορινθίας και Αργολίδας.
Η μονάδα επεξεργάζεται περί τους 60.000 τόνους απορριμμάτων ετησίως, ενώ απαλλάσσει το υπέδαφος του νομού από 50.000 τόνους υγρών αποβλήτων ετησίως. Όταν θα έχουν ολοκληρωθεί και οι δύο μονάδες σε Σκάλα Λακωνίας και Μεσσηνία μέσα στο 2024 και θα τεθούν σε λειτουργία, η δυναμικότητα θα φτάσει συνολικά τους 200.000 τόννους απορίμματα , ετησίως.
Ο απερχόμενος περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Παναγιώτης Νίκας, ο οποίος συνέβαλε στις προσπάθειες ολοκλήρωσης του έργου αναφέρθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν έως ότου αρχίσει η υλοποίησή του. Πρόκειται, όπως είπε, για ένα μεγάλο βήμα το οποίο επιτεύχθηκε με τις συντονισμένες προσπάθειες αιρετών, νομικών και τεχνικών συμβούλων. Η νέα μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων, πρόσθεσε ο κ. Νίκας, μας επέτρεψε να ανέβουμε κάποια σκαλοπάτια στην περιβαλλοντική κλίμακα.
Ολόκληρη η ομιλία του πρωθυπουργού
«Είναι πράγματι, πιστεύω, μια σπουδαία μέρα για την Πελοπόννησο, με ένα έργο το οποίο κυριολεκτικά αλλάζει τη ζωή της. Οι άθλιες χωματερές, οι όγκοι σκουπιδιών οι οποίοι απειλούσαν τη δημόσια υγεία, αλλοιώνοντας τη μοναδική φύση αυτού του τόπου, γίνονται πλέον παρελθόν.
Αυτή η μονάδα δεν απαλλάσσει απλά την Περιφέρεια από τον βραχνά της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, ταυτόχρονα ανακουφίζει και φορολογούμενους από βάρη εκατομμυρίων ευρώ, που συνεπάγονταν -θέλω να θυμίσω- τα συνεχή πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, θα προσφέρει καθαρή, φθηνή ενέργεια, δημιουργώντας και νέες αγορές ταυτόχρονα για ανακυκλώσιμα υλικά, για δευτερογενές καύσιμο.
Στην πλήρη λειτουργία του το έργο αυτό θα τροφοδοτεί με πράσινη ενέργεια που θα ισοδυναμεί με τις ανάγκες 6.000 νοικοκυριών: τη διπλάσια ενέργεια από αυτή που ουσιαστικά το έργο καταναλώνει. Ουσιαστικά κάνουμε πράξη αυτό το οποίο έχουμε πει πολλές φορές, ότι τα απορρίμματα μπορούν να είναι πλούτος, επιστρέφοντας ουσιαστικά αυτή την υπεραπόδοση της μονάδας στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, μειώνοντας το τέλος αποκομιδής, ενώ ταυτόχρονα βέβαια εκπέμπονται 24.000 τόνοι λιγότεροι διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Την αναβάθμιση της καθημερινότητας θα πλαισιώνει παράλληλα και η αναβάθμιση της οικονομικής ζωής. Όπως ειπώθηκε, πρόσθετες οικονομικές δραστηριότητες, περισσότερες εξαγωγές, πολλές νέες θέσεις εργασίας. Οκτακόσιες θέσεις εργασίας κατά την διάρκεια της κατασκευής, πάνω από 200 για τη λειτουργία του εργοστασίου και των μονάδων. Είναι δουλειές σε βάθος χρόνου που ενεργοποιούν και παράλληλες δραστηριότητες, στηρίζουν τις τοπικές κοινωνίες.
Αλλαγή σελίδας στην Πελοπόννησο
Κύριε Περιφερειάρχα, αγαπητέ Παναγιώτη, και νέε Περιφερειάρχα, κύριοι Δήμαρχοι, αγαπητοί συνάδελφοι στη Βουλή και στην κυβέρνηση,
Σήμερα είναι πράγματι, πιστεύω, μια σπουδαία μέρα για την Πελοπόννησο, με ένα έργο το οποίο κυριολεκτικά αλλάζει τη ζωή της. Οι άθλιες χωματερές, οι όγκοι σκουπιδιών οι οποίοι απειλούσαν τη δημόσια υγεία, αλλοιώνοντας τη μοναδική φύση αυτού του τόπου, γίνονται πλέον παρελθόν. Η διαχείριση των απορριμμάτων μετατρέπει, πλέον, ένα διαχρονικό πρόβλημα σε προωθητικό μοχλό για το παρόν και το μέλλον των κατοίκων και των επισκεπτών αυτής της όμορφης Περιφέρειας.
