Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μία... ολόκληρη τράπεζα είναι σήμερα «αφοσιωμένη» στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων όμως η διαδικασία βρίσκεται ακόμα σε φάση προσαρμογής, καθώς όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, αν δεν ξεκαθαρίσει το τοπίο αναφορικά με τις πωλήσεις δανείων σε ξένα funds δεν μπορεί να προχωρήσει... εις βάθος η «επιθετική αντιμετώπιση» του φαινομένου.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το όλο εγχείρημα πηγαίνει για αργότερα. Όσο καθυστερεί η ολοκλήρωση της αξιολόγησης τόσο μετατίθεται χρονικά η πιο ενεργητική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν διαθέσει ένα σημαντικό μέρος του δυναμικού τους στον περιορισμό των νέων επισφαλειών.
Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: Πάνω από 10.000 άτομα απασχολούνται στις αρμόδιες διευθύνσεις – ή συνεργάζονται με αυτές – που έχουν αναλάβει να φέρουν εις πέρας το τεράστιο και πολύ σημαντικό για τη συνέχεια έργο της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σχεδόν στο 22% των εργαζομένων των τραπεζών στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με στοιχεία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, πάνω από 7.000 τραπεζοϋπάλληλοι απαρτίζουν το δυναμικό που είτε «τρέχει» τη διαδικασία στις εξειδικευμένες διευθύνσεις, είτε έχει υποστηρικτικό ρόλο μέσω των υποκαταστημάτων και άλλων υπηρεσιών. Στις 3.000 υπολογίζονται οι εξωτερικοί συνεργάτες των τραπεζών (δικηγόροι, εισπρακτικές εταιρείες, κλητήρες) που έχουν αναλάβει την «περιφερειακή» διαχείριση.
Οι τραπεζικές διοικήσεις δηλώνουν ιδιαίτερα ικανοποιημένες με τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα των εν λόγω διευθύνσεων, με χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Τρ. Πειραιώς που εμφάνισε αρνητικό ρυθμό δημιουργίας νέων NPLs στο τέταρτο τρίμηνο του έτους, για πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης.
Προειδοποιούν, ωστόσο, πως αν δεν οριστικοποιηθεί το πλαίσιο τόσο για τις πωλήσεις δανείων, όσο και για τις αναγκαίες «ρυθμίσεις» στο νόμο Κατσέλη και στο νόμο Δένδια, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι που έχουν θέσει μεσοπρόθεσμα. Και αυτό γιατί τα θετικά αποτελέσματα δεν οφείλονται μόνο στην καλή διαχείριση αλλά και στην αλλαγή στάσης πολλών δανειοληπτών λόγω των αλλαγών στο νομικό πλαίσιο. Αυτή η τάση κινδυνεύει να αντιστραφεί αν επιδεινωθούν οι συνθήκες σε πιθανή παράταση της αξιολόγησης.
«Η πολύ καλή δουλειά που έχει γίνει στα εξειδικευμένα τμήματα μας κάνει να αισιοδοξούμε για τη συνέχεια όμως όλα θα κριθούν από την πορεία της οικονομίας, ενώ εκκρεμεί και η διαμόρφωση του τελικού πλαισίου βάσει του οποίου θα λειτουργήσουμε», υπογραμμίζει αρμόδιο τραπεζικό στέλεχος. «Βασικός στόχος είναι σε κάθε τρίμηνο του έτους να έχουμε και καλύτερα αποτελέσματα», προσθέτει.
Στο μεταξύ, η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για μία σειρά θεμάτων, μεταξύ των οποίων και το μείζον ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, συνεχίζεται και ξένα μέσα επαναφέρουν το «φάντασμα» του Grexit στην περίπτωση που καθυστερήσει... υπερβολικά η ολοκλήρωση της αξιολόγησης. «Είναι το απευκταίο σενάριο για όλους», σημειώνει το ίδιο στέλεχος, συμπληρώνοντας πως μία νέα περίοδος παρατεταμένης αβεβαιότητας θα βύθιζε ακόμη περισσότερο την οικονομία.
Οι διευθύνσεις σε αριθμούς
Μόνο η εξειδικευμένη διεύθυνση της Τρ. Πειραιώς – η οποία διαθέτει το μεγαλύτερο όγκο δανείων (31 δισ. ευρώ) – διαχειρίζεται 564 χιλ. πελάτες και πάνω από 770 χιλ. λογαριασμούς. Απασχολεί, δε, πάνω από 2.600 άτομα και έχει στόχο να ενισχύσει το τμήμα περαιτέρω στα 3.600 άτομα. Στην υφιστάμενη δομή της, τα 520 άτομα αποτελούν υποστηρικτικό προσωπικό και τα 820 άτομα εξωτερικούς συνεργάτες.
Η Eurobank απασχολεί πάνω από 2.600 άτομα στο τμήμα διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, από τα οποία τα 565 εργάζονται σε υποκαταστήματα και άλλες υπηρεσίες, ενώ τα 970 είναι εξωτερικοί συνεργάτες. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο της μονάδας διαμορφώνεται στα 21 δισ. ευρώ.
Η Alpha Bank απασχολεί συνολικά 2.650 άτομα στη μονάδα διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, εκ των οποίων τα 2.400 έχουν αναλάβει τα δάνεια λιανικής και τα 250 τα μεγάλα επιχειρηματικά.
Τι «φέρνουν» οι ξένες εταιρείες
Το πλάνο που έχουν καταρτίσει οι τράπεζες προβλέπει την εμπλοκή ξένων funds στα πολύ μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια και τη συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες για την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας τους στη διαχείριση – και όχι πώληση - των δανείων λιανικής.
Τα πρώτα αποτελέσματα της «επιθετικής αντιμετώπισης» με ξεκάθαρο ορίζοντα θα μπορούν να εκτιμηθούν στο τέλος του έτους, καθώς η έναρξη λειτουργίας των ξένων εξειδικευμένων εταιρειών αναμένεται στις αρχές του δεύτερου εξαμήνου. Ήδη η Alpha Bank έχει ανακοινώσει τη συνεργασία της με την ισπανική Aktua, η οποία κατέχει ηγετική θέση στην ισπανική αγορά και διαχειρίζεται ήδη NPLs ύψους άνω των 20 δισ. ευρώ.
Η επιτάχυνση της διαδικασίας μέσω των ξένων funds θα στηριχτεί, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, σε τρεις άξονες:
1. Στην ανάκτηση απαιτήσεων (collections) που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πρακτικές όπως συμφωνίες αποπληρωμής, αναχρηματοδοτήσεις δανείων, πωλήσεις ακινήτων για την κάλυψη της οφειλής και μεταβίβαση τίτλων ιδιοκτησίας για την αποφυγή της κατάσχεσης.
2. Στη διαχείριση νομικών ενεργειών όπως καταγγελίες, διαταγές πληρωμής, εκτελέσεις κ.ά.
3. Στη διαχείριση ακινήτων που έχουν κατασχεθεί μέσω της εκμίσθωσης, πώλησης και άλλων λύσεων.
