Ο συνολικός λογαριασμός των μέτρων που πρέπει να λάβει η ελληνική πλευρά για να εκπληρώσει τον μνημονιακό στόχο πρέπει να ανέλθει στο 0,25% του ΑΕΠ για το 2015 (ήτοι περίπου 425 εκατ. ευρώ και στο 1% του ΑΕΠ για το 2016, ήτοι περίπου 1,8 δισ. ευρώ).
Ουσιαστικά επιχειρείται αφαίρεση ύψους 1,8 δις ευρώ από τα εισοδήματα των συνταξιούχων, των εργαζομένων, των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και επιστημόνων . Τονίζεται ότι από τις μειώσεις των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας- που έχουν ήδη επιβληθεί - το ασφαλιστικό σύστημα επιδείνωσε το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων, εξοικονόμησε κάποιους πόρους, αλλά οι πόροι αυτοί απορροφήθηκαν από τις απώλειες του συστήματος από την ανεργία, την εισφοροδιαφυγή, αλλά και από τον γοργό ρυθμό αύξησης των συνταξιούχων.
Ειδικότερα:
ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ
Οι σημερινοί συνταξιούχοι θα έχουν με το κυβερνητικό νομοσχέδιο περικοπές στο ΕΚΑΣ, στο εφάπαξ και στα μερίσματα του δημοσίου. Ανοικτό παραμένει να υπάρξει μείωση στις κύριες καταβαλλόμενες συντάξεις(όπως απαιτούν οι θεσμοί) καθώς και στις επικουρικές συντάξεις σε περίπτωση που δεν γίνει αποδεκτή η κυβερνητική πρόταση για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,5% για εργοδότες-εργαζόμενους.
Όσον αφορά το ΣΚΑΣ (Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων) κόβεται από εφέτος για 60.000 χαμηλοσυνταξιούχους, λόγω αυστηροποίησης των εισοδηματικών κριτηρίων .Ο ένας στους πέντε συνταξιούχους που παίρνουν το ΕΚΑΣ θα είναι για εφέτος ο χαμένος του νέου νομοσχεδίου. Τονίζεται ότι σταδιακά, μέχρι 1/1/2020 θα κόβεται το επίδομα και στους υπόλοιπους(συνολικά οι δικαιούχοι είναι 300.000) ώστε να καταργηθεί εντελώς.
Σημειώνεται ότι με το πρόσφατο, τρίτο, μνημόνιο έγινε και 12η περικοπή στους ήδη συνταξιούχους (αύξηση εισφορών υπέρ ΕΟΠΥΥ).
ΑΓΡΟΤΕΣ
Βαρύ χτύπημα έρχεται από την 1η Ιανουαρίου 2017 για τους αγρότες-που έχουν ξεσηκωθεί- όταν και οι υφιστάμενες ασφαλιστικές κατηγορίες καταργούνται και οι αγρότες πλέον θα καλούνται να πληρώσουν το 14% του εισοδήματός τους για εισφορά υπέρ σύνταξης. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται το 2018 στο 17% και από το 2019 και μετά θα πληρώνουν το 20%. Αντίστοιχα ορίζεται πως η εισφορά για υγεία θα είναι στο 6,95% του εισοδήματος και για ΛΑΕ στο 0,5%. Δηλαδή συνολικά οι επιβάρυνση θα αγγίξει το 27,5%.
Πάντως ο υπουργός Εργασίας αφήνει «παράθυρο», ότι μπορεί η επιβολή του χαρατσιού 20% στο εισόδημα των αγροτών για τον κλάδο σύνταξη να μην γίνει σε τρία αλλά σε περισσότερα χρόνια. Συγκεκριμένα ανέφερε πως «μπορεί να δούμε παράταση της μεταβατικότητας», που ήδη ισχύει στο προσχέδιο του νέου Ασφαλιστικού για τους αγρότες, μιας και το 20% θα "σπάσει" σε 14% το 2017, 17% το 2018 και, τέλος, 20% το 2019.
Επίσης σχεδιάζεται να ανακοινωθεί πως η κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία για όσους έχουν ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ θα υπολογίζεται με βάση το 70% και όχι το 80% του εισοδήματος του ανειδίκευτου εργάτη. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως η εισφορά θα υπολογίζεται σε μηνιαίο εισόδημα 410 ευρώ και όχι 468 ευρώ, με αποτέλεσμα να ανέρχεται το 2019 (όταν και θα παρακρατείται το 20%) σε 82 ευρώ τον μήνα.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Με το νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση ανάμεσα στους παλιούς συνταξιούχους και σε όσους υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από 1 Ιανουαρίου του 2016 και μετά. Η συγκεκριμένη διαφοροποίηση προκύπτει για δύο λόγους:
Πρώτον αλλάζουν οι συντελεστές για όσους έχουν πολλά χρόνια εργασίας στο ενεργητικό τους, καθώς μεταβάλλεται ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων.
Δεύτερον διευρύνεται η βάση υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών. Από τα 5 καλύτερα μισθολογικά χρόνια, τα οποία λειτουργούσαν ως βάση υπολογισμού μέχρι αυτή τη στιγμή, φτάνουμε σήμερα στον υπολογισμό σύμφωνα με το σύνολο των αποδοχών του εργασιακού βίου.
Οι δύο παράγοντες που αναφέραμε οδηγούν σε μείωση, η οποία μεσοσταθμικά θα είναι της τάξεως του 15% - όχι για τους χαμηλοσυνταξιούχους, οι οποίοι θα έχουν οριακές μεταβολές ή δεν θα εμφανίσουν μειώσεις - όσο κυρίως για τις συντάξεις των 600-700 ευρώ, όπου θα εμφανίζονται διαφορές σε βάρος των νέων συνταξιούχων.
