Τα μετρητά θεωρούνταν ανθυγιεινά ήδη πριν τον Covid-19. Τώρα πια, ο περισσότερος κόσμος εκτός απ' το ότι τα σιχαίνεται, τα θεωρεί άνευ σημασίας. Οι καταναλωτές που βρίσκονταν κλεισμένοι στο σπίτι σε όλο τον κόσμο, εγκατέλειψαν τα βρόμικα χαρτονομίσματα για πρακτικότερους, ανέπαφους τρόπους πληρωμής. Οι κεντρικές τράπεζες δεν θέλουν να δουν τα παραδοσιακά μετρητά να εξαφανίζονται εντελώς, αλλά η παρούσα κατάσταση είναι πιθανό να τις πείσει να εξετάσουν γρηγορότερα κάποια ψηφιακή εναλλακτική.
Όταν αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες, οι αλλαγές συχνά παραμένουν. Σχεδόν το 90% των Κινέζων καταναλωτών δηλώνει ότι θα συνεχίσει να αγοράζει είδη πρώτης ανάγκης ηλεκτρονικά ακόμα και μετά την πανδημία. Η ευρεία υιοθέτηση τέτοιου είδους ψηφιακών αγορών θα περιθωριοποιήσει σταδιακά τα μετρητά, κι αυτό είναι καλό για διάφορους λόγους. Τα μετρητά αποτελούν μια πληγή για κυβερνήσεις όπως της Ιταλίας ή της Ινδίας, που πρέπει να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τη φοροδιαφυγή και τις απάτες. Ο κίνδυνος είναι να αναλάβουν τα ηνία ιδιωτικές επιχειρήσεις. Όλο και πιο δημοφιλή ηλεκτρονικά πορτοφόλια προτείνονται από εταιρείες όπως η PayPal, η Venmo ή η υπηρεσία Alipay που διαχειρίζεται η κινεζική Ant Financial, και όλα τους συλλέγουν πολύτιμες πληροφορίες για τις συνήθειες του καταναλωτή.
Τα χρήματα που αποθηκεύονται σε τέτοιες υπηρεσίες συνήθως δεν προστατεύονται από τα εθνικά συστήματα εγγύησης καταθέσεων, αφήνοντας τους καταναλωτές εκτεθειμένους σε απώλειες σε περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα με τον πάροχο. Και οι υπηρεσίες πληρωμών περιλαμβάνουν χρεώσεις. Τα μετρητά, από την άλλη, έχουν την εγγύηση του κράτους, προσφέρουν σταθερότητα, ιδιωτικότητα και ανταλλάσσονται δωρεάν.
Kρατικό ψηφιακό χρήμα
Αυτό το κρίσιμο ζήτημα είναι πολύ πιθανό να επιταχύνει μια εξέλιξη που πολλές κεντρικές τράπεζες ήδη επεξεργάζονταν: κρατικό ψηφιακό χρήμα που οι πελάτες μπορούν να αποθηκεύουν σε κινητά τηλέφωνα, κάρτες ή έξυπνες συσκευές για τα καθημερινά τους ψώνια. Τα τέσσερα πέμπτα των κεντρικών τραπεζών παγκοσμίως μελετούν ήδη τέτοια σχέδια. Η Σουηδία, που θα μπορούσε να εγκατελείψει τα μετρητά ήδη από το 2023, λάνσαρε τον Φεβρουάριο μια δοκιμαστική εκδοχή της ηλεκτρονικής κορώνας, ενώ η Κίνα ενδέχεται να ξεκινήσει τη χρήση κρατικού ηλεκτρονικού χρήματος αργότερα μέσα στο έτος.
Οι καταναλωτές μοιάζουν έτοιμοι να αποδεχτούν το κρατικό ηλεκτρονικό χρήμα. Το 54% περίπου όσων ερωτήθηκαν από τη μονάδα Economist Intelligence τον Απρίλιο δήλωσαν ότι θα χρησιμοποιούσαν κρατικό ηλεκτρονικό χρήμα. Μόνο το ένα τέταρτο δήλωσε ότι εμπιστεύεται τα ιδιωτικά κρυπτονομίσματα όπως το bitcoin ή το ethereum. Τον Μάρτιο το Αμερικανικό Κογκρέσο σκέφτηκε να χρησιμοποιηθούν ψηφιακά δολάρια αποθηκευμένα σε πορτοφόλια κινητών για τη διανομή επιδομάτων για τον Covid-19 σε εκατομμύρια πολίτες χωρίς τραπεζικό λογαριασμό.
Τα μετρητά δεν θα εξαφανιστούν από τη μια μέρα στην άλλη. Οι κεντρικές τράπεζες θέλουν να βεβαιωθούν ότι δεν θα μείνουν πίσω οι ηλεκτρονικά αναλφάβητοι. Και οι άνθρωποι εξακολουθούν να θέλουν να αποθηκεύουν μετρητά, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες αγορές. Ωστόσο η πανδημία δίνει στα χαρτονομίσματα άλλη μία, δυνατή, ώθηση προς την εξαφάνιση.
Πηγή: Reuters
