Της Μαίρης Βενέτη
Αρχές Μαρτίου του 2018 είχαμε υποστηρίξει ότι η τελετή εγκαινίων της επέκτασης του προβλήτα ΙΙΙ του ΟΛΠ, θα αποτελέσει ένα μεγάλο σηματωρό όχι μόνο για τον ΟΛΠ, αλλά και για την Ελλάδα, καθώς πρόκειται για ένα από τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά έργα όχι μόνο στην χώρα μας, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων.
Ο λόγος της αισιοδοξίας μας;
Ότι το συγκεκριμμένο έργο πραγματοποιείται με τις υψηλότερες διεθνείς προδιαγραφές, με σαφή στόχο να αξιοποιήσει τις πλέον σύγχρονες αυτόματες λειτουργίες, αυξάνοντας με την ολοκλήρωση του τη χωρητικότητα των προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ σε 6,2 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια (containers- TEUs) από 5,5 εκατ. Επιπλέον ένα εκατομμύριο εμπορευματοκιβώτια μπορεί να διαχειριστεί ετησίως και ο προβλήτας Ι του ΟΛΠ.
Τα έργα αυτά σε συνδυασμό με την κεντρική γεωγραφική θέση της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο καθιστούν την χώρα μας ως μια ανταγωνιστική δίοδο διατροπικών μεταφορών για το θαλάσσιο εμπόριο της Ευρώπης με την Ασία.
Ο χρόνος διέλευσης ενός πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από την Κίνα με προορισμό τον Πειραιά, εκτιμάται σε 8-9 λιγότερες ημέρες, σε σύγκριση με τα λιμάνια που βρίσκονται στη Βόρεια Ευρώπη. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που επέλεξε η COSCO τον Πειραιά ως βασική ναυτική πύλη στη θαλάσσια δίοδο Ανατολής-Δύσης, διεκδικώντας με επιτυχία το 51% του ΟΛΠ το 2016 σε τιμή 22 ευρώ/μετοχή και με συνολικό τίμημα στα 280,5 εκατ. ευρώ.
Το «master» όραμα της Cosco
Αυτό όμως που παρουσίασε εξαρχής το μεγαλύτερο ενδιαφέρον ήταν το κομμάτι των επενδύσεων που είναι διατεθειμένος να υλοποιήσει ο Κινέζος γίγαντας ,καθώς εκεί κρύβονται και οι καταλύτες ανάπτυξης για τον ΟΛΠ και για τη χώρα μας.
Η Cosco ως νέος διαχειριστής πρέπει καταρχήν εντός πέντε ετών από την αρχική σύμβαση να υλοποιήσει έργα 293,7 εκατ. ευρώ.
Ήδη έως το 2018 ολοκληρώθηκαν επενδύσεις ύψους 68,1 εκατ. ευρώ.
Πέραν όμως των υποχρεωτικών επενδύσεων της αποκρατικοποίησης, το master plan του ΟΛΠ περιλαμβάνει επιπλέον επενδύσεις ύψους 318 εκατ. ευρώ, που θεωρούνται ενιαίες και απαραίτητες για την ανάπτυξη των εμπορικών δραστηριοτήτων του λιμανιού του Πειραιά.
Μεταξύ άλλων, το master plan προβλέπει την επέκταση του λιμανιού κρουαζιέρας, τη δημιουργία έως τεσσάρων ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων και ένα mall το οποίο θα βρίσκεται κοντά στον χώρο πρόσδεσης των κρουαζιερόπλοιων.
Προβλέπονται ακόμα προαιρετικές επενδύσεις όσον αφορά την επέκταση του car terminal με δυο στεγασμένα Parking και 100 στρέμματα αποθηκευτικών χώρων, η δημιουργία logιstic center στο Κερατσίνι, το πρότζεκτ για την εγκατάσταση synchrolift και η ανακατασκευή της πέτρινης αποθήκης σε μουσείο μετανάστευσης και ιστορικό αρχείο.
