Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σε απόλυτο κυρίαρχο της ιταλικής πολιτικής σκηνής εξελίσσεται ο Ματέο Σαλβίνι, οδηγώντας την Ιταλία σε επικίνδυνα μονοπάτια, επαναφέροντας παράλληλα τους εφιάλτες για το κέντρο αποφάσεων των Βρυξελλών. Ο άνθρωπος που δεν επιτρέπει την είσοδο στη χώρα σε κανένα μετανάστη και θέλει να οπλίσει τους Ιταλούς πολίτες, έχει βαλθεί να φέρει τα πάνω κάτω στην Ευρώπη.
Στο μεταξύ, όσο πλησιάζουμε στη στιγμή που θα κατατεθεί προς έγκριση στην Κομισιόν ο προϋπολογισμός της Ιταλίας, η Ευρώπη βιώνει ένα συνεχές σκωτσέζικο ντους, καθώς η ιταλική κυβέρνηση προσπαθεί να δείξει δύο διαφορετικά πρόσωπα: Από τη μία πλευρά είναι τα στελέχη που έχουν αναλάβει ρόλο «πυροσβέστη» και «ειρηνοδίκη» και από την άλλη οι σκληροπυρηνικοί που διατηρούν τη ρητορική της σύγκρουσης, τόσο στο προσφυγικό όσο και στα δημοσιονομικά.
Όμως, αυτός που κρατάει την μπαγκέτα είναι ο ηγέτης της Λέγκας του Βορρά. Ο Σαλβίνι, ο νέος «Καίσαρας» όπως τον αποκαλούν ορισμένοι, κατάφερε τους τελευταίους μήνες να επισκιάσει τον Λουίτζι Ντι Μάιο, ηγέτη του Κινήματος Πέντε Αστέρων. Βλέπετε, το προσφυγικό ζήτημα είναι το πρώτο στη λίστα των προτεραιοτήτων της Λέγκας. Είναι το ζήτημα στο οποίο ο Σαλβίνι έχει τον πρώτο λόγο, κάνει αισθητή την εμφάνισή του σε τηλεοράσεις και social media και έχει ήδη σημειώσει μία πρώτη νίκη απέναντι στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Λίγους μήνες μετά τις πρόσφατες εκλογές το κόμμα του Σαλβίνι εμφανίζεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις, ξεπερνώντας κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες το Κίνημα Πέντε Αστέρων, όταν στις εκλογές του Μαρτίου, η Λέγκα είχε λάβει σχεδόν τις μισές ψήφους (17,4% έναντι 32%).
Άρα, γιατί να κάνει πίσω ο Σαλβίνι όταν βλέπει ότι κερδίζει; Γιατί να μην πάει την κόντρα μέχρι το σημείο που πιστεύει ότι έχει τον κόσμο μαζί του; Ακόμη και το ενδεχόμενο νέων εκλογών πλέον δεν τον φοβίζει. Όσο για το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Ιταλών επιθυμεί την παραμονή στο ευρώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ιταλία εμφανίζει το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη.
Ο Σαλβίνι συμπλέει με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν και μαζί «φωνάζουν» για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, εκφράζοντας την επιθυμία τους να αλλάξουν τη μοίρα της Ένωσης. Αρνείται να επιτρέψει την είσοδο σε μετανάστες και τονώνει το εθνικό αίσθημα των Ιταλών, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι έχουν ίσως περάσει τα χειρότερα χρόνια εντός της Ευρωζώνης, μετά τους Έλληνες. Η ιταλική οικονομία δεν έχει καταφέρει να εμφανίσει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, ούτε να ανακάμψει ουσιαστικά μετά την κρίση χρέους. Και αν δεν ήταν το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι, τώρα η κατάσταση θα είχε επιδεινωθεί σε επίπεδο μη αναστρέψιμο.
Οι επόμενες εβδομάδες είναι εξαιρετικά κρίσιμες. Θα δούμε αν η κυβέρνηση των λαϊκιστών θα κάνει πίσω και θα ακολουθήσει πολιτικές… μνημονίων ή αν θα επιλέξει τη σύγκρουση. Στη δεύτερη περίπτωση το πιθανότερο σενάριο είναι η Ιταλία να αποκλειστεί από τις αγορές και να κινδυνεύει είτε με κανονικό μνημόνιο είτε με έξοδο από το ευρώ. Υπάρχει και μία μέση λύση που δεν είναι άλλη από το να κάνουν και οι δύο πλευρές κάποια βήματα πίσω.
Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να κατατεθεί στις 15 Οκτωβρίου για να περάσει εν συνεχεία από την ιταλική Βουλή στις 20 του ίδιου μήνα. Αν κρίνουμε από τις δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών, ακόμη και των πιο μετριοπαθών, ο προϋπολογισμός θα παρεκκλίνει από τους κανόνες αλλά κανείς δεν γνωρίζει πόσο ηχηρές θα είναι οι αποκλίσεις. Αν οι Βρυξέλλες απορρίψουν τον προϋπολογισμό της Ιταλίας, τότε αυτό θα συμβαίνει για πρώτη φορά στα χρονικά, με αποτέλεσμα αν δεν γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές, η Ιταλία να πάρει το δρόμο… της Ελλάδας.
Ορισμένοι αναλυτές, μάλιστα, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η Ιταλία να στήνει παγίδα στην Ευρώπη, αποδεχόμενη κάποιους δημοσιονομικούς κανόνες, εξαπολύοντας ταυτόχρονα σφοδρή επίθεση για το προσφυγικό.
Ο υπουργός Εσωτερικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, έσπευσε να καθησυχάσει τις αγορές, λέγοντας ότι η Ιταλία θα τηρήσει τους δημοσιονομικούς κανόνες. Ποιος τον πιστεύει, όταν πριν από 5 ημέρες ο Λουίτζι Ντι Μάιο δήλωνε ότι η Ιταλία θα παραβιάσει το όριο του 3% στο έλλειμμα αν κρίνει ότι έτσι θα δώσει ώθηση στην οικονομία;
Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Ιταλίας υποχώρησαν, όμως παραμένουν πάνω από το 3%, επίπεδο που έχει να εμφανιστεί από το 2014, όταν οι αποδόσεις είχαν πάρει την κατιούσα από τα ιστορικά υψηλά της κρίσης χρέους. Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να φανεί αν οι επενδυτές έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι οι Ιταλοί θα κινηθούν στα όρια των ευρωπαϊκών κανόνων.
Βέβαια, τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι η ιταλική οικονομία κινδυνεύει να εισέλθει σε ύφεση στο β' εξάμηνο του έτους. Για παράδειγμα, ο μεταποιητικός δείκτης διαμορφώθηκε στις 50,1 μονάδες τον Αύγουστο, που σημαίνει πως αν υποχωρήσει κάτω από τις 50 μονάδες υποδεικνύει επιβράδυνση της παραγωγής. Την ίδια ώρα, η BofA ML εκτιμά ότι η ιταλική οικονομία «φλερτάρει» με μηδενική ανάπτυξη. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τον δούρειο ίππο του προσφυγικού θα μπορούσαν να αποτελέσουν… βούτυρο στο ψωμί των λαϊκιστών της Ιταλίας.
