Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Την ώρα που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ιταλική οικονομία, προβλέποντας ότι θα εμφανίσει τον χαμηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια, το ιταλικό ζήτημα αποκτά ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας εξέδωσε χθες αυστηρή προειδοποίηση για τις επιπτώσεις που θα έχουν τα μέτρα του προϋπολογισμού για τράπεζες και νοικοκυριά, ενώ η εθνική στατιστική υπηρεσία της χώρας, Istat, παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν ότι οι Ιταλοί που ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας ανέρχονται σε 5 εκατομμύρια, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2005.
Σαν να μην έφταναν αυτά, τόσο η κεντρική τράπεζα όσο και η Edmond de Rothschild, προειδοποίησαν για τραπεζικά προβλήματα, με την αναλύτρια Έλενα Μπόσολα, να υποστηρίζει σε ιταλικά μέσα, ότι οι ιταλικές τράπεζες κινδυνεύουν με ανακεφαλαιοποίηση λόγω της τεράστιας ανόδου στις αποδόσεις των ομολόγων. Επιπλέον, αναλυτές εκφράζονται έντονες ανησυχίες για την «ετυμηγορία» της Moody'' s στο τέλος Οκτωβρίου, καθώς ο οίκος έχει ήδη θέσει το ιταλικό αξιόχρεο σε καθεστώς παρακολούθησης για πιθανή υποβάθμιση.
Όλα αυτά δείχνουν ότι η ξεκάθαρα – πλέον - πολιτική κόντρα της ιταλικής κυβέρνησης με την Κομισιόν, μπορεί πολύ εύκολα να ξεφύγει από κάθε έλεγχο μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Ήταν δεδομένο ότι με τις πιέσεις στα ιταλικά ομόλογα να συνεχίζονται, οι τράπεζες θα βρίσκονταν κάποια στιγμή στο επίκεντρο των ανησυχιών, ωστόσο οι χθεσινές προειδοποιήσεις αλλάζουν τα δεδομένα για τον ήδη «λαβωμένο» από την κρίση και τα «κόκκινα» δάνεια κλάδο.
Γιατί, όμως, οι ειδικοί επισημαίνουν τον κίνδυνο να χρειαστούν φρέσκα κεφάλαια οι ιταλικές τράπεζες; Είναι γνωστό ότι σχεδόν τα δύο τρίτα του τεράστιου σε όγκο ιταλικού δημοσίου χρέους βρίσκεται σε χέρια Ιταλών, είτε πρόκειται για οργανισμούς, επιχειρήσεις ή τράπεζες. Από τα 2,3 τρισ. ευρώ ιταλικού χρέους, οι τράπεζες της γειτονικής μας χώρας έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους τίτλους ύψους 400 δισ. ευρώ!
Καταλαβαίνει, λοιπόν, κανείς πως όσο κλιμακώνονται οι πιέσεις στα ιταλικά ομόλογα, οι τράπεζες κινδυνεύουν να υποχρεωθούν να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση κατά 1 ποσοστιαία μονάδα για κάθε αύξηση 30-50 μονάδων βάσης στο spread, εξηγεί η αναλύτρια της Rothschild.
Για να γίνει ακόμη πιο αντιληπτός ο αντίκτυπος των ομολόγων για τον τραπεζικό κλάδο, αρκεί να σημειωθεί ότι μέσα στους τελευταίους έξι μήνες – από τον Απρίλιο μέχρι σήμερα – η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ομολόγου έχει διπλασιαστεί, από το 1,74% στο 3,5%, ενώ κατά τις χθεσινές συναλλαγές «άγγιξε» ακόμη και το επίπεδο του 3,71%.
Το spread με τα γερμανικά ομόλογα βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 2014, επιβαρύνοντας σημαντικά τις τράπεζες και απειλούν την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Επιπρόσθετα, για πρώτη φορά στην ιστορία το spread μεταξύ των ιταλικών και των ισπανικών ομολόγων - ένας δείκτης κρίσης για πολλούς – διαμορφώνεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, ξεπερνώντας στις χθεσινές συναλλαγές τις 200 μονάδες. Σημειώνεται ότι το spread του ιταλικού με το ισπανικό δεκαετές δεν είχε μέχρι χθες ξεπεράσει ποτέ τις 178 μονάδες, επίπεδο που καταγράφηκε το 2011.
Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι οι ιταλικοί τίτλοι δεν επηρεάζονται τόσο από το γενικότερο κλίμα αλλά η Ιταλία βιώνει τη δική της κρίση και... χορεύει στο ρυθμό των αγορών.
Σε ακρόαση στο κοινοβούλιο, ο υποδιοικητής της Banca D'' Italia, Φεντερίκο Σινιορίνι, προειδοποίησε την ιταλική κυβέρνηση, υποστηρίζοντας ότι οι επιπτώσεις από τα πολυδιαφημισμένα μέτρα για το «εισόδημα του πολίτη» και το ξήλωμα της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, θα είναι περιορισμένες και σταδιακές. Όπως τόνισε ο Σινιορίνι, οι διακυμάνσεις στα ομόλογα έχουν σοβαρές επιπτώσεις για τα ιταλικά νοικοκυριά, τις ιταλικές επιχειρήσεις και τις τράπεζες. «Η διατήρηση της ανάπτυξης και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής δεν συνεπάγονται ότι δεν πρέπει να τηρείται δημοσιονομική πειθαρχία», συμπλήρωσε.
Αξιοσημείωτη ήταν η αντίδραση του Λουίτζι Ντι Μάιο στις ανησυχίες που εξέφρασε η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας. Μέσω twitter, ο ηγέτης του Κινήματος Πέντε Αστέρων δήλωσε ότι αν η Κεντρική Τράπεζα θέλει έναν προϋπολογισμό χωρίς αυτά τα μέτρα τότε μπορεί να κατέβει στις εκλογές με ανάλογη ατζέντα...
Όσο για τη φτώχεια, τα στοιχεία που προσκόμισε στο ιταλικό κοινοβούλιο ο πρόεδρος της Istat, Μαουρίτσιο Φραντσίνι, είναι άκρως απογοητευτικά και δείχνουν το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει όχι μόνο σήμερα αλλά εδώ και πολλά χρόνια η Ιταλία. Σύμφωνα με την Istat, το 2017 ο αριθμός των πολιτών που ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας είναι 5 εκατομμύρια. Πρόκειται για ποσοστό 8,4% επί του συνολικού πληθυσμού της Ιταλίας. Το φαινόμενο επηρεάζει το 6,2% των Ιταλών πολιτών (3,349 εκατ. πολίτες) και το 32,3% των ξένων υπηκόων (1,6 εκατ.).
Διαβάστε ακόμα:
- Επιμένει ο Μ. Σαλβίνι: Ο προϋπολογισμός δεν πρόκειται να αλλάξει, επειδή δεν αρέσει στο σπρεντ