Γιατί η Ελλάδα πυροβολεί τα πόδια της;
Παρότι όμως το master plan των επενδύσεων είχε κατατεθεί και παρουσιαστεί από τον οργανισμό εγκαίρως, η ανταπόκριση των αρχών υπήρξε απελπιστικά αργή και επιπλέον υπήρξε και απόρριψη ενός σημαντικού μέρους των έργων από το υπουργείο Ναυτιλίας (Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων).
Το αποτέλεσμα είναι να καθίσταται πλέον ανέφικτη η ολοκλήρωση των έργων εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος.
Εξέλιξη που ώθησε τη διοίκηση της Cosco την προηγούμενη εβδομάδα να στείλει επιστολή στο ΤΑΙΠΕΔ με το αίτημα να της μεταβιβαστεί άμεσα το ποσοστό 16% του ΟΛΠ. Να υπενθυμίσουμε ότι το ποσοστό αυτό επρόκειτο να μεταβιβαστεί στην Cosco το 2021 με την ολοκλήρωση των υποχρεωτικών επενδύσεων που προβλέπονταν στο πλαίσιο της αποκρατικοποίησης του Οργανισμού, ενώ έχει ήδη καταθέσει το προβλεπόμενο τίμημα ύψους 88 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν έχει εισπραχθεί από το δημόσιο και παραμένει σε λογαριασμό μεσεγγύσης.
Ο ΟΛΠ με τον αέρα του υψηλότερου ρυθμού ανάπτυξης στην παγκόσμια κατάταξη λιμένων
Το deal όμως με την Cosco είναι αυτό που έχει δώσει στον ΟΛΠ πρωταγωνιστικό ρόλο στη Μεσόγειο, στην Ευρώπη αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η διακίνηση των εμπορευματοκιβωτίων και στις τρεις προβλήτες έφθασε τα 4.908 εκατ. κατατάσσοντας το λιμάνι του Πειραιά έκτο στην πανευρωπαϊκή κατάταξη και δεύτερο λιμάνι της Μεσογείου, πίσω από την Βαλένθια.
Λίγοι όμως έχουν εστιάσει στο γεγονός ότι το 2018 ο ΟΛΠ παρουσίασε τους υψηλότερους ρυθμούς αύξησης διακίνησης TEUs μεταξύ των 40 πρώτων λιμανιών του κόσμου. Κανένα άλλο λιμάνι δεν έχει να επιδείξει τέτοιους εκρηκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης!
Εστιάζοντας τώρα στους ρυθμούς ανάπτυξης όσον αφορά την ευρωπαϊκή κατάταξη, θα αναφέρουμε ότι πρώτο ευρωπαϊκό λιμάνι παραμένει σταθερά το λιμάνι του Ρότερνταμ με 14,5 εκατ. TEUs το 2018, σημειώνοντας αύξηση κατά 5,7% σε σχέση με το 2017.
Ακολουθεί η Αμβέρσα με 11,1 εκατ. TEUs και αύξηση 6,2% σε σχέση με το 2017, ενώ το Αμβούργο με 8,7 εκατ. TEUs έχασε 1% της δυναμικότητάς του σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Στην τέταρτη θέση, το Μπρέμερχαβεν με 5,4 εκατ. TEUs και μείωση 0,6%, ενώ την πεντάδα κλείνει η Βαλένθια με 5,1 εκατ. TEUs και αύξηση διακίνησης TEUs κατά 7,3%.
Ο Πειραιάς μπορεί να ήλθε έκτος με μόλις 200.000 λιγότερα εμπορευματοκιβώτια από τη Βαλένθια, πέτυχε όμως μακράν τον υψηλότερο ρυθμό διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στην Ευρώπη- και όχι μόνο-καθώς το 2018 έτρεξε με αύξηση άνω του 18%.
Ραγδαία είναι η άνοδός του και στην παγκόσμια κατάταξη λιμένων, καθώς κέρδισε το 2018 έξι ολόκληρες θέσεις, σκαρφαλώνοντας από την 38η στην 32η θέση, σύμφωνα με τα στοιχεία της Alphaliner.
Εξαιρετικές διαφαίνονται οι προοπτικές και για το 2019 καθώς αναμένεται να ξεπεράσει τα 5 εκ. TEUs.
