Photo by Abdulselam Durdak/Anadolu Agency/Getty Images/Ideal Image
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Ο πρώτος «έλεγχος προόδου» για τα «κόκκινα» δάνεια πλησιάζει και η αγωνία κορυφώνεται στα τραπεζικά επιτελεία, καθώς το νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) που καταγράφηκε στους πρώτους μήνες του 2017 ήταν... εκτός προγράμματος, ενώ η συμφωνία που δείχνει να κλείνει για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό ναι μεν αποτελεί θετική είδηση, ωστόσο μένει να δοκιμαστεί η λειτουργικότητα του μηχανισμού.
Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να βρεθεί στην Αθήνα η επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της ΕΚΤ, Daniele Nouy, στο πλαίσιο της καθιερωμένης ενημέρωσης από την Τράπεζα της Ελλάδος και τις διοικήσεις των τραπεζών για όλα τα ζητήματα που αφορούν την τραπεζική εποπτεία. Το βασικό θέμα συζήτησης δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την πρόοδο στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Οι εξελίξεις στο μέτωπο των «κόκκινων» δανείων δεν είναι θετικές και η Γαλλίδα είναι ενήμερη για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εγχώριες τράπεζες λόγω των καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση του πλαισίου για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, την προστασία στελεχών από ποινικές ευθύνες και την φορολογική αντιμετώπιση των διαγραφών. Άλλωστε η ΕΚΤ, της οποίας αποτελεί εποπτικό βραχίονα ο SSM, είναι ένας από τους Θεσμούς με τους οποίους διαπραγματεύεται η ελληνική κυβέρνηση και γνωρίζει καλά τις εκκρεμότητες. Επιπλέον, οι τράπεζες βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τις Κοινές Εποπτικές Ομάδες των SSM και ΤτΕ για το θέμα, έτσι ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την επιτάχυνση της διαχείρισης από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί το σχετικό πλαίσιο.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες ποντάρουν σε δύο παράγοντες:
Πρώτον, στο ότι στη συνάντηση με την κα Nouy θα έχουν στα χέρια τους το τελικό πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού - οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν κυβέρνηση και τεχνικά κλιμάκια να έχουν συμφωνήσει. Αυτό σημαίνει ότι σε συνδυασμό με τη νομοθέτηση των υπόλοιπων εργαλείων, οι τράπεζες θα μπορέσουν τουλάχιστον να προσπαθήσουν να καλύψουν το χαμένο έδαφος των περασμένων μηνών και δεν θα «διαιωνιστεί» η αβεβαιότητα.
Δεύτερον, η Daniele Nouy έχει στο παρελθόν δηλώσει ότι οι ελληνικές τράπεζες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν πολιτικές εξελίξεις που δεν μπορούσαν να ελέγξουν. Κάτι ανάλογο, αλλά σε μικρότερη έκταση, συμβαίνει και στην παρούσα φάση, όπου η επιθετική διαχείριση των NPEs ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την ολοκλήρωση του πλαισίου. Κατά συνέπεια, οι τράπεζες ελπίζουν να τους δοθεί μία «περίοδος χάριτος» για να επανέλθουν σε τροχιά επίτευξης στόχων.
Το διάστημα που απομένει μέχρι το τέλος Μαρτίου θα κρίνει την έκταση των αποκλίσεων που θα εμφανίσει κάθε τράπεζα. Σύμφωνα με όσα έχει διαμηνύσει ο SSM στις ελληνικές τράπεζες, στην περίπτωση που υπάρξουν αποκλίσεις από τους καθορισμένους στόχους θα πρέπει να δοθούν οι σχετικές... εξηγήσεις χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο επιβολής ρυθμιστικών κυρώσεων. Στην περίπτωση που οι τράπεζες δεν συμμορφώνονται στη συνέχεια με τις ποσοτικές και ποιοτικές δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, τότε θα υπάρχουν ακόμη και διοικητικές κυρώσεις.
Σημειώνεται ότι στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου, όταν ολοκληρώθηκε το πρώτο τρίμηνο υλοποίησης του τριετούς πλάνου, οι τράπεζες υπερκάλυψαν τον στόχο, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα διαμορφώθηκαν στα 106 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για 106,9 δισ. ευρώ. Ο επόμενος στόχος ήταν η περαιτέρω μείωση έως το τέλος του 2016 στα 105,8 δισ. ευρώ, ο οποίος εν πολλοίς είχε ήδη επιτευχθεί.
Ο παράγοντας που προκαλεί έντονη ανησυχία στα τραπεζικά επιτελεία είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs). Και αυτό γιατί ακόμη και τον Σεπτέμβριο δεν κατάφεραν να πιάσουν τον στόχο μείωσης στα 78,1 δισ. ευρώ (διαμορφώθηκαν στα 79,3 δισ. ευρώ).
Τραπεζικά στελέχη εξηγούν ότι η αποτελεσματικότητα των τραπεζών στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων την επόμενη τριετία θα κριθεί κατά κύριο λόγο για την επιτυχείς ρυθμίσεις δανείων. Όσο, δηλαδή, τα ρυθμισμένα δάνεια εξυπηρετούνται κανονικά, τόσο θα αυξάνονται οι πιθανότητες επίτευξης των στόχων. Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει την αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης των δανείων η οποία εξαρτάται από το γενικότερο κλίμα στην οικονομία. Μεταβιβάσεις δανείων δεν προβλέπονται για φέτος, οι διαγραφές από μόνες τους δεν μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα και οι ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων συναντούν σοβαρά εμπόδια.
Τη Δευτέρα 27 Μαρτίου, η επικεφαλής του εποπτικού βραχίονα της ΕΚΤ, θα δώσει την ετήσια συνέντευξη τύπου για τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο. Τόσο η Daniele Nouy, όσο και η αντιπρόεδρος του SSM, Sabine Lautenschlager, θα κληθούν να απαντήσουν σε όλα τα φλέγοντα τραπεζικά ζητήματα, με επίκεντρο τα «κόκκινα» δάνεια και τις πρωτοβουλίες που αναμένεται να αναληφθούν για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Μέσα στο επόμενο τρίμηνο η ΕΚΤ αναμένεται να παρουσιάσει τις τελικές κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση των NPLs, τις οποίες θα πρέπει να ακολουθήσουν όλες οι τράπεζες της Ευρωζώνης με υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όπως έχει αναφέρει το liberal.gr, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για τις τράπεζες χωρών όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, είναι αντίστοιχη του σχεδίου που συμφώνησαν οι ελληνικές τράπεζες με τον SSM και την ΤτΕ.
Οι δύο άλλες προτεραιότητες του Επόπτη των τραπεζών της Ευρωζώνης είναι ο έλεγχος του επιχειρηματικού μοντέλου που υιοθετούν οι τράπεζες με γνώμονα την ενίσχυση της κερδοφορίας και η διαχείριση κινδύνων στο νέο περιβάλλον όπου κανένα asset δεν θεωρείται μηδενικού ρίσκου (risk-free).
