Είναι άλλο ένα φαινομενικά αθώο μήνυμα στο κινητό ή στο email. Ζητά συνήθως την επιβεβαίωση κωδικών πρόσβασης σε τραπεζικούς λογαριασμούς, πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Φυσικά για την εξυπηρέτησή μας και πάντα από αξιόπιστη πηγή, τις περισσότερες φορές κάποια τράπεζα. Ο κωδικός έχει «χαθεί», η κάρτα έχει απενεργοποιηθεί και προκειμένου να αποκτήσουμε και πάλι πρόσβαση στα χρήματά μας θα πρέπει να επανεισάγουμε το όνομα και τον κωδικό χρήστη. Και κάπως έτσι ξεκινά μια οδυνηρή περιπέτεια που οδηγεί σε απώλειες χιλιάδων ευρώ πολλές φορές.
Το τελευταίο περιστατικό αυτού του είδους απάτης σημειώθηκε μόλις πριν λίγες ημέρες στην Πιερία, όταν πολίτης απάντησε σε ένα από αυτά τα «αθώα» sms με αποτέλεσμα μέσα στα επόμενα λεπτά να κάνουν φτερά από τον τραπεζικό λογαριασμό 18.530 ευρώ.
Στις αρχές Οκτωβρίου η Ελληνική Ένωση Τραπεζών είχε κρούσει των κώδωνα του κινδύνου, ενημερώνοντας τους καταναλωτές για ένα παραπλήσιο είδος απάτης που αφορούσε τηλεφωνικές κλήσεις για υποτιθέμενη βλάβη υπολογιστή. Με πρόφαση ότι ο υπολογιστής τους ή η φορητή συσκευή τους είναι «μολυσμένα» από κακόβουλο λογισμικό, ζητούν να εγκαταστήσουν λογισμικό απομακρυσμένης πρόσβασης, για τη δήθεν επιδιόρθωση - αποκατάσταση του προβλήματος. Οι εφαρμογές αυτές, αφότου εγκατασταθούν, επιτρέπουν στους δράστες να έχουν πλήρη έλεγχο στις ηλεκτρονικές συσκευές των ανυποψίαστων πολιτών, τους οποίους στη συνέχεια εξαπατούν για να τους «δώσουν» και τους προσωπικούς κωδικούς τους πρόσβασης στο e-banking (user name, password, κ.λπ.), καθώς και τους κωδικούς μίας χρήσης που λαμβάνουν μέσω SMS (SMS One-Time-Password/OTP).
Απόπειρες ηλεκτρονικού «ψαρέματος» είτε μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τα οποία δήθεν περιέχουν σημαντικές ενημερώσεις ή μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, εισβολές χάκερ σε ηλεκτρονικά συστήματα με αποτέλεσμα να χρεώνουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς ανυποψίαστων πολιτών, εικονικά ηλεκτρονικά καταστήματα τα οποία εμφανίζονται από του πουθενά και εξαφανίζονται εξίσου αναπάντεχα όταν έχουν καταφέρει να υποκλέψουν χρήματα από πελάτες… Αυτό είναι ένα μικρό μόνο μέρος του ηλεκτρονικού οικονομικού εγκλήματος που ανθεί στις μέρες μας και το οποίο βρήκε γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθεί εν μέσω της πανδημίας, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται στις ηλεκτρονικές συναλλαγές.
Το κόστος του ηλεκτρονικού εγκλήματος είναι πραγματικά δύσκολο να υπολογιστεί επακριβώς αφού είναι αδύνατο να χαρτογραφηθεί πλήρως. Η Juniper Research, για παράδειγμα, εκτιμά ότι οι απώλειες από απάτες που αφορούν μόνο το e-commerce θα φτάσει τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2024. Άλλη έρευνα ανεβάζει το απωλειών από διαδικτυακές απάτες στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τα εισιτήρια αεροπορικών εταιρειών, τη μεταφορά χρημάτων και τις τραπεζικές υπηρεσίες στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα πέντε χρόνια. Αν, μάλιστα, η προ ημερών έκθεση των Lloyd’s είναι ακριβής, τότε το σύνολο της διαδικτυακής απάτης ήδη μας κοστίζει 600 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο, ή το 0,7% του παγκόσμιου ΑΕΠ!
Αν αυτό, όμως, είναι το έστω κατά κάποιον τρόπο μετρήσιμο κόστος, το απολύτως άγνωστο, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, ακούει στο όνομα «εμπιστοσύνη». Το ηλεκτρονικό έγκλημα υπονομεύει τη μετασχηματιστική ισχύ των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, απειλώντας την εμπιστοσύνη, σε επιχειρήσεις, κυβερνήσεις και ελεγκτικές αρχές σε καθημερινή βάση. Ως καταναλωτής, φορολογούμενος, καταθέτης ή επιχειρηματίας, ο πολίτης αναπόφευκτα μπαίνει στη διαδικασία να αμφισβητήσει τη διαφάνεια και την ασφάλεια που του παρέχει η άφιξη της νέας εποχής συναλλαγών.
Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο (Special Eurobarometer 499 – «Cyber security: What Europeans think») της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τόσο την Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη των 27υπάρχει αυξημένος προβληματισμός για τα θέματα κυβερνοασφάλειας, με σχεδόν 7 στους 10 Ευρωπαίους, μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες, να δηλώνουν ανήσυχοι.
