Στο πρόσφατο sell off των διεθνών αγορών με αφορμή το νέο οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε ως απόρροια των μέτρων για τον έλεγχο της πανδημίας, όλοι οι επενδυτές υπέστησαν απώλειες. Όμως οι μετοχές της υγειονομικής περίθαλψης ως ένα βαθμό «έπεσαν στα μαλακά».
Ο δείκτης FTSE All World Health Care, ο οποίος παρακολουθεί τις επιδόσεις των εταιρειών παγκόσμιας υγειονομικής περίθαλψης, φαρμάκων και βιοτεχνολογίας, υπέστη απώλειες ως και 18%, έναντι απωλειών 27% για τον ευρύτερο δείκτη FTSE All World.
Ο κλάδος δικαιολογημένα έχει τραβήξει όλα τα φώτα πάνω του. Καταρχήν ο χρόνος ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής θεραπείας και εμβολίου είναι αυτός που θα κρίνει και τον βαθμό της ύφεσης που θα υποστεί η παγκόσμια οικονομία, καθώς η μια χώρα μετά την άλλη οδηγούνται σε lockdown, έναντι να ελέγξουν την μετάδοση του νέου κορονοϊού και να δώσουν χρόνο στα συστήματα υγείας να ανταποκριθούν.
Στον αγώνα για ανάπτυξη εμβολίων, θεραπείας και διάγνωσης επενδύονται τεράστια ποσά. Εκτός από τα δισεκατομμύρια που επενδύονται από τη φαρμακοβιομηχανία, κυβερνήσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν διαθέσει τουλάχιστον 830 εκατομμύρια δολάρια για χρηματοδότηση ερευνών σχετικά με τον SARS-COV 2.
Όπως αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), στο ποσό αυτό, περιλαμβάνονται: 100 εκατ. δολάρια από τη Συμμαχία για την Καινοτομία στην Προετοιμασία για την Πανδημία (CEPI), 125 εκατ. δολάρια για θεραπείες από τα Ιδρύματα Gates, Wellcome Trust και Mastercard COVID-19 Therapeutics, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση και διάφορες χώρες του ΟΟΣΑ έχουν διαθέσει ήδη περισσότερα από 205 εκατ. δολάρια.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω επενδύσεων, οι δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης που σχετίζονται με τον SARS-COV 2 και άλλους κοροναϊούς, έχουν αυξηθεί σημαντικά από τις αρχές του 2020. Είναι ενδεικτικό πως από την 1η Ιανουαρίου έως τα μέσα Μαρτίου, είχαν καταγραφεί 361 κλινικές δοκιμές σε κορονοϊούς, σε σύγκριση με 14 μεταξύ 2007 και 2019.
Ένα πλήθος φαρμακευτικών και εταιρειών βιοτεχνολογίας εργάζονται για τον έλεγχο της πανδημίας. Η Moderna ήδη ξεκίνησε τις κλινικές δοκιμές Φάσης 1 για το εμβόλιο με βάση το RNA, ενώ οι Pfizer, GlaxoSmithKline, Inovio, Johnson & Johnson και Sanofi βρίσκονται σε προκλινικές δοκιμές των εμβολίων τους. Η Gilead Sciences, η Regeneron, η Sanofi, η Roche, η Takeda Pharmaceuticals, η Alnylam, κ.α εξετάζουν όλες τις πιθανές θεραπείες, με την πρώτη να έχει ήδη τα πρώτα αισιόδοξα αποτελέσματα από τις πρώτες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.
Στη μάχη πλέον εισέρχονται και εταιρείες health tech όπως για παράδειγμα η Illumina, καθώς το γενετικό προφίλ του ασθενούς σε συνδυασμό με το γονιδιωματικό προφίλ του κορονοϊού, ευθύνονται σε ένα μεγάλο ποσοστό για τις τεράστιες διαφορές που παρατηρούνται στα κλινικά συμπτώματα από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ήδη έχει δημιουργηθεί ο ιστότοπος Covid-19 Host Genetics Initiative, όπου οι τράπεζες γενετικών δεδομένων σε όλο τον κόσμο, νοσοκομεία και άλλοι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έλθουν σε επαφή για να συμβάλουν με γενετικά στοιχεία.
