Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Δάνεια ύψους έως και άνω των 20 δισ. ευρώ ενδέχεται να απομειώσουν οι τράπεζες κατά τη διαδικασία διαχείρισης και αναδιάρθρωσης των προβληματικών χορηγήσεων και σε βάθος χρόνου. Αυτό υποστηρίζουν ανώτερα τραπεζικά στελέχη, τονίζοντας, ωστόσο, ότι χρειάζεται σχετικό ένα «πλέγμα προστασίας» για να επιταχυνθούν οι προσπάθειες των τραπεζών.
Στο ίδιο ύφος ήταν και η παρέμβαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος κάλεσε τις τράπεζες να αφήσουν την «business as usual» προσέγγιση και να αναλάβουν τολμηρές και καινοτόμες πρωτοβουλίες για τη σημαντική μείωση των «κόκκινων» δανείων την επόμενη διετία.
Ωστόσο, τόσο ο σχεδιασμός των πιστωτικών ομίλων, όσο και η προτροπή του κ. Στουρνάρα, δεν συνεπάγονται ότι οι τράπεζες θα αρχίσουν να χαρίζουν οφειλές και να «αγνοούν» απαιτήσεις. Κάτι τέτοιο έχει καταστεί σαφές από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η διαβούλευση για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Ο μεγαλύτερος όγκος των απομειώσεων θα αφορά, σύμφωνα με πληροφορίες, μόνο τα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια και μόνο στην περίπτωση που οι μέτοχοι επιθυμούν να προβούν σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου προσφέροντας νέα κεφάλαια στην εταιρεία. Διαγραφές οφειλών θα σημειωθούν και στα στεγαστικά δάνεια, αφού όμως προηγουμένως έχουν εξαντληθεί όλες οι διαθέσιμες μέθοδοι αναδιάρθρωσης.
Η διαδικασία αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρηματικών δανείων αποτελεί το μεγαλύτερο στοίχημα, όχι μόνο για τις τράπεζες αλλά και για το κυβερνητικό επιτελείο, καθώς από την έκβασή της θα κριθεί το πόσες εταιρείες θα επιβιώσουν και το πόσες θέσεις εργασίας θα διασωθούν. Παράγοντες της αγοράς και στελέχη εταιρειών που εμπλέκονται σε εταιρικά deals, προειδοποιούν ότι η διαδικασία μόνο εύκολη δεν είναι και ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την ομαλή συνέχεια μεμονωμένων επιχειρήσεων και ολόκληρων κλάδων.
Αλλαγές διοικήσεων και μετοχοποιήσεις
Επιπλέον, ο διοικητής της ΤτΕ έκανε λόγο για αναγκαία στροφή σε μακροχρόνιες ρυθμίσεις, καθώς όπως υποστήριξε η τρέχουσα πρακτική των βραχυπρόθεσμων ρυθμίσεων απλά οδηγεί σε παράταση του προβλήματος. Επισήμανε δε, ότι οι τράπεζες θα πρέπει να δράσουν από κοινού καθώς σχεδόν το σύνολο των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων αφορούν περισσότερους του ενός πιστωτές. Ζήτησε, παράλληλα, την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αλλαγή διοίκησης, όταν αυτή δεν συνεργάζεται.
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, κ. Φωκίων Καραβίας, δήλωσε την περασμένη Τετάρτη πως οι τράπεζες προχωρούν στην αναδιάρθρωση επιχειρηματικών χορηγήσεων με γνώμονα την ανασυγκρότηση ή/και διάσωση εταιρειών καθώς και τη διατήρηση θέσεων εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο προωθούν λύσεις που προβλέπουν ακόμα και την απομείωση δανείων, υπό την προϋπόθεση ότι οι μέτοχοι είναι διατεθειμένοι να διαθέσουν φρέσκο χρήμα στην εταιρεία.
Σύμφωνα με τα πλάνα των τραπεζών που έχει στα χέρια του ο Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας της ΕΚΤ (SSM), η διαχείριση των επιχειρηματικών δανείων ξεκινά από ήπιες προσαρμογές στους όρους και φτάνει μέχρι την εφαρμογή μακροπρόθεσμων λύσεων, όπως η μετοχοποίηση απαιτήσεων, τα υβριδικά κεφάλαια, η διαγραφή χρέους, οι διοικητικές αλλαγές και η λειτουργική αναδιάρθρωση της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις θα χωριστούν σε δύο κατηγορίες, τις βιώσιμες και τις μη βιώσιμες, ενώ θα γίνεται και διαχωρισμός ανάλογα με το... βαθμό προθυμίας και διάθεσης συνεργασίας που επιδεικνύουν.
Ανταλλαγές δανείων και κοινή διαχείριση
Τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι θα εξεταστούν όλες οι διαθέσιμες επιλογές για την καλύτερη διαχείριση των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα σχήματα είναι πολύπλοκα και απαιτείται κοινή δράση. Προς αυτή την κατεύθυνση οι τραπεζικές διοικήσεις αναμένεται να συμφωνήσουν την ανταλλαγή απαιτήσεων, ή τη μεταξύ τους πώληση assets. Στόχος είναι η διευκόλυνση της διαχείρισης από μία τράπεζα, η οποία είτε θα προχωρά στην αναδιάρθρωση του δανείου είτε θα το πουλάει σε ειδικές εταιρείες (asset management companies, servicing companies).
Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης του Διοικητή της ΤτΕ, ο κ. Στουρνάρας κάλεσε τις τράπεζες να συνεργαστούν, υποστηρίζοντας πως πρέπει να υπάρξει συντονισμένη αντιμετώπιση των κοινών πιστούχων. Άφησε, μάλιστα, να εννοηθεί ότι οι τράπεζες δεν έχουν κάνει... τα απαραίτητα. «Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αδύνατον να υπάρξουν οριστικές λύσεις χωρίς κοινή δράση από όλους τους πιστωτές»
Υπενθυμίζεται πως η προοπτική της κοινής διαχείρισης δανείων ήταν από τα πρώτα θέματα που τέθηκαν στο τραπέζι των συζητήσεων μεταξύ των τραπεζών, όταν το καλοκαίρι του 2013 θέλησαν να βρουν τις καλύτερες λύσεις για να εφαρμόσουν μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων της BlackRock.
Στεγαστικά
Σε ότι αφορά τους ιδιώτες, οι τράπεζες επιθυμούν να αυξήσουν τη δεξαμενή των δανειοληπτών που μπορούν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους, αλλάζοντας τους όρους των δανείων. Παράλληλα, ωστόσο, θέλουν να αναγκάσουν τους μη συνεργάσιμους δανειολήπτες να δείξουν προθυμία να συνεργαστούν, καθώς πλέον υπάρχει και ο φόβος των πλειστηριασμών.
Η δεύτερη γενικά των βιώσιμων λύσεων για τους δανειολήπτες περιλαμβάνει λύσεις, όπως η «διχοτόμηση» της οφειλής και η μερική απομείωση χρέους, πάντα στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας και των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
Μία εντελώς νέα προσέγγιση είναι η «Forgive as you pay» πρακτική, κατά την οποία όσο τυπικός είναι στις πληρωμές του – αλλά και στη συνεργασία με την τράπεζα – ο δανειολήπτης, τόσο θα «κερδίζει» τη μείωση της οφειλής. Επίσης, οι δανειολήπτες θα μπορούν να εξοφλήσουν πλήρως το δάνειο και σε αντάλλαγμα να λάβουν μία... έκπτωση, πληρώνοντας τελικά μικρότερο από το αρχικό ποσό.