Έχει δίκιο ο Περιφερειάρχης να θυμάται την επίσκεψη την οποία μου είχε κάνει όταν ήμουν υπεύθυνος περιβαλλοντικής πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας, σε άλλες εποχές, τις οποίες όλοι θυμόμαστε αλλά και τις οποίες θέλουμε να ξεχάσουμε. Πράγματι, αυτή η μονάδα την οποία τυπικά εγκαινιάζουμε σήμερα, αν και ήδη λειτουργεί, δεν απαλλάσσει απλά την Περιφέρεια από τον βραχνά της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, ταυτόχρονα ανακουφίζει και φορολογούμενους από βάρη εκατομμυρίων ευρώ, που συνεπάγονταν -θέλω να θυμίσω- τα συνεχή πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη χώρα μας.
Ταυτόχρονα, θα προσφέρει καθαρή, φθηνή ενέργεια, δημιουργώντας και νέες αγορές ταυτόχρονα για ανακυκλώσιμα υλικά, για δευτερογενές καύσιμο. Ενώ την αναβάθμιση της καθημερινότητας θα πλαισιώνει παράλληλα και η αναβάθμιση της οικονομικής ζωής. Όπως ειπώθηκε, πρόσθετες οικονομικές δραστηριότητες, περισσότερες εξαγωγές, πολλές νέες θέσεις εργασίας.
Και πράγματι αυτή η μονάδα είναι επιτυχία όλων μας. Ναι, της κεντρικής κυβέρνησης, που από την πρώτη στιγμή, όπως είπε και ο Παναγιώτης, έσκυψε πάνω στο πρόβλημα και έδωσε -πιστεύω- κρίσιμες λύσεις για να μπορέσει η μονάδα αυτή να ολοκληρωθεί. Αλλά ταυτόχρονα είναι μια μεγάλη επιτυχία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και των κατοίκων της Πελοποννήσου. Αλλά πιστεύω ότι για τη σημερινή εξέλιξη αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε έναν άνθρωπο, στον Περιφερειάρχη, τον Παναγιώτη Νίκα. Επισφράγισε τη θητεία του με την επίλυση αυτού του κρίσιμου ζητήματος, το οποίο ταλάνιζε εδώ και δεκαετίες την περιοχή.
Και, παρά τα πολλά εμπόδια, ο Παναγιώτης έφερε εις πέρας μια προσπάθεια που, όπως ειπώθηκε, ξεκίνησε στην κυριολεξία πριν από μια δεκαετία. Δεν προχωρούσε λόγω αδράνειας, λόγω αδιαφορίας, λόγω αντιδράσεων, πολλών αντιδράσεων, κάποιων καλόπιστων, κάποιων όχι και πάντα τόσο.
Τώρα, φυσικά, η σκυτάλη περνά στον νέο Περιφερειάρχη και είμαι βέβαιος ότι ο Δημήτρης Πτωχός θα συνεχίσει αυτή τη δημιουργική πορεία, βάζοντας το δικό του σημαντικό λιθαράκι για μια πιο βιώσιμη Περιφέρεια, με την ευχή να έχει στο πλευρό του, όπως ειπώθηκε, και όλους τους Δημάρχους, μακριά από κομματικά χρώματα, μακριά από προσωπικές επιδιώξεις.
Εξάλλου, όπως είπε και ο Παναγιώτης, οι εκλογές πέρασαν και δεν θα έχετε εκλογές για μία πενταετία. Επομένως, καλό είναι να δούμε το συνολικό καλό και να βάλουμε στην άκρη τις όποιες τοπικές αντιδράσεις μπορεί να υπάρχουν. Εξάλλου, ο καθαρός αέρας δεν ξεχωρίζει παρατάξεις -και η τιμή του ρεύματος επίσης-, όπως και η ντροπή για τις βρώμικες πόλεις που έβλεπε ο επισκέπτης στην Πελοπόννησο. Είναι ντροπή κοινή για όλους μας.
