Του Xρήστου Ν. Κώνστα
Οι τράπεζες δεν είναι εταιρείες real estate. Όταν στους πλειστηριασμούς αγοράζουν τα ακίνητα των πελατών τους (γιατί δεν βρίσκουν αγοραστές στις κατάλληλες τιμές), απλώς αγοράζουν χρόνο αλλά στο τέλος αυτό θα τους κοστίσει πολύ περισσότερο. Εποπτικοί παράγοντες από την Φρανκφούρτη που γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση των Ελληνικών Τραπεζών μεταφέρουν πιεστικά το μήνυμα στις διοικήσεις να χρησιμοποιήσουν κάθε διαθέσιμο μέσο και εργαλείο για να μειώσουν το βάρος των «κόκκινων δανείων NPL's» και «ανοιγμάτων ΝPE's».
Mέσα σ' αυτές τις επιλογές υπάρχει και το πετυχημένο «Ιρλανδικό μοντέλο» που στην ουσία κουρεύει δάνεια για δανειολήπτες που αδυνατούν αλλά θέλουν να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους. Το λεγόμενο “split balance” μοντέλο επιτρέπει στις τράπεζες να «σπάσουν» ένα δάνειο σε δύο μέρη.
Το πρώτο κομμάτι του δανείου είναι αυτό που οι τράπεζες κρίνουν ότι ο δανειολήπτης με τη σημερινή και μελλοντική οικονομική κατάσταση μπορεί να εξυπηρετήσει.
Το δεύτερο κομμάτι του δανείου χαρίζεται στον δανειολήπτη, εφόσον όμως αυτός παραμένει συνεπής στην αποπληρωμή του πρώτου τμήματος. Το ποσό που διαγράφεται αντιστοιχεί συνήθως στη διαφορά αξίας των ενεχύρων. Άλλη αξία είχε π.χ. ένα ακίνητο πριν 10 χρόνια όταν χορηγήθηκε το δάνειο κι άλλη αξία έχει σήμερα. Αυτή τη διαφορά της αξίας του ενεχύρου, συνήθως τη διαγράφουν οι τράπεζες ή σχηματίζουν προβλέψεις στον ισολογισμό τους γι' αυτό το ποσό.
Σε κάθε περίπτωση, οι διοικήσεις των τραπεζών οφείλουν να δείξουν ευελιξία και αποτελεσματικότητα ώστε είτε να εισπράξουν το μεγαλύτερο μέρος των δανείων που έχουν χορηγήσει είτε να αποκτήσουν την ιδιοκτησία των ενεχύρων των δανείων αυτών.
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους που έχουν άριστη γνώση της τραπεζικής κατάστασης στην Ελλάδα, οι πωλήσεις δανείων σε funds είναι επίσης μια επιλογή που έχει ψηφιστεί και θα πρέπει να εφαρμοστεί. Δεν είναι τραπεζική εργασία η διαχείριση των κακοπληρωτών και η διαχείριση των ενεχύρων για δάνεια που έχουν χορηγηθεί. Είναι προτιμότερη η ανάθεση της διαχείρισης των “κόκκινων δανείων» σε εξειδικευμένους οίκους με outscourcing και η διαδικασία αυτή μπορεί να φέρει γρηγορότερα και καλύτερα αποτελέσματα στις τράπεζες.
Μετά το 2019, ακόμη και αν οι τράπεζες πετύχουν 100% των στόχων που έχουν υποσχεθεί στον SSM για τη μείωση των κόκκινων δανείων, θα παραμείνει ένα μεγάλο απόθεμα 64 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα πρέπει να διευθετηθεί. Τότε ίσως είναι καλή ιδέα –λένε οι κύκλοι που γνωρίζουν καλά την κατάσταση- να συσταθεί μια Εταρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (asset management company) σε εθνική ή/και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση αυτή η Ελληνική ΝΑΜΑ (National Asset Management Agency) πρέπει να χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικά κεφάλαια.
Στην περίπτωση που θα γινόταν με δημόσια κεφάλαια και θα είχε εθνικό χαρακτήρα τα δάνεια θα έπρεπε να πουληθούν σε τιμές αγοράς και όχι σε αυτές που θα ήθελαν οι τράπεζες.
Συμπέρασμα: Αν δημιουργηθεί μια Κρατική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων, μία «κρατική Κακή Τράπεζα» τύπου bad bank, οι τράπεζες θα ήταν αναγκασμένες να γράψουν σημαντικές ζημιιές.
