Οι εκκλήσεις προς την Τράπεζα της Αγγλίας (Bank of England) ότι ορισμένα βρετανικά συνταξιοδοτικά ταμεία δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στην κλήση περιθωρίου, άρχισαν την περασμένη Δευτέρα. Έως την Τετάρτη είχαν γίνει πιο επείγουσες και συντονισμένες.
Οι άγριες «περιστροφές» στις χρηματοπιστωτικές αγορές ως απάντηση στον «μίνι προϋπολογισμό» της κυβέρνησης στις 23 Σεπτεμβρίου, σήμαινε ότι τα αποθέματα του συνταξιοδοτικού συστήματος της Βρετανίας βρίσκονταν σε κίνδυνο, προκαλώντας εκτεταμένη ανησυχία για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της χώρας.
Η δήλωση του Βρετανού υπουργού Οικονομικών Κουάσι Κουαρτένγκ περιελάμβανε δραματικά σχέδια μείωσης των φόρων χωρίς χρηματοδότηση και πληρωμή με δανεισμό, που εκτόξευσε τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων στα ύψη.
Τις επόμενες ημέρες, το κόστος δανεισμού της Βρετανίας αυξήθηκε περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η λίρα έπεσε σε ιστορικό χαμηλό.
Μεταξύ αυτών που ζήτησαν επειγόντως παρέμβαση της BoE ήταν funds που ακολουθούσαν τις λεγόμενες επενδυτικές στρατηγικές με γνώμονα το παθητικό και τη μόχλευση (liability driven investments - LDI), μια φαινομενικά απλή στρατηγική αντιστάθμισης κινδύνου στο επίκεντρο της αναταραχής.
Η αγορά LDI σημείωσε άνθηση την τελευταία δεκαετία και τα assets της ανέρχονται συνολικά σε σχεδόν 1,6 τρισεκατομμύρια λίρες (1,8 τρισ. ευρώ), περισσότερα από τα δύο τρία του μεγέθους της βρετανικής οικονομίας.
Τα συνταξιοδοτικά συστήματα αναγκάστηκαν να πουλήσουν κρατικά ομόλογα, γνωστά ως gilts, αφού δυσκολεύτηκαν να ανταποκριθούν στις έκτακτες απαιτήσεις από τα ταμεία LDI για εξασφαλίσεις σε θέσεις «υποβρύχιων» παραγώγων, όπου η αξία είναι μικρότερη από ότι στα αμοιβαία κεφάλαια.
Τα LDI funds ζητούσαν επειγόντως μετρητά για να αντιμετωπίσουν τις ζημίες τους. «Απλώσαμε τα χαρτιά μας στο τραπέζι. Δεν περιμένεις από αυτούς (την BoE) να σου επιτρέψουν πολλά επειδή δεν πρόκειται να σου ανοίξουν το χέρι τους, σωστά;», επισήμανε στο Reuters ο Τζέιμς Μπράντρετ, σύμβουλος συνταξιοδότησης και διευθυντής καταπιστεύματος της Mercer, που είχε συνάντηση με την BoE στις 26 Σεπτεμβρίου.
Αντιμετωπίζοντας το ενδεχόμενο κατάρρευσης της αγοράς, η BoE παρενέβη με ένα πακέτο 65 δισ. λιρών (73,9 δισ. ευρώ) για να αγοράσει μακροχρόνια κρατικά ομόλογα.
Και ακολουθώντας το παράδειγμα του πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, στο αποκορύφωμα της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, η κεντρική τράπεζα δεσμεύτηκε να κάνει ό,τι χρειαστεί για να φέρει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Αν και αυτή η κίνηση μπορεί να αμβλύνει την άμεση πίεση στα συνταξιοδοτικά ταμεία, δεν είναι καθόλου σαφές πόσο χρόνο αγόρασε η BoE, καθώς τα κύματα κλονισμού αντηχούν στις παγκόσμιες αγορές από το σχέδιο της πρωθυπουργού Λιζ Τρας, -που ανέλαβε πρόσφατα τα καθήκοντά της- και το οποίο προκάλεσε την επίπληξη του ΔΝΤ.
Ο Κρις Φίλιπ, γενικός γραμματέας του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών, δήλωσε την Πέμπτη ότι διαφωνεί με τις ανησυχίες του ΔΝΤ σχετικά με τον προϋπολογισμό που περιλαμβάνει εκτεταμένες μειώσεις φόρων, λέγοντας ότι αυτό θα οδηγήσει μακροπρόθεσμη σε οικονομική ανάπτυξης.
Μέχρι το τέλος μιας ταραχώδους εβδομάδας, πολλά συνταξιοδοτικά ταμεία εξακολουθούσαν να ρευστοποιούν περιουσιακά στοιχεία τους για να ανταποκριθούν σε αιτήματα παροχής συντάξεων και ορισμένα ζητούσαν από τις εταιρείες που διαχειρίζονται τα χρήματά τους να τις διασώσουν με μετρητά, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters. «Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν η Τράπεζα της Αγγλίας θα αποχωρήσει από την αγορά;», ανέφερε ο Μπράντρετ, προσθέτοντας ότι υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας για τα ασφαλιστικά ταμεία να συγκεντρώσουν αρκετά χρήματα μαζί για να στηρίξουν τους ασφαλισμένους.