Ήδη για το πρώτο τρίμηνο του 2019 έχει σημειωθεί νέο ρεκόρ διακίνησης στους προβλήτες εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και οι τρεις μαζί αθροιστικά ξεπέρασαν τα 1,33 εκατ. εμπορευματοκιβώτια εκτινάσσοντας τον ρυθμό αύξησης διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στο 24,40% (σ.σ. ετησιοποιημένο).
Εξαιρετικές οι επιδόσεις του 2018
Οι επενδύσεις της Cosco εκτόξευσαν τα εταιρικά αποτελέσματα.
Πράγματι το 2018 ο ΟΛΠ πέτυχε την υψηλότερη ιστορικά επίδοση σε τζίρο, κερδοφορία αλλά και διανομή μερίσματος.
Τα συνολικά έσοδα της χρήσης του 2018 ανήλθαν σε 132,9 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 19,2%.
Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 42,3 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 100%.
Το καθαρό αποτέλεσμα ήταν βελτιωμένο κατά 147 % στα 27,9 εκατ. έναντι των 11,3 εκατ. ευρώ της χρήσης 2017, με λαμπρό επακόλουθο το προτεινόμενο μέρισμα ανά μετοχή να αυξηθεί κατά 148% στα 0,424 ευρώ από 0,1712 το 2017.
Οι επιδόσεις αυτές οφείλονται ως επί το πλείστον στην αύξηση των εσόδων από τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων και των εσόδων από το αντάλλαγμα παραχώρησης της ΣΕΠ κατά 25,3% και 27,8% αντίστοιχα.
Όμως ο Πειραιάς φιλοξενεί και μια μεγάλη ποικιλία λιμενικών δραστηριοτήτων.
Καταρχήν είναι το μεγαλύτερο λιμάνι επιβατών στην Ευρώπη, με ολοένα και πιο μεγάλη ανάπτυξη στον τομέα της κρουαζιέρας. Εξυπηρετεί επίσης επισκευές πλοίων και έχει λειτουργία υπό καθεστώς ελεύθερης ζώνης τύπου ΙΙ.
Έτσι στα αποτελέσματα συνείσφερε αρκετά η αύξηση που σημειώθηκε στον τομέα διακίνησης αυτοκινήτων και ναυπηγοεπισκευής κατά 13,2% και 37,4% αντίστοιχα.
Ειδικά για τον τομέα της ναυπηγοεπισκευής να αναφέρουμε ότι η μεγάλη αύξηση προήλθε από την ενεργοποίηση της δεξαμενής « ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΙΙΙ» με ανυψωτική ικανότητα 22.000 τόνων. Μάλιστα οι προκρατήσεις και οι αναμονές που έχουν καταγραφεί για το 2019 δημιουργούν προσδοκίες για ακόμα πιο εντυπωσιακή επίδοση του συγκεκριμένου τομέα.
Όσον αφορά τον πολύ σημαντικό τομέα της κρουαζιέρας, εμφάνισε μείωση εσόδων κατά 7,7%, αν και για το 2019 η εταιρεία έχει δώσει εκτίμηση για άνοδο στις κρατήσεις πλοίων κατά 20%, ενώ οι παραμονές στο λιμάνι αναμένεται να προσεγγίσουν το 44%.
Η χορήγηση κινήτρων εθελουσίας αποχώρησης σε όσους εργαζόμενους είχαν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης βοήθησε στη μείωση των αμοιβών προσωπικού το 2018 στα 55,4 εκατ. ευρώ από 57,8 εκατ. Στις λοιπές δαπάνες είχαμε αύξηση του ανταλλάγματος προς το Ελληνικό Δημόσιο κατά 0,7 εκατ. ευρώ, στα 4,8 εκατ. ευρώ συνολικά, αύξηση στις επισκευές και συντηρήσεις κατά 0,8 εκατ. ευρώ και αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος παραγωγής και ύδρευσης κατά 0,4 εκατ. ευρώ.
Σημαντική απομόχλευση
Ο καθαρός δανεισμός του ΟΛΠ από 6,7 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2017 γύρισε αρνητικός καθώς εμφάνισε μια καθαρή ταμειακή θέση στα 18,4 εκατ. ευρώ.
