Τα ευρήματα της ενδιαφέρουσας Πανελλαδικής Έρευνας για την Παπαστράτος με τίτλο «Πανδημία, Lockdown και Κάπνισμα. Συνήθειες και Κοινωνικές Τάσεις για το Κάπνισμα», παρουσίασε η εταιρεία σήμερα σε διαδικτυακή εκδήλωση.
Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσίασε ο Θωμάκης Γεράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Marc. Η έρευνα είναι πολυθεματική, διεξήχθη μεταξύ 21-29 Μαρτίου σε 1.200 νοικοκυριά με την μέγιστη θεωρητική απόκλιση των αποτελεσμάτων να ορίζεται στο 2,8%, ενώ η πραγματική να είναι αρκετά μικρότερη.
Ποια είναι η σχέση των Ελλήνων με το κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου αυτή την περίοδο; Σύμφωνα με την έρευνα το 27,3% είτε καπνίζει συστηματικά, είτε είναι περιστασιακός καπνιστής, ενώ η συντριπτική πλειονότητα (72%) είτε δεν έχει καπνίσει ποτέ, είτε έχει κόψει τη βλαβερή συνήθεια του παραδοσιακού καπνίσματος. Κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης και των συνεχιζόμενων lockdown οι Έλληνες είχαν την τάση να καπνίζουν το ίδιο με πριν την πανδημία, ωστόσο στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες η τάση αυτή αντιστρέφεται (όπως στους ανέργους).
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το στοιχείο της έρευνας, σύμφωνα με το οποίο οι Έλληνες δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τα οφέλη και τους τρόπους διακοπής του παραδοσιακού τσιγάρου. Ειδικότερα τα ποσοστά στους άντρες και στις γυναίκες είναι μοιρασμένα, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο πως οι μεγαλύτερες ηλικίες (65 και άνω) είναι περισσότερο ενημερωμένες σχετικά με την αναγκαιότητα διακοπής του καπνίσματος (55,5%).
Απόρροια της έλλειψης επαρκούς ενημέρωσης είναι το γεγονός πως σύμφωνα με την έρευνα τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού κατά 81,6% δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ από τους παραδοσιακούς καπνιστές, ενώ όσοι τα χρησιμοποιούν αποκλειστικά ανέρχονται στο 3,4%. Μάλιστα το 48,2% των παραδοσιακών καπνιστών δεν είναι καθόλου ενημερωμένο για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος ή γνωρίζουν ελάχιστα για τα οφέλη τους. Αντιθέτως, καλά ενημερωμένο είναι το 17,1%, ενώ περισσότερες πληροφορίες χρειάζεται το 34,7% των ερωτηθέντων.
Άλλωστε το 57,1% δεν γνωρίζει τις βασικές διαφορές του εναλλακτικού τρόπου καπνίσματος με του παραδοσιακού, ενώ το 30% γνωρίζει τις διαφορές.Την ίδια στιγμή στο σύνολο του γενικού πληθυσμού το 82,9% συμφωνεί πως οι καπνιστές θα πρέπει να έχουν επαρκή ενημέρωση και πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με εναλλακτικές λύσεις καπνίσματος, ενώ για την επιλογή σωστού εναλλακτικού προϊόντος καπνίσματος θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η επιστήμη και η τεχνολογία που βρίσκονται πίσω από αυτά λέει το 86,5% των ερωτηθέντων.
Οι συνέπειες όμως του παραδοσιακού καπνίσματος δεν περιορίζονται μόνο στην επιβάρυνση της υγείας του καπνιστή, αλλά εκτείνονται και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Έτσι λοιπόν το κάπνισμα δημιουργεί τριβές τόσο με τον άνδρα ή με τη γυναίκα που καπνίζει, όταν το ένα μέρος της σχέσης δεν καπνίζει, ενώ το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 68,8% στις ηλικίες 21-34 ετών. Η βασική εστία διελκυστίνδων είναι η οσμή στον χώρο από το τσιγάρο, ενώ σημαντική είναι και η επίπτωση από την απομάκρυνση του καπνιστή από τον χώρο, δηλαδή το γεγονός πως απομονώνεται συχνά για να καπνίσει.
Μάλιστα το 43,6% των ερωτηθέντων εκτιμά πως τα άτομα που καπνίζουν είναι λιγότερο ελκυστικά και επιθυμητά από αυτά που δεν καπνίζουν, ενώ το 42,5% διαφωνούν με την παραπάνω άποψη. Eπιπροσθέτως το 38,8% των καπνιστών δηλώνει πως όταν καπνίζουν προκαλούνται εντάσεις και τσακωμοί με αγαπημένα πρόσωπα του κοινωνικού τους περιβάλλοντος, μία στις δύο οικογένειες (48,9%) δεν επιτρέπει το κάπνισμα στο σπίτι της και το 70,7% των μη καπνιστών θεωρεί πως το κάπνισμα αποτελεί μια ξεπερασμένη συνήθεια.
Μάλιστα το 43,6% των ερωτηθέντων εκτιμά πως τα άτομα που καπνίζουν είναι λιγότερο ελκυστικά και επιθυμητά από αυτά που δεν καπνίζουν, ενώ το 42,5% διαφωνούν με την παραπάνω άποψη. Τέλος, η συντριπτική πλειονότητα του κύκλου ενός καπνιστή επιθυμεί να διακόψει ο καπνιστής το κάπνισμα.
Γιατί όμως οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια κρίσεων επιλέγουν το τσιγάρο; Η Βέρα Αθανασίου, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια εξηγεί πως «στην πανδημία και στο lockdown έρχεται η επανεκκίνηση του καπνίσματος. Και αυτό γιατί υπάρχει φόβος, ένταση και αποσταθεροποίηση από την καθημερινότητα. Αν και γνωρίζει τις βλαβερές επιπτώσεις για την υγεία του ο καπνιστής ξαναρχίζει τη βλαβερή συνήθεια γιατί του δημιουργείται μια αίσθηση ασφάλειας μέσα από αυτήν».
Σχολιάζοντας τα στοιχεία της έρευνας, ο Σταύρος Δρακουλαράκος, Γενικός Διευθυντής Επικοινωνίας της Παπαστράτος, δήλωσε σχετικά: «Ένα χρόνο μετά το ανοιχτό κάλεσμα που απευθύναμε προς όλους με στόχο 1.000.000 λιγότερους καπνιστές έως το τέλος του 2021, βλέπουμε ότι ένας στους τέσσερις κατοίκους στην Ελλάδα, συνεχίζει αυτή τη βλαβερή συνήθεια. Την ίδια ώρα που οι καπνιστές αναζητούν αξιόπιστη ενημέρωση είτε για διακοπή είτε για αλλαγή σε καλύτερες, επιστημονικά τεκμηριωμένες εναλλακτικές του τσιγάρου και που, όπως φαίνεται από τα ευρήματα, η πλειονότητα της κοινωνίας θεωρεί το κάπνισμα μια ξεπερασμένη συνήθεια. Με οδηγό την επιστήμη και την τεχνολογία δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε την πορεία μας προς τη μεγάλη αλλαγή που απαιτεί η κοινωνία ώστε να οδηγηθούμε σε ένα μέλλον, όπου το τσιγάρο θα αποτελεί οριστικά παρελθόν. Ένα μέλλον που είναι πιο κοντά από ποτέ καθώς, με το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο και την υποστήριξη της κοινωνίας των πολιτών θα σταματήσουμε να πουλάμε τσιγάρα, εντός 10-15 ετών, σε πολλές χώρες του κόσμου».