Σημαντικό είναι, όπως ανέφερα, και το οικονομικό όφελος που συνοδεύει αυτές τις επενδύσεις. Δεν είναι μόνο τα πρόστιμα τα οποία δεν θα πληρώνουμε. Εκατοντάδες θέσεις εργασίας, ειπώθηκε και πριν, 800 θέσεις εργασίας κατά την διάρκεια της κατασκευής, πάνω από 200 για τη λειτουργία του εργοστασίου και των μονάδων. Είναι δουλειές σε βάθος χρόνου που ενεργοποιούν και παράλληλες δραστηριότητες, στηρίζουν τις τοπικές κοινωνίες. Αλλά θέλω να κάνω μια ξεχωριστή μνεία στη σημαντική ενεργειακή εξοικονόμηση που φέρνει η κυκλική οικονομία.
Στην πλήρη λειτουργία του το έργο αυτό, το οποίο θα επεξεργάζεται απορρίμματα, θα τροφοδοτεί με πράσινη ενέργεια που θα ισοδυναμεί με τις ανάγκες 6.000 νοικοκυριών: τη διπλάσια ενέργεια, όπως ειπώθηκε από τον κ. Αγραφιώτη, από αυτήν που ουσιαστικά το έργο καταναλώνει.
Ουσιαστικά κάνουμε πράξη αυτό το οποίο έχουμε πει πολλές φορές, ότι τα απορρίμματα μπορούν να είναι πλούτος, επιστρέφοντας ουσιαστικά αυτή την υπεραπόδοση της μονάδας στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, μειώνοντας το τέλος αποκομιδής, ενώ ταυτόχρονα βέβαια εκπέμπονται 24.000 τόνοι λιγότεροι διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Να, λοιπόν, γιατί εδώ αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα: η ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων αποτελεί μια σημαντική επένδυση για το μέλλον της Περιφέρειας, αποτελεί όμως ταυτόχρονα και μια επένδυση για το μέλλον της χώρας. Γιατί ταυτίζεται με την ανάπτυξη τόσο του πρωτογενούς τομέα, όσο και του τουρισμού και φυσικά βελτιώνει σε πολλά πεδία την καθημερινότητα του πολίτη, με φθηνότερη ενέργεια, με καθαρότερο περιβάλλον. Βέβαια, με τον τρόπο της, αυτή η μονάδα την οποία εγκαινιάζουμε είναι μία ακόμα όψη αυτού του πολυδιάστατου εκσυγχρονισμού που αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης.
Κυρίες και κύριοι, γι’ αυτή την επένδυση περίπου 135 εκατομμυρίων ευρώ αξιοποιήθηκαν ευρωπαϊκοί πόροι ύψους 65 εκατομμυρίων ευρώ. Τους διασφαλίσαμε προσπερνώντας -το ξέρουμε καλά, και ο αρμόδιος Αναπληρωτής Υπουργός, ο Γενικός Γραμματέας ΕΣΠΑ- πολλές δυσκολίες, απειλές απεντάξεων που τελικά θα επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό. Ενώ συνολικά, θέλω να θυμίσω, θα διατεθούν 600 εκατομμύρια ευρώ για να ολοκληρώσουμε τη διαχείριση των αποβλήτων σε ολόκληρη τη χώρα. Και αυτό ενώ δεν προβλεπόταν αντίστοιχη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Μιλάμε, συνεπώς, για μία συντονισμένη πρωτοβουλία εντός και εκτός συνόρων.
Το συγκεκριμένο έργο, βέβαια, δικαιώνει και μία άλλη πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, που δεν είναι άλλη από τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Όπως ειπώθηκε, στην Αρκαδία, εδώ, στην περιοχή που βρισκόμαστε σήμερα, θα λειτουργούν οι μονάδες του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης. Προσθέστε σε αυτό δύο σταθμούς μεταφόρτωσης στην Κορινθία και στη Νέα Κίο Αργολίδας, και τους σταθμούς μεταφόρτωσης που θα πρέπει να λειτουργήσουν πλήρως εντός του 2024. Η συνολική δυναμικότητα θα φτάνει τους 200.000 τόνους.
Θέλω να πω δυο κουβέντες για τη συνεκτική πολιτική που ακολουθούμε εδώ και τέσσερα χρόνια σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα που στηρίζεται στο Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων το οποίο πρωτοσυντάξαμε όταν ήρθαμε στα πράγματα και το οποίο διαρκώς επικαιροποιείται. Έχουμε έναν απλό, δύσκολο αλλά εφικτό στόχο: έως το 2030 τα προϊόντα τα οποία θάβουμε να έχουν πέσει στο 10% των συνολικών παραγόμενων απορριμμάτων.
