Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ιαπωνία -οι τρεις «σωματοφύλακες» του δυτικού τύπου καπιταλισμού- στρέφονται ευθέως κατά της αναδυόμενης υπερδύναμης, της Κίνας, κατηγορώντας το καθεστώς της για αθέμιτες πρακτικές και κρατικές ενισχύσεις προς τις επιχειρήσεις της. Την ίδια στιγμή, όμως, οι πέντε ισχυρότερες οικονομικά χώρες της Ε.Ε. -Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Βρετανία- κατηγορούν τον Donald Trump ότι με τη φορολογική μεταρρύθμιση που προωθεί στις ΗΠΑ δημιουργεί τείχος προστατευτισμού για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που θέλουν να έχουν παρουσία στην αμερικανική αγορά.
Κάπως έτσι, καθώς οι αντιθέσεις μοιάζουν με ένα «κουβάρι» και ο διεθνής ανταγωνισμός οξύνεται διαρκώς, η υπουργική σύνοδος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου που διεξάγεται στο Μπουένος Άιρες μοιάζει κυριολεκτικά με... ναρκοπέδιο! Πρακτικά, όλοι στρέφονται εναντίον όλων, επιδιώκοντας να διασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο στην ανακατανομή της πίτας, σε μια παγκόσμια αγορά που μοιάζει ολοένα και μικρότερη για να τους χωρέσει όλους, προσφέροντάς τους αξιοπρεπή επίπεδα κερδοφορίας.
Συγκεκριμένα, ΗΠΑ, Ε.Ε. και Ιαπωνία έχουν καταθέσει κοινό αίτημα προκειμένου να μην αποδοθεί στην Κίνα το καθεστώς της «ελεύθερης αγοράς», ενώ παράλληλα, την κατηγορούν ότι με την πολιτική που ακολουθεί οδηγεί σε πλεόνασμα βιομηχανικής παραγωγής, καταφέροντας βαρύ πλήγμα στα δικά τους προϊόντα. Ωστόσο, η μάχη δεν έχει κριθεί, καθώς το Πεκίνο έχει σημαντικούς συμμάχους στον ΠΟΕ -φοβούνται δε ότι εάν την χάσουν, μαζί της θα απολέσουν και το δικαίωμα να λαμβάνουν μονομερώς αντίμετρα σε βάρος της Κίνας και των προϊόντων της.
Την ίδια στιγμή, με επιστολή που έστειλαν στον αμερικανό ομόλογό τους, Steven Mnuchin, οι υπουργοί Οικονομικών των «5» ισχυρών της Ευρώπης προειδοποιούν ότι το καθεστώς διπλής φορολόγησης που προβλέπει η μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο και σύντομα αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή, οι ΗΠΑ παραβιάζουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι των εμπορικών τους εταίρων.
Το «κουβάρι» μπλέκεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας μιας σειράς επιμέρους αντιθέσεων, με ιδιαίτερη σημασία. Ανάμεσά τους είναι το σκληρό παζάρι που αναμένεται να διεξαχθεί ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες για την εμπορική σχέση της Ε.Ε. με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά την ολοκλήρωση του Brexit (μόλις σήμερα, μάλιστα, ο Michel Barnier ισχυρίστηκε πως αποκλείεται η συμφωνία να είναι έτοιμη εγκαίρως...). Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται, όμως, και η προνομιακή σχέση που επιχειρεί συστηματικά να χτίσει η Γερμανία με την Κίνα, κάτι που καθιστά το Βερολίνο εξαιρετικά επιφυλακτικό, αν όχι αρνητικό, απέναντι στον υπέρμετρο προστατευτισμό που εκδηλώνει ο Trump.
Τέλος, αλλά όχι τελευταίο σε σημασία, πρέπει να σημειώσουμε ότι βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA, ανάμεσα σε ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό, την οποία ο αμερικανός πρόεδρος «πάγωσε» στις αρχές του έτους, διεκδικώντας αναθεώρησή της υπέρ των συμφερόντων της χώρας του.
Πραγματικός μύλος -με άδηλη κατάληξη.
Γιώργος Παυλόπουλος
AP Photo/Natacha Pisarenko
