Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Πως μπορεί να συνδέονται οι ζυμώσεις που έχουν ξεκινήσει σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο για τις αλλαγές προσώπων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με την πρωτοφανή κόντρα της κυβέρνησης με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος;
Από τον Πορτογάλο αντιπρόεδρο της ΕΚΤ, Vitor Constancio και την Γαλλίδα επικεφαλής του SSM, Daniele Nouy, μέχρι τον Ιταλό πρόεδρο της ΕΚΤ, Mario Draghi και τον Γάλλο επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων της ΕΚΤ, Benoit Coeure, οι σημαντικότεροι αξιωματούχοι στην Φρανκφούρτη θα αντικατασταθούν μέσα στην επόμενη διετία, σηματοδοτώντας το τέλος της εποχής Draghi.
Οι διεργασίες για την επιλογή των διαδόχων αναμένεται να αποτελέσουν μία από τις μεγαλύτερες «μάχες» που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη, από την δημιουργία του ευρώ. Στόχος δεν είναι άλλος από τον «θρόνο» που βρίσκεται στο νέο μέγαρο της ΕΚΤ στην παλιά αγορά της Φρανκφούρτης, Grossmarkthalle. Ο «νικητής» ελπίζει να έχει τον πρώτο λόγο σε έναν από τους βασικούς πυλώνες της Ευρωζώνης, εν τω μέσω κοσμογονικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα.
Σε αυτή τη μάχη, η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο. Παρ'' όλα αυτά, κάποιοι φαίνεται πως έχουν πείσει τον Αλέξη Τσίπρα ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για να «ξεφορτωθεί» τον Γιάννη Στουρνάρα. Αν και κάτι τέτοιο θεωρείται από εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο, οι μέχρι σήμερα κινήσεις της κυβέρνησης αποδεικνύουν ότι η κόντρα με τον Έλληνα κεντρικό τραπεζίτη πολύ δύσκολα θα σταματήσει.
Μπορεί οι δικαστικές υποθέσεις που χρησιμοποιούνται για να σπιλώσουν τον διοικητή να πέφτουν στο κενό, όμως, ίσως στο μυαλό κάποιων οι αλλαγές προσώπων σε θέσεις-κλειδιά στην ΕΚΤ και στον SSM, προσφέρουν μία ύστατη ευκαιρία. Σημειώνεται ότι η θητεία του Γ. Στουρνάρα τελειώνει τον Ιούνιο του 2020, αργότερα δηλαδή από τις εθνικές εκλογές του 2019. Όπως έχει αναφέρει το Liberal.gr, στην κυβέρνηση θα προτιμούσαν να τελειώνουν με τον κεντρικό τραπεζίτη πριν γίνουν εκλογές, έτσι ώστε να τοποθετήσουν πρόσωπο δική τους επιρροής.
Η αλήθεια είναι πάντως πως μέχρι τη λήξη της θητείας του ο κεντρικός τραπεζίτης πολύ δύσκολα μπορεί να κουνηθεί από τη θέση του, εκτός και αν το πράξει οικειοθελώς, στην περίπτωση, για παράδειγμα, που δεχτεί κάποιο ανώτερο αξίωμα στην Ευρώπη. Λέτε να αρχίσει ο κ. Τσίπρας το... ψηστήρι στους Ευρωπαίους έτσι ώστε να προσφέρουν άλλη θέση στον κ. Στουρνάρα; Υπάρχει και το προηγούμενο με τον Πανίκο Δημητριάδη στην Κύπρο, ωστόσο η αποχώρησή του έγινε κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες.
Το... Game of Thrones της ΕΚΤ
Η αποχώρηση του Mario Draghi τον Οκτώβριο του 2019 θα αφήσει ένα πολύ μεγάλο κενό. Ο Ιταλός είναι ο άνθρωπος που... έδωσε ζωή σε έναν οργανισμό που αλλιώς ξεκίνησε την λειτουργία του και αλλιώς έφτασε να λειτουργεί σήμερα, κυρίως λόγω της μεγάλης κρίσης του 2008 και της κρίσης χρέους μετά το 2010.
Δεν έχει τόση σημασία η εθνικότητα του διαδόχου του Draghi, όσο η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει. Τα κέντρα εξουσίας έχουν ήδη αρχίσει τις ζυμώσεις, ωστόσο σήμερα οποιαδήποτε πρόβλεψη θεωρείται παρακινδυνευμένη. Είναι προφανές ότι στα χαρτιά το μεγάλο φαβορί είναι ο Γερμανός Jens Weidmann, αφού μετά τον Γάλλο Jean-Claude Trichet και τον Ιταλό Mario Draghi, η Γερμανία εκτιμά ότι η θέση δικαιωματικά της ανήκει.
Αν και δεν είναι ξεκάθαρος ο ρόλος που θα έχει η ΕΚΤ στη νέα πραγματικότητα που αρχίζει να διαμορφώνεται στην Ευρώπη, η επιβλητική παρουσία του Draghi, η δυναμική του προσωπικότητα και οι αποφάσεις του, που πολλές φορές πήγαν κόντρα στο Βερολίνο, δημιουργούν ένα προηγούμενο. Η Κεντρική Τράπεζα έχει πλέον λόγο πολιτικό και συμμετέχει σε ένα μεγάλο φάσμα αποφάσεων.
Ο «Super Mario» προετοιμάζει την έξοδό του, χωρίς ωστόσο να μπορεί να επηρεάσει τις διαδικασίες διαδοχής. Το παζάρι θα είναι σκληρό και ο τελικός νικητής θα εξαρτηθεί από πολλούς και σύνθετους παράγοντες. Άλλωστε, σε ένα παζάρι κάτι δίνεις και κάτι παίρνεις. Επί ημερών Draghi, το κύρος της ΕΚΤ ενισχύθηκε ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο Ιταλός έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάσωση της Ευρωζώνης.
Με την αλλαγή σκυτάλης, το... μαχαίρι θα περάσει πιθανότατα στο Βερολίνο, που πάντα ήθελε να αποφασίζει για τις τύχες του κοινού νομίσματος χωρίς να αντιμετωπίζει ιδιαίτερες αντιδράσεις, ακόμη και σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής. Το... πεπόνι – η οικονομία της Ευρωζώνης δηλαδή – θα είναι πλέον σε πολύ διαφορετική κατάσταση, αφού όλα τα στοιχεία δείχνουν πως η ανάκαμψη είναι ισχυρή.
Η θητεία του Constancio λήγει τον Μάιο του 2018, ενώ τον Ιανουάριο του 2019 λήγει η θητεία της Daniele Nouy. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους αποχωρεί ο Γερμανός Peter Praet, μέλος του διοικητικού συμβουλίου και επικεφαλής οικονομικής ανάλυσης της ΕΚΤ. Όμως η μεγάλη απόφαση θα ληφθεί για τον Οκτώβριο του 2019 όταν τελειώνει η εποχή Draghi.
Εκτός από τον Jens Weidmann, μένει να δούμε αν η Γαλλία θα επιμείνει στην υποψηφιότητα του 58χρονου κεντρικού τραπεζίτη Francois Villeroy de Galhau. Στους υπόλοιπους υποψήφιους, δεν μπορεί να αποκλειστεί η Christine Lagarde, νυν επικεφαλής του ΔΝΤ και η υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας, Sharon Donnery. Η επιλογή του αντικαταστάτη του Constancio θα δείξει πολλά για το πως θα εξελιχθεί το «παζάρι», την ώρα που πληθαίνουν οι φωνές στην Ευρώπη για την ύπαρξη περισσότερων γυναικών στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.