Αύξηση στις κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας
Η πανδημία όμως ανέδειξε και την ανάγκη ανασύνθεσης και αναμόρφωσης των Εθνικών Συστημάτων Υγείας. Ο ΟΟΣΑ στην τελευταία έκθεση του για την υγεία, «Health with a Glance 2019», εκτιμούσε ότι οι δαπάνες για την υγεία θα ξεπεράσουν την αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα 15 χρόνια σε όλες σχεδόν τις χώρες- μέλη.
Ακόμα και πριν την εμφάνιση του SARS-CoV-2, η δημογραφική γήρανση είχε οδηγήσει στην εκτίμηση ότι οι κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας θα αυξηθούν με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,7% και θα φθάσουν το 10,2% του ΑΕΠ έως το 2030, από 8,8% το 2018.
Στην μετά –Covid εποχή, τα budgets για την υγεία θα υπολογισθούν εκ νέου, καθώς η πανδημία αποκάλυψε ελλείψεις στα συστήματα υγείας αρκετών χωρών του ανεπτυγμένου κόσμου, ειδικά σε χώρες του ευρωπαϊκού νότου στις οποίες έγιναν μαζικές περικοπές κατά την διάρκεια της ευρωκρίσης.
Έναντι να διερευνηθεί η απόκριση των συστημάτων υγείας διεθνώς απέναντι στην πανδημία, δημιουργήθηκε μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας. Η πλατφόρμα θα επιτρέψει τη διεξαγωγή συγκρίσεων ανάμεσα στις συμμετέχουσες χώρες και θα επισημαίνει τις βασικές ελλείψεις στα συστήματα υγείας, οριοθετώντας με αυτόν τον τρόπο τις μελλοντικές ερευνητικές κατευθύνσεις έναντι να προετοιμαστούμε στο ενδεχόμενο και μελλοντικών επιδημιών. Στόχος είναι τα συστήματα υγείας να μπορέσουν να γίνουν αποδοτικότερα και πάνω από όλα, όσο γίνεται πιο προετοιμασμένα για καταστάσεις ασύμμετρης απειλής όπως αυτή που διανύουμε.
Οι δημοφιλείς εταιρείες του HEALTHCARE
Ως εκ τούτου, οι εταιρείες που παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες, αναπτύσσουν ιατρικό εξοπλισμό, προσφέρουν ιατρική ασφάλιση ή διευκολύνουν την παροχή υγειονομικής περίθαλψης σε ασθενείς, θα είναι στην πρώτη γραμμή αναζήτησης έναντι να εξοπλιστούν τα συστήματα υγείας απέναντι στην σημερινή, αλλά και στις μελλοντικές πανδημίες.
Ήδη ο κλάδος ως μη κυκλικός είχε μια ισχυρή θέση στα αμυντικά χαρτοφυλάκια, αλλά η στάθμιση του θα βαίνει αυξανόμενη μέσω αξιοσημείωτων εταιρειών όπως η UnitedHealth Group Inc. η CVS Health Corp, η Cigna Corp, η Boston Scientific Corp και η Edwards Lifesciences κ.ά. Υπάρχει βέβαια πάντα και η λύση των ETFs, όπως το iShares U.S. Health Care Providers ETF (IHF) ή το Health Care Select Sector SPDR Fund (XLV), με ενδιαφέροντα καλάθια που πέραν των προαναφερομένων μετοχών, το πρώτο έχει σημαντική στάθμιση και στις εταιρείες, HCA Healthcare Inc, Humana Inc, Centene Corp, Anthem Inc, Quest diagnostics, ενώ το δεύτερο περιλαμβάνει και τις Merck&Co, Medtronic PLC, Abbot Laboratories, Amgen Inc,Thermo Fisher Scientific, Bristol-Myers Squibb Company, J&J, Pfizer, Eli Lilly and Co κ.α.
