Ως γνωστόν, ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings, διατήρησε τη βαθμολογία του αξιόχρεου της χώρας μας, στη βαθμίδα ΒΒ, μεταβάλλοντας επί το θετικότερο τις προοπτικές, από σταθερές σε θετικές. Οι θετικές προοπτικές, εδράζονται στους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, που θα μπορούσαν να συρρικνώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα και να οδηγήσουν σε μείωση του χρέους. Παράλληλα, οι θετικές προοπτικές θα μπορούσαν να φέρουν τη χώρα μας, ακόμα πιο κοντά στην απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας της περίφημης “investment grade”. Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου θα πάψουν να υπολογίζονται σαν «επενδύσεις υψηλού ρίσκου».
Διότι αυτή είναι η ουσία της αξιολόγησης της Fitch Ratings. H Fitch βαθμολογεί την πιθανότητα της αδυναμίας πληρωμής και της αθέτησης των δεσμεύσεων του εκδότη ενός ομολόγου, απέναντι στους ομολογιούχους επενδυτές. Αξιολογεί, το κατά πόσο ο εκδότης ενός ομολόγου και επί του προκειμένου, μια χώρα, θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Γι’ αυτό το λόγο και ο ακριβής όρος της βαθμολόγησης, είναι : «Long Term / Short Term Issuer Default Rating».
Και όπως βλέπουμε και στον ακόλουθο πίνακα, η Fitch Ratings βαθμολογεί με το ΒΒ, ξεχωριστά μια σειρά από εκδόσεις Ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, με διαφορετικά ποσά, με διαφορετικά επιτόκια και με διαφορετικές λήξεις. Με αυτόν τον τρόπο απευθύνεται στις επενδυτικές επιτροπές των θεσμικών επενδυτών, που εξειδικεύονται στις αγορές χρέους, στους τίτλους σταθερού εισοδήματος και στα κρατικά ή εταιρικά ομόλογα.
Στη βαθμολογία ΒΒ (positive outlook), έχει ξαναβρεθεί στη χώρα μας για δεύτερη φορά μετά από το 2011. Η πρώτη φορά ήταν τον Ιανουάριο του 2020, όταν η αξιολόγηση είχε αναβαθμιστεί από ΒΒ- σε ΒΒ και η δεύτερη τώρα, τον Ιανουάριο του 2022. Κάτι που καταγράφεται στον ακόλουθο πίνακα, των αξιολογήσεων από τον Αύγουστο του 2019 μέχρι σήμερα.
Δηλαδή ξαναγυρίσαμε στο 2020, να αναρωτηθεί κάποιος. Όχι. Η βαθμολογία βέβαια παραμένει η ίδια. Διότι η αλήθεια είναι, ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα σχετικά με το απόλυτο μέγεθος του δημοσίου χρέους, αλλά και το δείκτη του Χρέους προς το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν). Ίσα ίσα, που λόγω της πανδημίας, που συνοδεύτηκε αναπόφευκτα από συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και από δημοσιονομικά προγράμματα στήριξης, ο δείκτης αυτός επιβαρύνθηκε.
Ωστόσο σήμερα, ανοίγεται μια άλλη θετική προοπτική.
Ποιες είναι οι βασικές παραδοχές που θα οδηγήσουν σε αυτήν την προοπτική;
- Η ταχεία αποδρομή της πανδημίας.
- Η συνέχιση της αύξησης του ΑΕΠ.
- Η υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης.
- Η εφαρμογή των Μεταρρυθμίσεων.
- Η εύρυθμη λειτουργία και η ποιοτική αναβάθμιση των δεικτών του τραπεζικού συστήματος, μετά και από την επίτευξη του στόχου του μονοψήφιου ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Πού θα οδηγήσουν αυτές οι παραδοχές; Στη συρρίκνωση και εξαφάνιση του δημοσιονομικού ελλείμματος και στην επιστροφή της πτωτικής πορείας του Δημοσίου Χρέους.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, η Fitch Ratings, εκτιμά ότι ο λόγος Xρέους προς ΑΕΠ, που ακολούθησε πτωτική πορεία από το 206,3% το 2020, στο 198,4% το 2021, θα συνεχίσει να μειώνεται στο 190,3% το 2022 και στο 185,3% μέχρι το τέλος του 2023.
Όμως παρ’ όλη την εκτιμώμενη πτώση, στα μάτια της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας ακόμα και ο δείκτης του 185,3% για το 2023, φαντάζει υπερβολικός. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μαζί με την Ιαπωνία, τη Βενεζουέλα, το Σουδάν και τον Λίβανο στις χώρες με τους υψηλότερους δείκτες Δημοσίου Χρέους / ΑΕΠ (National Debt to GDP Ratio).
Μάλιστα με βάση τις αξιολογήσεις της Fitch Ratings, ανάμεσα στις χώρες που αξιολογούνται με ΒΒ, όπως είναι για παράδειγμα, το Βιετνάμ, η Αρούμπα, η Γεωργία και η Ναμίμπια, ο συγκεκριμένος δείκτης «Δημόσιο Χρέος / ΑΕΠ» για το 2023 είναι τριπλάσιος του διάμεσου, των υπολοίπων χωρών που βρίσκεται στο 56%.
O στόχος της Ελλάδας είναι η επίτευξη της αξιολόγησης της επενδυτικής βαθμίδας, που για τη Fitch Ratings είναι η BBB-. Στον ακόλουθο πίνακα, βλέπουμε τις χώρες που θα συναντήσουμε μέχρι να φτάσουμε στην επενδυτική βαθμίδα.
Είναι σίγουρο ότι η Ελλάδα έχει αφήσει πίσω της εξαιρετικά επώδυνες και δύσκολες ημέρες, όπως ήταν για παράδειγμα του 2015, κατά τη διάρκεια του οποίου η χώρα είχε κατρακυλήσει στην αξιολόγηση CC.
Ωστόσο, για να επιστρέψει η Ελλάδα στις αξιολογήσεις του Α και του Α+, που απολάμβανε από το 2004 μέχρι το 2008, θα πρέπει να κυλήσει πολύ νερό στον μύλο.
Tο BB (positive outlook), δεν θα μεταβάλει τη στάση των επενδυτών που επενδύουν σε κρατικά ομόλογα. Δεν θα ανοίξει την όρεξη για επενδύσεις στην Ελλάδα. Αυτό θα συμβεί αν περάσουμε στο ΒΒ+ και μετά στο ΒΒΒ-.
Όμως, το BB (positive outlook), θα πρέπει να υπερκινητοποιήσει την κυβέρνηση, από το χέρι της οποίας περνάει η κάθε προσπάθεια για την αναβάθμιση της αξιολόγησης της Fitch Ratings. Και αυτό διότι η συνέχιση της αύξησης του ΑΕΠ, η υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης, η εφαρμογή των απαραίτητων Μεταρρυθμίσεων και η επιτυχής επαναλειτουργία του τραπεζικού συστήματος, στηρίζονται κατά 100% πάνω στις κυβερνητικές αποφάσεις και δράσεις.