Η εκτόξευση των ταμειακών ροών στα 55,5 εκατ. ευρώ από οργανικές δραστηριότητες βελτίωσαν εντυπωσιακά την ταμειακή θέση της εταιρείας στα 80,9 εκατ. ευρώ έναντι 61,9 εκατ. το 2017.
Και όλα αυτά με τον φορολογικό συντελεστή της χρήσης να κινείται στο 34% λόγω αναβαλλόμενων υποχρεώσεων που σταδιακά όμως θα «σβήσουν» ως το 2021, επαναφέροντας τον συντελεστή στα συνήθη επίπεδα των Ανωνύμων Εταιρειών.
Οι υγιείς επενδύσεις φέρνουν την κοινωνική ευημερία
Οι εντυπωσιακοί ρυθμοί ανάπτυξης που επιτυγχάνει ο ΟΛΠ δεν θα είχαν τόση σημασία αν δεν συνοδεύονταν από την ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας και δεν διαχέονταν εν κατακλείδι σε όλους τους Έλληνες.
Όπως ανέδειξε ο κ.Νεκτάριος Δεμενόπουλος, αναπληρωτής Διευθυντής, τμήμα Δημοσίων σχέσεων, εξυπηρέτησης μετόχων και εταιρικών ανακοινώσεων του ΟΛΠ, στην τοποθέτησή του στο συνέδριο του Economist με θέμα τις υποδομές στην Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο την επόμενη δεκαετία, μόνο οι επενδύσεις στο container terminal έχουν συμβάλλει στη δημιουργία σχεδόν 2.000 άμεσων θέσεων εργασίας που αφορούν σε διάφορους τομείς λιμενικών υπηρεσιών (φορτοεκφόρτωση, αποθήκευση, logistics κα) και ακόμη περισσότερες νέες θέσεις σε συμπληρωματικές υπηρεσίες όπως μεταφορές, εφοδιαστική αλυσίδα, διαχείριση αποβλήτων κα.
Επίσης μετά τη μεταβίβαση των μετοχών της ΟΛΠ Α.Ε. η νέα διοίκηση διατήρησε τον αριθμό προσωπικού (περίπου 1.000 άτομα) ενώ συνολικά υπάρχουν 3.000 άτομα που απασχολούνται άμεσα στο λιμάνι του Πειραιά.
Μεγάλη ήταν η συμβολή του ΟΛΠ και στην τόνωση των δημοσίων εσόδων, καθώς οι επενδύσεις στο λιμάνι του Πειραιά κατά την τελευταία δεκαετία έχουν αποφέρει επιπλέον έσοδα στο Ελληνικό Δημόσιο της τάξης των 800 εκατ. ευρώ. Αν όμως υπολογίσουμε επενδύσεις σε υποδομές και το τίμημα για την αγορά του πλειοψηφικού πακέτου της ΟΛΠ Α.Ε, τότε φτάνουμε στο 1,8 δισ. περίπου.
Επιπλέον, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το ΤΑΙΠΕΔ κατέχοντας το 23,14% των μετοχών εισπράττει πολύ μεγαλύτερο μέρισμα από την περίοδο που είχε το 74,14%, για τον απλούστατο λόγο ότι η μερισματική απόδοση έχει εξαιρετική άνοδο λόγω της υψηλής κερδοφορίας.
Πέρα όμως από τα δημόσια έσοδα, το Λιμάνι του Πειραιά είναι ένας μεγάλος υποστηρικτής του ελληνικού ΑΕΠ, καθώς έχει εξασφαλίσει στην χώρα μας τις προϋποθέσεις ώστε να πρωταγωνιστήσει ως διεθνές εμπορευματικό κέντρο.
Ο κλάδος logistics πρέπει να είναι η αιχμή του δόρατος της ελληνικής οικονομίας
Η συνεργασία μεταξύ του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και του λιμένος Πειραιά, καθώς και η ανάπτυξη των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών αναμένεται να συμβάλουν στην ανάπτυξη της Ελλάδας ως σημαντικού περιφερειακού κόμβου logistics, που συνδέει την Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτό ακριβώς θέλει και η διοίκηση της Cosco. Nα εξελιχθεί η Ελλάδα ως σημαντικός περιφερειακός κόμβος logistics, που θα συνδέει την Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ανατολική Μεσόγειο.