«Μέχρι το τέλος της ημέρας (Δευτέρα) λέγαμε ότι αν συνεχιστεί αυτό, αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα», δήλωσε στο Reuters ένας διαχειριστής κεφαλαίων σε μεγάλο βρετανικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα. «Την Τετάρτη το πρωί, λέγαμε ότι είναι συστημικό το πρόβλημα. Ήμασταν στο χείλος του γκρεμού. Ήταν σαν το 2008 αλλά χειρότερα γιατί συνέβη πιο γρήγορα», πρόσθεσε.
Η εταιρεία BlackRock με προγράμματα LDI, ενημέρωσε τους πελάτες της την Τετάρτη ότι δεν θα τους επέτρεπε να αναπληρώσουν τις εξασφαλίσεις που χρειάζεται. Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι μειώνει τη μόχλευση στα αμοιβαία κεφάλαια και ότι δεν σταμάτησε τις συναλλαγές σε αυτά.
Η πιθανότητα να διαρρεύσει η ζημιά πέρα από τα ασφαλιστικά ταμεία και σε ολόκληρο τον χρηματοπιστωτικό κλάδο της Βρετανίας ήταν πραγματική. Εάν τα αμοιβαία κεφάλαια LDI αθετούσαν τις θέσεις τους, οι τράπεζες που είχαν ρυθμίσει τα παράγωγα θα απορροφούνταν επίσης.
Η τεράστια πίεση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα μιας μεγάλης οικονομίας, προκάλεσε παγκόσμια αναταραχή, ακόμα και στα ασφαλή καταφύγια των αμερικανικών ομολόγων και των γερμανικών ομολόγων κορυφαίας αξιολόγησης. Ο πρόεδρος της Fed της Ατλάντα, Ραφαέλ Μπόστιτς, προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι τα γεγονότα στη Βρετανία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη οικονομική πίεση στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Ενώ η παρέμβαση της BoE οδήγησε τις αποδόσεις σε πτώση, ωθώντας την απόδοση του 30ετούς ομολόγου πίσω στα επίπεδα της 23ης Σεπτεμβρίου και αμβλύνοντας τους φόβους για άμεση κρίση, διαχειριστές κεφαλαίων, ειδικοί σε συντάξεις και αναλυτές λένε ότι η Βρετανία απέχει πολύ από το να ξεφύγει.
Κανείς δεν γνωρίζει πόσο θα χρειαστεί να πουλήσουν τα προγράμματα και τι θα συμβεί όταν η BoE σταματήσει να αγοράζει ομόλογα στις 14 Οκτωβρίου.
Η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας βρίσκεται τώρα στην απελπιστική θέση να έχει αναβάλει το σχέδιό της να πουλήσει ομόλογα, με αποτέλεσμα τη νομισματική χαλάρωση και ταυτόχρονα τη σύσφιξη των επιτοκίων.
Τον Νοέμβριο, αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω τα επιτόκια και έχει δεσμευτεί ότι θα τηρήσει ένα σχέδιο για την πώληση των ομολόγων της.
«Η ανησυχία θα ήταν ότι η αγορά το βλέπει αυτό ως κάτι που πρέπει να δοκιμαστεί και δεν πιστεύω ότι η τράπεζα θα θέλει να δημιουργήσει αυτό το προηγούμενο. Αυτό συνεχίζει να αφήνει ευάλωτα τα μακροχρόνια ομόλογα», δήλωσε η Όρλα Γκάρβεϊ, διευθύντρια σταθερού εισοδήματος στη Federated Hermes.
Η εμπιστοσύνη των επενδυτών έχει κλονιστεί, όχι μόνο στη Βρετανία.
«Η κατάσταση στην Αγγλία είναι αρκετά σοβαρή γιατί το 30% των στεγαστικών δανείων οδεύει προς μεταβλητά επιτόκια», δήλωσε ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Στάνλεϊ Ντράκενμιλερ. «Αυτό που δεν κάνεις είναι να πας να πάρεις χρήματα από τους φορολογούμενους και να αγοράσεις ομόλογα με 4%», είπε ο Ντράκενμιλερ. «Αυτό δημιουργεί μακροπρόθεσμα προβλήματα», σημείωσε.
Ο οίκος Standard & Poor's μείωσε την προοπτική για την πιστοληπτική της ικανότητα AA για το βρετανικό δημόσιο χρέος την Παρασκευή σε «αρνητική» από «σταθερή», επισημαίνοντας ότι τα σχέδια μείωσης φόρων της Τρας θα προκαλούσαν συνεχή αύξηση του χρέους.
Στο μεταξύ, η ζήτηση για δολάρια ΗΠΑ σε αγορές παραγώγων νομισμάτων εκτινάχθηκε την Παρασκευή στο υψηλότερο επίπεδο από την κορύφωση της πανδημίας του κορονοϊού τον Μάρτιο του 2020, καθώς η αναταραχή της αγοράς έστειλε τους επενδυτές σε αναζήτηση μετρητών.
Ο Κεν Γκρίφιν, δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Citadel Securities, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες, ανησυχεί. «Αποτελεί την πρώτη φορά που βλέπουμε μια μεγάλη αναπτυγμένη αγορά, εδώ και πολύ καιρό, να χάνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών», είπε ο Γκρίφιν σε συνέδριο επενδυτών στη Νέα Υόρκη την Τετάρτη.
Πηγή: Reuters
Διαβάστε ακόμη:
Παρέμβαση στην αγορά ομολόγων μετά το ιστορικό sell-off
Οι φορολογικές μειώσεις θα προκαλέσουν αύξηση του κόστους ζωής στη Βρετανία
