Δύο ημέρες μετά τη συμφωνία της Ομάδας των Επτά για ανώτατο όριο τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο, ο ΟPEC+ αποφάσισε στη χθεσινή του συνεδρίαση να μην κάνει τη χάρη στη Δύση και να διατηρήσει τους στόχους του Νοεμβρίου για την παραγωγή πετρελαίου. Τουτέστιν, θα διατηρήσει έως τα τέλη του 2023 μειωμένη την παραγωγή κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα περίπου, ήτοι το 2% της παγκόσμιας ζήτησης.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και αν ευσταθούσαν οι φήμες που κυκλοφόρησαν τον Νοέμβριο σχετικά με την πιθανότητα ο ΟPEC+ να αυξήσει την παραγωγή του ως δείγμα καλής θέλησης στις πιέσεις των ΗΠΑ, θα μας έκανε εντύπωση αν η αύξηση αυτή ήταν κάτι το αξιόλογο επί της ουσίας.
Το καρτέλ με τη χθεσινή του απόφαση δήλωσε στην ουσία ότι παραμένει προσηλωμένο στον παράγοντα της ζήτησης και δεν πρόκειται να αυξήσει την παραγωγή του όσο παραμένουν αβέβαιες οι οικονομικές προοπτικές, δεδομένου ότι η πρώτη του προτεραιότητα είναι η προστασία των πετρελαϊκών τιμών και κατ’επέκταση των εσόδων των πετρελαιοπαραγωγών χωρών.
Η απόφαση αυτή θα μας συνοδεύει έως την επόμενη συνεδρίαση στις 3 έως 4 Ιουνίου, εκτός απροόπτου, για την πιθανότητα του οποίου οι βασικοί υπουργοί των πετρελαιοπαραγωγών χωρών θα συστήσουν από 1η Φεβρουαρίου μια επιτροπή παρακολούθησης των εξελίξεων στην ενεργειακή αγορά, ώστε να μπορέσουν να επέμβουν άμεσα αν αυτό χρειαστεί.
Η αγορά ενέργειας μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών περιπλέκεται αρκετά και ως εκ τούτου η παραπάνω επιτροπή θα έχει πράγματι νόημα.
Καταρχάς, η επιβολή του πλαφόν των 60 δολαρίων ανά βαρέλι για το ρωσικό θαλάσσιο αργό πετρέλαιο φαίνεται ότι δεν θα επιτύχει τον στόχο της, ήτοι να διατηρήσει τη ροή του πετρελαίου στις παγκόσμιες αγορές, καθώς η Μόσχα δήλωσε ότι δεν θα πουλήσει το πετρέλαιο της στο πλαίσιο του ανώτατου ορίου. (σσ: Περισσότερα για το πώς προέκυψε η επιβολή του πλαφόν και σε τι αποσκοπεί μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Βέβαια, η Μόσχα πωλεί πλέον το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου της σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία και ήδη η τρέχουσα τιμή του αργού πετρελαίου στη Ρωσία διαπραγματεύεται χαμηλότερα των 60 δολαρίων/βαρέλι, επομένως η επιβολή ανώτατης τιμής δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίπτωση για τη Ρωσία.
Γιατί τότε η Μόσχα αντέδρασε σε αυτή την απόφαση με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Αλεξάντερ Νόβακ, να δηλώνει την Κυριακή ότι η Ρωσία θα προτιμούσε να μειώσει την παραγωγή, παρά να προμηθεύσει πετρέλαιο στο πλαίσιο του ανώτατου ορίου τιμών;
Για τον απλούστατο λόγο ότι το ανώτατο όριο δημιουργεί σοβαρές εμπλοκές στη ναυτιλιακή αγορά, που στο τέλος της ημέρας θα δημιουργήσουν προβλήματα στη μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου.
Τα «πάνω κάτω» στα τάνκερ και τις ασφαλιστικές
Η απαγόρευση της Ευρώπης για παροχή ναυτιλιακών υπηρεσιών-τάνκερ και ασφαλιστικές- από χώρες που δεν έχουν υπογράψει το πλαφόν θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγάλη έλλειψη πλοίων για τη μεταφορά του ρωσικού αργού.
Σύμφωνα μάλιστα με το ρεπορτάζ του Εconomist την προηγούμενη εβδομάδα, προβλέπεται έλλειμμα διάρκειας δύο έως τριών μηνών για περίπου 70 τάνκερ, με συνολική μεταφορική ικανότητα 750.000 βαρέλια/ημέρα.
