Του Γιώργου Φιντικάκη
Σαν η έξοδος από τα μνημόνια να συμβαίνει κάπου άλλου, όχι πάντως στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν οι αγορές, το τέλος του 3ου προγράμματος, όπως και το διάγγελμα Τσίπρα.
Από τη συμπεριφορά τους προκύπτει ότι κανείς θεσμικός επενδυτής, όπως επίσης και τα ξένα μέσα ενημέρωσης, δεν πιστεύει ότι η ελληνική οικονομία θα αλλάξει προς το καλύτερο, ούτε ότι η χώρα έχει εξασφαλίσει ένα μέλλον ανάλογο με εκείνο των άλλων πρώην μνημονιακών χωρών της Ευρωζώνης.
Δείγμα ότι η επιστροφή στην κανονικότητα που ευαγγελίζεται ο Πρωθυπουργός, όπως και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, μοιάζει σαν να συμβαίνει σε άλλη χώρα, είναι το γεγονός ότι οι αγορές "γιορτάζουν" την πρώτη ημέρα της Ελλάδας εκτός των μνημονίων, με αμιγώς... μνημονιακά επιτόκια.
Το ελληνικό δεκαετές κινείται στο 4,247%, δηλαδή οριακά κάτω (-1,71%) από το χθεσινό 4,32%, αλλά όντας πάντα μακράν το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, ενώ σήμερα οι Πορτογάλοι δανείζονται με μόλις 1,75%, οι Κύπριοι (7ετές) με 1,98%, και οι Ισπανοί με 1,37%.
Στην πράξη οι αγορές δεν βλέπουν κανένα "story" στην Ελλάδα, και είναι εντελώς παραπλανητική η άποψη ότι η στάση τους οφείλεται στην ιταλική και τουρκική κρίση.
Αν αυτές συμβάλλουν σε κάτι, είναι απλώς ότι επιδεινώνουν το ήδη αρνητικό για την Ελλάδα, κλίμα στις αγορές. Το Φεβρουάριο, προτού δηλαδή ξεσπάσει η κρίση στη Τουρκία, το επιτόκιο του 10ετούς βρίσκονταν στο 3,7%, μακράν και πάλι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη.
Επίσης, από τις αρχές Αυγούστου έως και σήμερα, πρώτη ημέρα εκτός των μνημονίων, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς, είχε αυξηθεί κατά 7%. Κανένα άλλο όμως ομόλογο της Ευρωπεριφέρειας δεν επηρεάστηκε τόσο πολύ όσο το δικό μας, από την αναταραχή λόγω Τουρκίας και Ιταλίας (ακόμη και το Ιταλικό αυξήθηκε στο ίδιο διάστημα κατά 6,3%).
Και αυτό, για τον απλούστατο λόγο, ότι οι αγορές βλέπουν την Ελλάδα, τον πλέον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης, να εξέρχεται από τα μνημόνια, σε μια εντελώς ταραγμένη για τις ίδιες περίοδο, και χωρίς τον "ομφάλιο λώρο" μιας προληπτικής πιστοληπτικής γραμμής στήριξης.
Το στερεότυπο που επικρατεί για την Ελλάδα είναι ότι πρόκειται για την πιο ευάλωτη οικονομία της ευρωπεριφέρειας, και κατά συνέπεια την πλέον εκτεθειμένη στους κινδύνους της Ευρωζώνης, καταρρίπτοντας τη ρήση Τσακαλώτου ότι "η Τουρκία δεν επηρεάζει την καθαρή έξοδο”.
Βλέπουν μια υποτονική ανάκαμψη, αδυναμία της χώρας να πείσει ότι γύρισε σελίδα, και διαρκή τον κίνδυνο υπαναχώρησης της κυβέρνησης από τις ψηφισθείσες μεταρρυθμίσεις. Το ελληνικό "story" έχει οριακά βελτιωθεί, όταν αυτό που χρειάζεται είναι να αντιστραφεί δραστικά: Από αφήγημα αποτυχίας σε αφήγημα αν όχι επιτυχίας τουλάχιστον ισχυρά θετικής προοπτικής.
Σε μια στιγμή λοιπόν, όπου Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιχειρούν να πείσουν ότι το πρόγραμμα διάσωσης πέτυχε το σκοπό του, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του Κλάους Ρέγκλινγκ που είχε δηλώσει σε κυριακάτικη συνέντευξη, πως "αύριο (Δευτέρα) θα γιορτάσω την έξοδο της Ελλάδας με ένα ποτήρι ούζο στο χέρι", αγορές, επενδυτές και ξένοι σχολιαστές, βλέπουν μια χώρα που απέχει χιλιόμετρα από την κανονικότητα.
Τα ξένα πρακτορεία κάλυψαν σήμερα το διάγγελμα Τσίπρα με ρεπορτάζ όπως «Σήμερα μία καινούργια ημέρα ξημερώνει για την χώρα μας, μία ιστορική ημέρα» (Reuters), και «Η Ελλάδα ξαναπαίρνει σήμερα την τύχη της στα χέρια της» για το AFP (Γαλλικό Πρακτορείο).
Τις τελυευταίες ωστόσο ημέρες, έχει υπάρξει ένα μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων στο ξένο Τύπο. "Μια δεκαετία περικοπών και αυξήσεων στους φόρους προκειμένου να αναταχθούν τα δημόσια οικονομικά της χώρας άφησαν πίσω τους το 1/3 των Ελλήνων κοντά στη φτώχεια σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ", επισήμαιναν χθες οι ΝΥΤ, σε άρθρο τους με τίτλο "Η διάσωση της Ελλάδας τελειώνει. Ο πόνος κάθε άλλο”.
Η Ελλάδα εξέρχεται από τα Μνημόνια αλλά η μεσαία τάξη έχει αφαιμαχθεί, ανέφερε χθες το Bloomberg, ενώ επίσης χθες οι Financial Times, σε άρθρο τους με τίτλο "Το τέλος της ελληνικής διάσωσης", σημείωναν ότι μετά από οκτώ χρόνια μεταρρυθμίσεων, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να υστερεί σε σύγκριση με το επίπεδο που βρισκόταν πριν από την κρίση. Η χώρα είναι πλέον η τέταρτη φτωχότερη χώρα στην ΕΕ πίσω από τη Βουλγαρία, την Κροατία και τη Ρουμανία, τόνιζαν χαρακτηριστικά οι FT.