Ψηφιακές πλατφόρμες
Ο SARS-CoV-2 έστεψε το διαδίκτυο βασική δίαυλο για την αποτελεσματική ανθρώπινη αλληλεπίδραση και τον κύριο τρόπο που εργαζόμαστε και επικοινωνούμε. Οι επιχειρήσεις προωθούν όλο και περισσότερο τις πολιτικές «εργασίας από το σπίτι» και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις περιορίζονται γρήγορα σε βιντεοκλήσεις, κοινωνικές αναρτήσεις και προγράμματα συνομιλίας, ενώ οι κυβερνήσεις ενημερώνουν τους πολίτες μέσω ψηφιακών μέσων. Ως εκ τούτου αυξάνεται η ζήτηση για πλατφόρμες απομακρυσμένης επικοινωνίας όπως η Atlassian Corporation ( TEAM ), η Slack ( WORK ) και η Zoom, ( ZM ).
Ο leader για άλλη μια φορά βέβαια είναι η Microsoft με τρεις υπηρεσίες/προϊόντα - Azure, Skype και Microsoft Teams chat app. –ασπίδα απέναντι στη μείωση εσόδων λόγω της πανδημίας. Στην εποχή που οι εταιρείες υιοθετούν ολοένα και περισσότερες πολιτικές απομακρυσμένης εργασίας και λιγότερα επαγγελματικά ταξίδια, η Microsoft βρίσκεται σε θέση να επωφεληθεί μέσω της εφαρμογής Skype for business και Microsoft Teams chat app. Οι προϋπολογισμοί για τα προϊόντα της Microsoft θα αυξηθούν όμως και για το πακέτο λογισμικού Office, για το Cloud, ακόμα και για τις παιχνιδομηχανές Xbox. Για αυτό άλλωστε η εταιρεία όταν ανακοίνωσε πρόβλεψη μείωσης εσόδων λόγω της πανδημίας, αναφέρθηκε στα έσοδα της από τα Windows και τους προσωπικούς υπολογιστές Surface και όχι από τα παραπάνω προϊόντα. (σ.σ: Η Microsoft πριν ένα μήνα προέβη σε καθοδική αναθεώρηση των προβλέψεων της για έσοδα 10,75 έως 11,15 δισ. δολάρια κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020 από τις πωλήσεις Windows και Surface).
Οι ψηφιακές πλατφόρμες δεν είναι μια μόδα με ημερομηνία λήξης όταν η καμπύλη της επιδημίας σβήσει. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι θα παραμείνουν ενεργές ως δικλείδα ασφαλείας για μελλοντικές επιδημίες, ακόμα και μετά τη λήξη της τρέχουσας. Άλλωστε τα επιχειρήματα για την υιοθέτηση εργαλείων απομακρυσμένης εργασίας δεν ήταν ποτέ πειστικότερα.
Τέλος να αναφέρουμε ότι οι πλατφόρμες ψηφιακού μάρκετινγκ όπως το Facebook , η GOOGLΕ και το Twitter θα επωφεληθούν επίσης, καθώς οι προϋπολογισμοί για μάρκετινγκ που διατίθεντο σε συνέδρια, εκδηλώσεις, εμπορικές εκθέσεις και συναντήσεις μετατρέπονται πλέον σε διαφημίσεις και καμπάνιες στο διαδίκτυο.