Βέβαια αυτός θα έπρεπε να είναι και ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της Ελλάδος με την ανάπτυξη των εμπορευματικών υποδομών της χώρας σε περιφερειακούς οδικούς άξονες, σιδηροδρομικά δίκτυα, περιφερειακά λιμάνια και εμπορευματικούς κόμβους (τοπικούς και εθνικούς) να αποτελούν έργα εθνικής προτεραιότητας.
Αλλά όχι, σε αυτή τη χώρα τα πράγματα δεν λειτουργούν με την κοινή λογική.
Ας δούμε πάραυτα λίγα πράγματα για το τι προσφέρει ο κλάδος των logistics, αλλά και τι θα μπορούσε να προσφέρει στον ταλαίπωρο τούτο τόπο.
- Ο κλάδος των logistics αποτελεί σημαντική πηγή θέσεων εργασίας και εισοδήματος, πλούτου και κύρους για την Ελλάδα, καθώς παράγει το 6% περίπου του ΑΕΠ της χώρας, το οποίο ανεβαίνει στο 9,5%, συμπεριλαμβάνοντας τις ίδιες υπηρεσίες logistics που παρέχονται εσωτερικά από πολλές εμπορικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις.
- Όχι μόνο δίνει δουλειά στο 4,7% των απασχολούμενων (πέριξ των 200 χιλ. άτομων), αλλά δημιουργεί μεγαλύτερη ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά απασχολούμενο και ανακάμπτει με τους ταχύτερους ρυθμούς σε όρους απασχόλησης και μισθών.
- Είναι ο κλάδος που διαχειρίζεται όλο το διεθνές εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο της χώρας, μεταφέροντας το ελληνικό όνομα στις παγκόσμιες αγορές.
- Σε περίπτωση που γίνει το θαύμα και η Ελλάδα προσανατολιστεί στην αποτελεσματική λειτουργία του κλάδου - μέσω εξορθολογισμού του κόστους και βελτίωσης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών logistics που θέλουν να υλοποιήσουν οι «κακοί επενδυτές» - τότε αναμένεται να αυξήσει το μερίδιο της βιομηχανίας στο 12% του ΑΕΠ, να βοηθήσει την ελληνική οικονομία στον εξωστρεφή αναπροσανατολισμό της και να καθιερώσει τα ελληνικά εμπορεύσιμα προϊόντα ως αξιόπιστες εισροές στις διεθνείς αλυσίδες αξίας.
- Προσθέστε τις Πέντε Ζώνες Ελεύθερων Συναλλαγών και Τελωνειακών Αποθηκών στη χώρα μας, οι οποίες παρέχουν σαφή οφέλη στους εισαγωγείς και τους φορτωτές, προσφέροντας απαλλαγή των εισαγωγικών αγαθών από δασμούς, ΦΠΑ και άλλες χρεώσεις. Προσθέστε και το όραμα της Cosco -που θα έπρεπε να είναι και εθνικό όραμα- για εξέλιξη της Ελλάδας σε νοτιοανατολική πύλη logistics της Ευρώπης, ώστε να εξυπηρετεί όλο και περισσότερο διεθνές φορτίο (transit hub), για να έχετε όλην την εικόνα, γιατί ο κλάδος αποτελεί τον κεντρικό νευρώνα που θα καθορίσει την ανάπτυξη της βιομηχανίας και μεταποίησης.
Η ταχεία βελτίωση των λιμενικών υποδομών του Πειραιά, αλλά και της Θεσσαλονίκης, είναι το κλειδί της ταχύτερης αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του κλάδου, αλλά και της αναβάθμισης της Ελλάδας στις διεθνείς εμπορευματικές ροές.
Χρειαζόμαστε όμως μια δημόσια διοίκηση που να διευκολύνει τους ιδιώτες επενδυτές και θα επιταχύνει τις fast-track διαδικασίες για τις επενδύσεις σε εμπορευματικούς κόμβους.
Η στήλη την αναμένει λοιπόν, με τεράστια ανυπομονησία.
*Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
