Αμερικανοί, Γερμανοί, Γάλλοι, Ολλανδοί και Σουηδοί, φέρονται μεταξύ των ενδιαφερομένων για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Το αμυντικό πακέτο των 6,8 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στις αρχές του περασμένου μήνα στη ΔΕΘ, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έχει εκτοξεύσει το ενδιαφέρον για τα Ναυπηγεία που πρόκειται σύντομα να βγουν στο σφυρί.
Όλοι προσβλέπουν, μέσω της Ελληνικά Ναυπηγεία Α.Ε. (ΕΝΑΕ), σε ένα καλό μερίδιο ανάπτυξης και κυρίως της συντήρησης των φρεγατών του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο.
Η διαδικασία πώλησης των ναυπηγείων δεν θα αργήσει να ξεκινήσει αν και εκκρεμότητες υπάρχουν αρκετές. Η πιο σημαντική είναι η αποχώρηση της δομής φιλοξενίας μεταναστών που βρίσκεται στο τμήμα των ναυπηγείων Σκαραμαγκά που έχει εκχωρηθεί στην Εταιρεία Ακινήτων Ελληνικού Δημοσίου (ΕΤΑΔ) Α.Ε. Η εκχώρηση αυτή, που περιέλαβε τη μεγαλύτερη ναυπηγοεπισκευαστική δεξαμενή της Μεσογείου -γνωστή ως Δεξαμενή Νο 5- έγινε υπό την πίεση της Κομισιόν, η οποία απαιτούσε την επιστροφή μέρους της αθέμιτης κρατικής ενίσχυσης ύψους 670 εκατ. ευρώ προς την ΕΝΑΕ.
Επομένως το Ελληνικό Δημόσιο θα ξεκινήσει δύο διαδικασίες εκποίησης των πρώην ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Πρώτη διαδικασία θα αφορά το τμήμα που παραμένει στην ΕΝΑΕ και μια δεύτερη που αφορά στο τμήμα που έχει περιέλθει στην ΕΤΑΔ. Οι περισσότεροι υποψήφιοι επενδυτές, εκτιμάται ότι θα ενδιαφερθούν για το τμήμα που ελέγχεται από την ΕΝΑΕ, καθώς είναι το κομμάτι των πρώην Ναυπηγείων Σκαραμαγκά που σήμερα έχει δραστηριότητα, είτε για τη συντήρηση των υποβρυχίων του ΠΝ ή είτε και σκαφών, πολιτικών ή και στρατιωτικών.
Το κομμάτι της ΕΤΑΔ, εκτός από τη Δεξαμενή Νο 5, περιλαμβάνει μεγάλες ποσότητες χρησιμοποιημένων υλικών αμμοβολής όπως επίσης και σκραπ υλικού. Η Δεξαμενή Νο 5 παρόλο που έχει παρουσιαστεί σαν το «διαμάντι» στο στέμμα των ναυπηγείων, στην πράξη αντιμετωπίζει πολύ σοβαρές αστοχίες που τη καθιστούν, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, μη λειτουργική και μη επισκευάσιμη με οικονομικοτεχνικά κριτήρια.
Πρώτον, τα αγκύρια συγκράτησης του πυθμένα της δεξαμενής έχουν αστοχήσει, καθιστώντας αδύνατη τη στεγανοποίηση της δεξαμενής, χωρίς τη συνεχή απάντληση νερών με μηχανικά μέσα (αντλίες), δεύτερον, η Θύρα της Δεξαμενής (Θυρόπλοιο) έχει καταστραφεί και έχει βυθιστεί και τρίτον, το αντλιοστάσιο άντλησης και απάντλησης υδάτων βρίσκεται εκτός λειτουργίας εδώ και χρόνια. Έτσι η μεγαλύτερη δεξαμενή της Μεσογείου, ικανή να δεχθεί πλοία με εκτόπισμα 500.000 τόνων, κατά πάσα πιθανότητα μπορεί να μην είναι αξιοποιήσιμη με οικονομικό-τεχνικούς όρους.
Το δεύτερο κομμάτι των ναυπηγείων που ανήκει στην ΕΝΑΕ περιλαμβάνει δύο προβλήτες πρόσδεσης πλοίων (Προβλήτα Νο1 και Προβλήτα Νο2), μια δεξαμενή γνωστή ως Δεξαμενή Νο 4, μια ναυπηγική κλίνη για την κατασκευή νέων πλοίων και μια ανυψωτική εγκατάσταση υποβρυχίων και μικρών σκαφών (Ship Lift). Η τελευταία είναι η πιο σύγχρονη εγκατάσταση, η οποία κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 2000.
Με εξαίρεση την ανυψωτική εγκατάσταση, όλες οι άλλες κρίσιμες μονάδες του ναυπηγείου έχουν κατασκευαστεί στις δεκαετίες του ‘60 και του ’70. Πρόκειται επομένως για κατασκευές με πολύ σοβαρά προβλήματα διαβρώσεων στο μπετόν και τους οπλισμούς του. Για παράδειγμα η δεξαμενή Νο 4, που έχει κατασκευαστεί στη δεκαετία του 1960, σήμερα λειτουργεί οριακά, καθώς αντιμετωπίζει προβλήματα στεγανότητας σε διάφορα σημεία της.