Cybersecurity
Είναι η πρώτη φορά που ένας βιολογικός ιός έχει τόσο σημαντικό αντίκτυπο στον κλάδο της ασφάλειας. Στο σημερινό πλαίσιο, ένα cyberattack που στερεί τις επιχειρήσεις, το κράτος ή ακόμα και τις οικογένειες από την πρόσβαση στις συσκευές τους, τα δεδομένα ή το διαδίκτυο, μπορεί να είναι καταστροφικό, ακόμη και θανατηφόρο, καθώς σε ένα χειρότερο σενάριο, οι κυβερνοεπιθέσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν παρεμπόδιση παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, δημόσιων συστημάτων και δικτύων. Οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου μπορούν να εκμεταλλευτούν τις ευπάθειες στην προστασία της ασφάλειας ιατρικών εγκαταστάσεων, σπιτιών, επιχειρήσεων και εργοστασίων, καθώς είναι εξαιρετικά δημιουργικοί στο να επινοούν νέους τρόπους εκμετάλλευσης χρηστών και τεχνολογίας για πρόσβαση σε κωδικούς πρόσβασης, δίκτυα και δεδομένα, συχνά αξιοποιώντας δημοφιλή θέματα και τάσεις έναντι να προσελκύσουν τα υποψήφια θύματα τους.
Με περισσότερους ανθρώπους να εργάζονται από το σπίτι και να έχουν πρόσβαση από απόσταση σε βιομηχανικά δίκτυα για να παρακολουθούν και να διαμορφώνουν εξοπλισμό, καθίσταται ακόμα πιο σημαντικό να παρακολουθεί κανείς συνεχώς το δίκτυο για οποιαδήποτε ανώμαλη ή μη εξουσιοδοτημένη δραστηριότητα. Ειδικά οι κατασκευαστές φαρμάκων, τροφίμων και ιατρικού εξοπλισμού που αυτή την περίοδο αυξάνουν την παραγωγή για να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση, το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται είναι να αντιμετωπίσουν νέα εμπόδια στην εφοδιαστική αλυσίδα. Ανέκαθεν, πόσο μάλλον κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας που έγκλειστοι στο σπίτι χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο όσο ποτέ, κάνοντας κλικ σε έναν λάθος σύνδεσμο ή επεκτείνοντας τις συνήθειες «σερφαρίσματος» μπορεί να μπλέξουμε σε εξαιρετικά επικίνδυνες και δαπανηρές περιπέτειες. Αρκεί να σκεφτούμε ότι αυτή την περίοδο στελέχη που παρακολουθούν εξ αποστάσεως λειτουργίες με δυνατότητα IoT, δημιουργούν κέντρα διοίκησης στο οικιακό περιβάλλον τους με ελάχιστη προστασία ασφαλείας.
Οι χάκερ στοχεύουν ακριβώς στην αυξανόμενη εξάρτηση των ανθρώπων από τα ψηφιακά εργαλεία. Γι’αυτό και τα ισχυρά μέτρα ασφάλειας του κυβερνοχώρου έχουν μεγαλύτερη σημασία από ποτέ. Μερικές από τις πιο δημοφιλείς εταιρείες που προσφέρουν λύσεις για την προστασία στον κυβερνοχώρο είναι η Cisco, η Palo Alto Networks, η Broadcom, η ΝortonLifeLock, η Check Point Software Technologies, η Fortinet, η Akamai Technologies, η Cloudflare η Okta -έχει αναπτύξει το Cloud Identity βάση του οποίου η ασφάλεια βασίζεται στην ατομική ταυτότητα, η οποία δεν αλλάζει από εφαρμογή σε εφαρμογή- το Proofpoint -ηγέτης στην ασφάλεια ηλεκτρονικού ταχυδρομείου- και φυσικά η Splunk, η οποία αν και εταιρεία δεδομένων, τα εκμεταλλεύεται για να παράγει λύσεις ασφαλείας στον κυβερνοχώρο. Κλείνοντας να αναφέρουμε ότι το CIBR είναι το πρώτο ETF του κλάδου, με απόδοση πέριξ του 30% την τελευταία τριετία, ενώ και το νεότερο HACK έχει σχεδόν την ίδια απόδοση για το ίδιο διάστημα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμια περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