Έχει γίνει πολλή δουλειά αυτή την τετραετία, μπορώ να κάνω μία ξεχωριστή αναφορά στον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, τον Μανώλη Γραφάκο, ο οποίος «ξεκλείδωσε» πολλά έργα τα οποία βρίσκονταν «εν υπνώσει».
Το 2019 λειτουργούσαν μόλις τρεις μονάδες, σήμερα λειτουργούν 11 -μιλάω για ολόκληρη τη χώρα. Δεκαέξι κατασκευάζονται. Μέχρι το 2024 θα έχουν ξεκινήσει με συμβασιοποίηση άλλες 10.
Νομίζω ότι οι αριθμοί αυτοί αρκούν για να καταδείξουν τη σημαντική πρόοδο που συντελείται σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα. Ξεπεράσαμε και στερεότυπα του παρελθόντος σχετικά όχι τόσο με την ανακύκλωση αλλά όσο με τη δευτερογενή θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων. Και χαίρομαι πράγματι, το είπε και ο κ. Περιστέρης, γιατί οι μονάδες αυτές πια βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάνουμε δηλαδή πραγματικά το καλύτερο δυνατό, με όλα τα σύγχρονα εργαλεία τα οποία θέτει στη διάθεσή μας η τεχνολογία, αναπτύσσοντας εθνική τεχνογνωσία, η οποία βρίσκεται πράγματι στην πρώτη γραμμή αυτών των εξαιρετικά σύνθετων έργων.
Θα κάνω, όμως, μια αναφορά σε κάτι το οποίο είπε ο Παναγιώτης και στο οποίο αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία: όσο σημαντικά και κρίσιμα είναι τα έργα υποδομής για τη διαχείριση των απορριμμάτων, άλλο τόσο και ακόμα περισσότερο σημαντική είναι και η συνολική αλλαγή της κουλτούρας μας όσον αφορά στην ανακύκλωση. Εκεί, προφανώς, χρειαζόμαστε τη στενή συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν είμαστε ακόμα στα επίπεδα που θα θέλαμε. Πρέπει να φτάσουμε στα ευρωπαϊκά επίπεδα, έτσι ώστε να «κουμπώσει» συνολικά η σύγχρονη αντίληψη για την κυκλική οικονομία και για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα και η αρχή «πληρώνω όσο πετάω», ξεκινώντας από τους μεγάλους παραγωγούς στα αστικά κέντρα. Χρειαζόμαστε όχι μόνο κίνητρα αλλά και αντικίνητρα, για να μειωθεί τελικά ο όγκος των αποβλήτων και η διαλογή τους να γίνεται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πηγή.
Κλείνω επαναλαμβάνοντας, αγαπητέ Δημήτρη, ότι αυτό το φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο ήδη γίνεται πράξη, θα βρεθεί εκ των πραγμάτων σε μία από τις πρώτες θέσεις στη λίστα των προτεραιοτήτων της Περιφέρειας. Είναι νομίζω κάτι το οποίο οφείλουμε στην Πελοπόννησο, στους κατοίκους, στους επισκέπτες. Όπως και η ευθύνη η δική μας, η ευθύνη της κυβέρνησης, του Υπουργείου, της Γενικής Γραμματείας, είναι να ολοκληρώσουμε το συντομότερο δυνατόν όλες τις επενδύσεις υποδομών σε ολόκληρη τη χώρα, ώστε αυτό το πρόβλημα το οποίο έρχεται από το παρελθόν, από το βαθύ παρελθόν, και το οποίο μας καταδίωκε εδώ και δεκαετίες, όχι απλά να μην υπάρχει, αλλά να μετατραπεί σε μία ευκαιρία. Να δώσει νέα αναπτυξιακή δυναμική και θα μας επιτρέψει και στα απορρίμματα να κάνουμε αυτό το οποίο προσπαθούμε να πετύχουμε σε πολλούς άλλους τομείς: ένα μεγάλο άλμα, ένα άλμα μεγαλύτερο από τη φθορά και, από εκεί που ήμασταν ουραγοί, να γίνουμε και στο τομέα αυτό πρωταγωνιστές.»
