Άλλη μία ευχάριστη έκπληξη επιφύλασσαν τα στοιχεία για το ελληνικό ΑΕΠ. Παρά το γεγονός ότι η ακρίβεια είναι δεδομένο ότι επηρεάζει πολύ αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα και κυρίως το πώς αντιλαμβάνονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις την οικονομική τους κατάσταση, σε σημείο να μην «καταλαβαίνουν» ανάπτυξη, δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας είναι ισχυρές - από τις ισχυρότερες μάλιστα στην Ευρώπη και σε μία τόσο δύσκολη για ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο περίοδο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ υπουργείο Οικονομικών, Τράπεζα της Ελλάδος και διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, έσπευσαν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022 να προχωρήσουν σε διαδοχικές επί τα χείρω αναθεωρήσεις των προβλέψεων για την ανάπτυξη, όλα δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία θα διαψεύσει τους πάντες και θα τρέξει φέτος με άκρως εντυπωσιακό ρυθμό ενδεχομένως άνω του 5%.
Ξαναλέμε ότι η ακρίβεια είναι εδώ και η ανάπτυξη του 7,7% στο β’ τρίμηνο δεν λέει πολλά όταν οι τιμές των καυσίμων και της ενέργειας είναι στα ύψη και το καλάθι της νοικοκυράς ακριβαίνει σχεδόν κάθε εβδομάδα. Όμως έχει τη σημασία του ότι η ελληνική οικονομία δεν είναι πλέον ουραγός της Ευρώπης. Σε συνδυασμό με το επίσης εντυπωσιακό 8% του 2021, το ελληνικό ΑΕΠ ξεπερνά κατά πολύ τα επίπεδα του 2019 και σημειώνει ταχεία ανάκαμψη από την πανδημία, έχοντας βέβαια να αντιμετωπίσει τη λαίλαπα της ενεργειακής κρίσης και του πληθωρισμού.
Η ελληνική οικονομία κατάφερε και στο β’ τρίμηνο να τρέξει με τον εντυπωσιακό ρυθμό του 7,7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ αναθεωρήθηκε στο 8% και ο ρυθμός ανάπτυξης του α’ τριμήνου. Κατά συνέπεια, η χώρα μας έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου και ενώ ο πληθωρισμός έχει δείξει τα δόντια του, οι επιδόσεις της οικονομίας είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακές. Δεν αποκλείεται μάλιστα στο σύνολο του 2022 η Ελλάδα να εμφανίζει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρώπη και να είναι για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στους μεγάλους πρωταγωνιστές.
Και τώρα αρχίζουν τα δύσκολα… Όσο θα εξασθενεί ο αντίκτυπος του εκρηκτικού τουρισμού και η ακρίβεια θα συνεχίσει να μειώνει την αγοραστική δύναμη των πολιτών, τόσο θα περιορίζεται η οικονομική δραστηριότητα και η οικονομία θα κινδυνεύει με ύφεση. Το κλίμα παίζει εξάλλου πολύ σημαντικό ρόλο. Μπορεί οι αριθμοί να δείχνουν μεγάλη ανάπτυξη αλλά τα νοικοκυριά να νιώθουν ότι βιώνουν ύφεση και δικαιολογημένα, από τη στιγμή που μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Όταν, λοιπόν, προς το τέλος του έτους, στις επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού θα έρθει να προστεθεί μια το βάρος των λογαριασμών του ρεύματος και της θέρμανσης, τότε το κλίμα κινδυνεύει να επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό που η ύφεση θα είναι αναπόφευκτη. Πάντως, μέχρι στιγμής, η Ελλάδα εμφανίζει πολύ καλύτερες προοπτικές από πολλές μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, αλλά και περισσότερες πιθανότητες να αποφύγει την ύφεση, στην περίπτωση βέβαια που δεν επιβεβαιωθεί το απόλυτα δυσμενές σενάριο που θέλει τη γερμανική οικονομία να καταρρέει, βυθίζοντας σε κρίση ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο μεγάλος, λοιπόν, κίνδυνος για την ελληνική οικονομία είναι η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση. Μην ξεχνάμε ότι οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις ήθελαν τον πληθωρισμό να αποκλιμακώνεται σημαντικά το 2023. Αν η ενεργειακή κρίση συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει με απότομη επιβράδυνση. Σοκ προκαλεί το δυσμενές σενάριο της αμερικανικής τράπεζας Citi, σύμφωνα με το οποίο, αν ο χειμώνας αποδειχθεί ανάλογος του πιο κρύου χειμώνα των τελευταίων 30 ετών, τότε οι τιμές του TTF κατά τη χειμερινή περίοδο θα μπορούσαν να εκτιναχθούν ακόμη και στα 530 ευρώ/μεγαβατώρα, όταν χθες Τετάρτη υποχώρησαν στα 207 ευρώ και πριν λίγες ημέρες βρέθηκαν στα 342 ευρώ.
Χθες, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης εκτίμησε ότι το κόστος ρεύματος για το ελληνικό δημόσιο θα ξεπεράσει τα 1 δισ. ευρώ το 2022 και ανήγγειλε επιβράβευση σε όσους φορείς εξοικονομήσουν ενέργεια σε ποσοστό 15%.