Ακόμη και η ανυψωτική εγκατάσταση που είναι η πιο σύγχρονη, αντιμετωπίζει τεχνικά προβλήματα αυτοματισμών, τα οποία μειώνουν σημαντικά τη παραγωγικότητα της και σε ορισμένες περιπτώσεις θέτουν σε κίνδυνο τις προς ανύψωση κατασκευές (υποβρύχια). Επιπλέον, κρίσιμες λειτουργίες του ναυπηγείου, όπως είναι τα ελασματουργεία, τα μηχανουργεία, κ.λπ., σήμερα αξιοποιούν παρωχημένο εξοπλισμό και στεγάζονται σε πεπαλαιωμένα κτίρια που χρονολογούνται από τη δεκαετία του ‘50.
Εν γένει το ναυπηγείο, στερείται αυτοματισμών καθώς δεν έχει επενδυθεί ευρώ από το 2000. Μάλιστα λόγω αστοχίας των μετασχηματιστών του υποσταθμού, το ναυπηγείο αντί να λειτουργεί στην υψηλή τάση, λειτουργεί στην μεσαία τάση, δημιουργώντας πολλά προβλήματα τροφοδοσίας σε νευραλγικά μηχανήματα όπως είναι οι γερανοί, τα συστήματα ηλεκτροσυγκολλήσεων, ο ανυψωτικός μηχανισμός των υποβρυχίων κ.ά. Μόνον το κόστος αποκατάστασης του υποσταθμού υψηλής τάσης, που θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση αξιοποίησης του ναυπηγείου, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς που ενδιαφέρονται για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, εκτιμάται σε 4 εκατ. ευρώ.
Το πιο σημαντικό είναι ότι στην παρούσα φάση το ναυπηγείο επιχειρεί να αποκτήσει άδεια λειτουργίας, πιστοποιητικό πυροπροστασίας, ενώ εκκρεμεί η τακτοποίηση πλήθους εγκαταστάσεων και κτισμάτων τα οποία επίσης είναι αυθαίρετα. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι όλος ο ναυπηγικός χώρος στην περιοχή του Σκαραμαγκά συνιστούσε, με την ανοχή του Ελληνικού Δημοσίου, μια αυθαίρετη κατασκευή.
Τέλος οι διαδικασίες που αξιοποιεί στη συντήρηση των πλοίων το ναυπηγείο, απέχουν από το να θεωρούνται φιλικές προς το περιβάλλον διαδικασίες. Το ναυπηγείο χρησιμοποιεί σύστημα αμμοβολής, χωρίς ανακύκλωση των προϊόντων για πολλά χρόνια μέχρι σήμερα. Αυτό έχει οδηγήσει στη συσσώρευση μεγάλων ποσοτήτων χρησιμοποιημένων υλικών αμμοβολής σε διάφορα σημεία του ναυπηγείου. Η απομάκρυνση των αποβλήτων και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος αμμοβολής κρίνονται απολύτως απαραίτητα και επιτακτικά μέτρα.
Παρά όμως τις προαναφερόμενες αδυναμίες, το ενδιαφέρον είναι μεγάλο και μάλιστα έχει αυξηθεί, κυρίως εξαιτίας των νέων κονδυλίων που θα διαθέσει η χώρα για την αμυντική θωράκισή της. Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, στο αμυντικό πακέτο που είχε εξαγγείλει στη ΔΕΘ, εκτός από την αγορά των 18 σύγχρονων αεροσκαφών Rafale, είχε αναφερθεί και στην αγορά τεσσάρων φρεγατών. Όπως είχε αναφέρει ο πρωθυπουργός, τα τελευταία 10 δεν επενδύθηκε ούτε ένα ευρώ στο Πολεμικό Ναυτικό και ότι τώρα στόχος είναι η ενίσχυση του, μέσα σε ένα πρόγραμμα 4-7 ετών, όπου θα αγοραστούν τέσσερις φρεγάτες. Πρόσθεσε μάλιστα ο πρωθυπουργός, ότι έχουν γίνει πολύ αναλυτικές συζητήσεις με το υπουργείο Οικονομικών για την οικονομική στήριξη του προαναφερόμενου προγράμματος.
Μεταξύ των πιο σοβαρών ενδιαφερομένων φέρονται τα γαλλικά ναυπηγεία (Naval Group), τα γερμανικά ναυπηγεία -ορισμένοι αναφέρουν ακόμη και την Thyssen Group ως ενδιαφερόμενο- τα Ολλανδικά Ναυπηγεία (Dame Group) κ.ά. Επίσης το τελευταίους μήνες ενέσκηψαν με μεγάλο ενδιαφέρον και οι Αμερικανοί επενδυτές, αλλά και Σουηδοί. Tέλος στους σταθερά ενδιαφερόμενους φέρεται και ο εφοπλιστής Θ. Πριόβολος, ο οποίος ωστόσο θεωρεί ότι μπορεί να αξιοποιήσει τον Σκαραμαγκά κυρίως για την δημιουργία πολιτικών σκαφών, κυρίως κρουαζιέρας και αναψυχής.
Σημειώνεται ότι για την ΕΛΒΟ χρειάστηκαν 7 χρόνια προσπαθειών για την αποκρατικοποίηση. Στο υπουργείο Οικονομικών ωστόσο αυτό δεν θα χρειαστεί να συμβεί με τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Η βούληση της κυβέρνησης παραμένει σταθερή, σε αντίθεση με τη προηγούμενη κυβέρνηση η οποία δεν πίστευε και ουσιαστικά απέφευγε μια οριστική λύση στην ΕΛΒΟ.
