Περισσότερο από το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της Ε.Ε. πραγματοποιείται σε κτίρια, κυρίως επαγγελματικής χρήσης και κατοικίες. Καθώς οι απαιτήσεις άνεσης έχουν αυξηθεί, η κατανάλωση ενέργειας στα κτίρια παρουσιάζει σημαντική αύξηση και αποτελεί σήμερα έναν από τους κύριους λόγους για την αύξηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα CO2 στην ατμόσφαιρα, με τους ανελκυστήρες να κατέχουν σημαντικό μερίδιο. Η ενεργειακή τους κατανάλωση ανέρχεται στο 3 έως 5 % της συνολικής κατανάλωσης ενός κτιρίου, αναλόγως του τύπου και της χρήσης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις δημογραφικές τάσεις καθώς και την αυξανόμενη ανάγκη για ευκολία, αναμένεται ότι ο αριθμός των ανελκυστήρων θα αυξηθεί στην Ελλάδα, καθώς και παγκοσμίως. Η περαιτέρω αστικοποίηση και η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση σχετικά με τα ζητήματα προσβασιμότητας λόγω της γήρανσης του πληθυσμού θα ενισχύσουν την ανάγκη προμήθειας αυτού του εξοπλισμού.
Κατά το προηγούμενο διάστημα, η ενεργειακή απόδοση δεν διαδραμάτιζε σημαντικό κριτήριο στην επιλογή προμήθειας νέου ανελκυστήρα, σε σχέση με άλλες επιλογές σχεδιασμού όπως οι περιορισμοί χώρου, η αξιοπιστία και η ασφάλεια, η άνεση οδήγησης, κ.λπ. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε μια αλλαγή πορείας με τις εταιρείες να εισάγουν ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες για ανταγωνιστικούς λόγους και, ταυτόχρονα, να βοηθούν τους πελάτες τους να εξοικονομούν ενέργεια και χρήματα. Ο νέος ενεργειακά αποδοτικός εξοπλισμός μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση στην κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας του κτιρίου.
Για τους παραπάνω λόγους πραγματοποιήθηκε μια εκστρατεία παρακολούθησης που κάλυψε 74 εγκαταστάσεις ανελκυστήρων σε όλη την Ευρώπη. Ο κύριος στόχος αυτής της εκστρατείας παρακολούθησης ήταν η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων για την πραγματοποίηση έγκυρων εκτιμήσεων της ενέργειας που καταναλώνεται από ανελκυστήρες. Για το σκοπό αυτό, αναπτύχθηκε μεθοδολογία παρακολούθησης με βάση προηγούμενες εργασίες από διεθνείς οργανισμούς τυποποίησης και ιδρύματα.
Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης υπογράμμισαν τη σχετική σημασία της κατανάλωσης σε κατάσταση αναμονής, η οποία σε ορισμένες εγκαταστάσεις μπορεί να είναι έως και το 90% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ανύψωσης. Το ποσοστό της αναμονής στη συνολική κατανάλωση επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το πρότυπο χρήσης. Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι το εκτιμώμενο ποσοστό της αναμονής στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας των ανελκυστήρων στον τομέα των κατοικιών είναι κυρίαρχο (68%), ενώ στα επαγγελματικά κτίρια αντιπροσωπεύει το 41%.
Πραγματοποιήθηκε επίσης τεχνολογική αξιολόγηση με στόχο τον χαρακτηρισμό των υφιστάμενων τεχνολογιών, καθώς και τον εντοπισμό αναδυόμενων ενεργειακά αποδοτικών λύσεων που μπορούν να παρέχουν εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας τόσο σε κατάσταση αναμονής όσο και στη λειτουργία ανελκυστήρων.
Η συγκεκριμένη μελέτη καταλήγει ότι η δυνητική συνολική εξοικονόμηση ενέργειας εκτιμάται ότι είναι 11 TWh σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη ότι χρησιμοποιούνται οι καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες. Η εξοικονόμηση αυτή μεταφράζεται σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 4,9 εκατ.
Παράλληλα σε άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε την Ελβετία, οι ερευνητές έκαναν μετρήσεις και αναλύσεις στοιχείων σε 33 ανελκυστήρες διαφορετικών τύπων και κατασκευαστών. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συνολική κατανάλωση ενέργειας που οφείλεται στην χρήση των ανελκυστήρων ανέρχεται σε 280 GWh ετησίως ή 0.5% της συνολικής κατανάλωσης της χώρας, δεδομένης μιας εγκατεστημένης βάσης 150.000 ανελκυστήρων. Επίσης, συμπέραναν ότι σε αρκετά κτίρια η χρήση του ανελκυστήρα μπορεί να ευθύνεται για έως το 10% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του κτιρίου.
Σύμφωνα με τους ερευνητές οι κυριότερες προκλήσεις που εντοπίστηκαν κατά την διάρκεια της μελέτης είναι α) η άγνοια της πραγματικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των ανελκυστήρων β) η έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τις ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες στην αγορά· γ) η χαμηλή γνώση της οικονομικής αποδοτικότητας των τεχνολογικών μέτρων· δ) τα αντιμαχόμενα κίνητρα και συμφέροντα ανάμεσα στις διάφορες ομάδες ενδιαφερομένων όπως π.χ. μελετητές, κατασκευαστές, ιδιοκτητών εγκαταστάσεων, τελικού χρήστη που σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για διαφορετικά πρόσωπα καθώς και εκείνων που πληρώνουν για την κατανάλωση ενέργειας των εγκαταστάσεων.
Τέλος, οι παραπάνω μελέτες καταλήγουν σε χρήσιμα συμπεράσματα και προτάσεις προς την πολιτεία όπως α) η εφαρμογή ενεργειακών σημάτων ούτως ώστε να παρέχουν εύκολα προσβάσιμες και κατανοητές πληροφορίες στους αγοραστές και να τους βοηθούν στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, β) καθορισμός των ελάχιστων τιμών για τους δείκτες ενεργειακής απόδοσης που θα καθοριστούν σε στενή συνεργασία με τους κατασκευαστές ανελκυστήρων π.χ. μέγιστη κατανάλωση αναμονής για όλα τα συστήματα και μέγιστη ειδική κατανάλωση για μη οικιστικές εγκαταστάσεις υψηλής κυκλοφορίας.