Παραδείγματα:
1. Ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 800 ευρώ και 35 χρόνια ασφάλισης σήμερα λαμβάνει σύνταξη 781 ευρώ.
Με τον 3863/10(νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη) θα λάμβανε 734 ευρώ.
Με την πρόταση Κατρούγκαλου θα λάβει 699 ευρώ.
2. Εργαζόμενος με 30 χρόνια ασφάλισης και μισθό 800 ευρώ, σήμερα λαμβάνει 691 ευρώ.
Με τον 3863 θα λάμβανε 649,5 ευρώ. Με τη νέα πρόταση θα λάβει 619 ευρώ.
3. Ασφαλισμένος με 25 χρόνια στην αγορά εργασίας με μισθό 800 ευρώ, σήμερα παίρνει 624 ευρώ.
Με τον 3863 θα έπαιρνε 586,5 ευρώ. Με την πρόταση Κατρούγκαλου θα λάβει 585 ευρώ.
4. Εργαζόμενος με 35 χρόνια ασφάλισης και μισθό 1500 ευρώ, σήμερα παίρνει σύνταξη 1.130 ευρώ.
Με τον 3863 θα έπαιρνε 1.062,2 ευρώ. Με την πρόταση της κυβέρνησης θα εισπράξει 972 ευρώ.
5. Εργαζόμενος με 35 χρόνια εργασίας και συντάξιμες αποδοχές 2.000 ευρώ παίρνει σήμερα σύνταξη 1.381 ευρώ. Με την πρόταση Κατρούγκαλου θα παίρνει 1.168 ευρώ
Τονίζεται ότι με το σχέδιο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που προτείνει η κυβέρνηση, τα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων κυμαίνονται για μισθούς από 800 ευρώ έως 5.800 ευρώ σε μία κλίμακα που ξεκινά από το 44,14% για τις υψηλές συντάξεις και φθάνουν έως το 77,86% για τις χαμηλές συντάξεις, ενώ με τον ν.3863 τα ποσοστά αναπλήρωσης για το ίδιο εύρος μισθών είναι από 59,75% έως και 70,86%.
Κοντολογίς από την κυβερνητική πρόταση οι κυρίως ωφελημένοι είναι οι χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι, κυρίως όσοι έχουν μισθούς μικρότερους από 1.200-1.300 ευρώ, που πληρώνουν και μικρότερες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ οι μεγάλοι χαμένοι είναι οι μισθωτοί με αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ.
Παράλληλα στο κυβερνητικό σχέδιο περιλαμβάνονται μέτρα που θίγουν τους ήδη χαμηλοσυνταξιούχους όπως είναι η περικοπή του ΕΚΑΣ, των εφάπαξ και των μερισμάτων, ενώ από το «τσεκούρι» δεν γλυτώνουν ούτε οι αναπηρικές συντάξεις.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ
Η ατομική ασφαλιστική επιβάρυνση των επαγγελματιών-επιστημόνων που φέρνουν τα χαράτσια του 26,5% (20% για την κύρια σύνταξη, 6,5% για την υγεία) για όσους δηλώνουν εισόδημα μεταξύ 15.000-50.000 ευρώ., φθάνει έως το 60%.
Ειδικότερα προβλέπεται ότι από την 1/1/2017 οι ελεύθεροι επαγγελματίες καταβάλλουν, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, μηνιαία εισφορά για τον κλάδο σύνταξης, ύψους 20% επί του μηνιαίου εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται είτε με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, είτε με βάση την καθαρή αξία των παρεχόμενων μηνιαίως ή σε άλλη τακτική βάση, υπηρεσιών του τρέχοντος έτους για το οποίο εκδίδονται δελτία παροχής υπηρεσιών, τιμολόγια ή αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης.
Σε κάποιες περιπτώσεις η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, π.χ. σε ένα δικηγόρο, είναι περισσότερο από πενταπλάσια. Συγκεκριμένα, ένας δικηγόρος που δηλώνει εισόδημα 70.000 και πάνω, μέχρι τώρα πληρώνει ετησίως 4.500 ευρώ ενώ με τη νέα πρόταση το ποσό αυτό θα φτάσει περίπου στις 27.000 ευρώ.
Πάντως ο υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος δηλώνει «ανοικτός» σε διορθωτικές κινήσεις και αναμένει σήμερα τις προτάσεις των εμπειρογνωμόνων των ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων.
Στα σενάρια που επεξεργάζεται το υπουργείο περιλαμβάνονται:
1. Να τεθεί όριο έτσι ώστε οι ασφαλιστικές εισφορές (που εκπίπτουν ως δαπάνη) και οι φόροι να μην ξεπερνούν ένα ποσοστό του καθαρού εισοδήματος (55% - 60%, ανάλογα με το εισόδημα).
2. Να ισχύσουν «κλειστές» κλίμακες εισοδήματος και ύψους εισφορών, χωρίς να αλλάζει ο κανόνας της καταβολής του 20% για σύνταξη και του 6,95% για ασθένεια. Να μειωθεί το ανώτατο όριο του ασφαλιστέου εισοδήματος που το σχέδιο νόμου όρισε στο 10πλάσιο του κατώτατου νομοθετημένου μισθού ή να μπουν «κόφτες», χαμηλότερη αντιστοιχία (4πλάσιο, πλάσιο, 6πλάσιο) ανά ύψος εισοδήματος.
3. Για τους νέους επαγγελματίες και επιστήμονες να ισχύει στα πρώτα τρία έως πέντε χρόνια της άσκησης δραστηριότητας, το χαμηλό ασφάλιστρο των 93,76 ευρώ για σύνταξη και 32,58 ευρώ για την υγεία που θα έχουν οι αγρότες (ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα 468,80 ευρώ).