Ένα μέρος της έλλειψης αυτής θα καλύψει ο λεγόμενος «σκοτεινός στόλος» δηλαδή ο στόλος που απορροφά πλοία από χώρες που παραδοσιακά δεν υπακούν σε κυρώσεις όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα. Οι ρωσικές εταιρείες επίσης επαναφέρουν σε λειτουργία παλιότερα πλοία, ενώ οι Ευρωπαίοι πλοιοκτήτες μεταβιβάζουν περιουσιακά στοιχεία σε φορείς εκτός της G7.
Όμως ακόμα και με τη συνδρομή του «σκοτεινού στόλου», οι φορείς της αγοράς εκτιμούν ότι για κάποιο χρονικό διάστημα θα υπάρχουν ελλείψεις, ειδικά σε πλοία που ανακατευθύνουν διυλισμένα προϊόντα όπως το ντίζελ, από διαδρομές μικρών αποστάσεων στην Ευρώπη σε μακρινούς νέους πελάτες.
Τα προβλήματα δεν σταματούν όμως στο κεφάλαιο των τάνκερ, αλλά είναι ακόμα μεγαλύτερα στον τομέα της ασφαλιστικής κάλυψης.
Όπως επισημαίνει το Εconomist, oι χώρες της Μέσης Ανατολής ή της Ασίας που ενδιαφέρονται για τα ρωσικά βαρέλια πετρελαίου φυσικά και έχουν τοπικές εταιρείες με την οικονομική δύναμη να ασφαλίζουν δεξαμενόπλοια και φορτία.
Τι γίνεται όμως με τις καλύψεις μεγαλύτερων κινδύνων – βλέπε πετρελαιοκηλίδες - που οι υποχρεώσεις μπορούν να ξεπεράσουν το μισό δις δολάρια;
Είναι κατανοητό ότι πολύ λίγοι μικροί ασφαλιστές στην αγορά θα αναλάβουν την ευθύνη για ένα γερασμένο σκάφος Βενεζουέλας που θα διέρχεται από τα στενά της Δανίας σε βάθος μόλις 15 μέτρων! Εκτός φυσικά και αν υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη απαλλαγή ασφαλιστικής κάλυψης.
Κακά τα ψέματα, το συμπέρασμα του Economist είναι σωστό. Αυτού του είδους η αντασφάλιση απαιτεί μεγάλες « τσέπες» ιδιωτικού κεφαλαίου που είναι δύσκολο να βρεθούν εκτός Δύσης. Επομένως, μόλις τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση των ασφαλίσεων, το πιο πιθανό είναι οι αγοραστές της Ασίας να αγοράζουν λιγότερο ρωσικό πετρέλαιο.
Η απομάκρυνση όμως οποιασδήποτε ποσότητας πετρελαίου από την αγορά, είτε από την πλευρά των πωλητών, είτε από την πλευρά των αγοραστών, προκαλεί εν τέλει υψηλότερες τιμές.
Συμπερασματικά λοιπόν, ενώ το ανώτατο όριο τιμής προέκυψε ως η ρήτρα αποδυνάμωσης της ευρωπαϊκής απαγόρευσης στους παρόχους ναυτιλιακών υπηρεσιών να εξυπηρετούν τους αγοραστές εκτός ΕΕ να αγοράζουν τα ρωσικά βαρέλια, πολύ δύσκολα θα πετύχει τον σκοπό της, να λειτουργήσει δηλαδή ως «βαλβίδα ασφαλείας», διατηρώντας την παγκόσμια αγορά σε ισορροπία κι αφήνοντας τις αναπτυσσόμενες χώρες να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο με έκπτωση.
Τα προβλήματα στη ναυτιλιακή αγορά και η απόφαση της Ρωσίας να υποστεί προσωρινά ζημιές προκειμένου να ανεβάσει τις παγκόσμιες τιμές πλήττοντας τη Δύση, ανατρέπουν τα σχέδια της Ευρώπης και γενικότερα των G-7.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτή την ανατροπή δεν είναι οι υψηλές ενεργειακές τιμές, αλλά η καθυστέρηση της εκπλήρωσης των στόχων για την προστασία του κλίματος. Μια καθυστέρηση που μπορεί να αποβεί κρίσιμη για τον πλανήτη.
Ήδη έχει αυξηθεί η καύση άνθρακα προκειμένου να εξοικονομηθεί φυσικό αέριο. Για παράδειγμα, τα κυβερνητικά σχέδια της Γερμανίας που αφορούν μια συνδυασμένη δυναμικότητα 10 GW πετρελαίου, λιγνίτη και άνθρακα σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Aurora Energy Research θα εκτοξεύσουν τη γερμανική καύση άνθρακα στα 63 TWh από σήμερα έως το 2024.
Δεδομένου ότι δεν αποκλείεται να έχουμε περάσει το σημείο «χωρίς επιστροφή» όσον αφορά την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη, αυτά ίσως να είναι τα χειρότερα νέα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
