Η υπό διαπραγμάτευση Διατλαντική Συμφωνία για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις (ΤΤIP) μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ αφορά περισσότερο από το μισό της παγκόσμιας οικονομίας. Με την εκλογή του Donald Trump στη θέση του προέδρου των ΗΠΑ, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών για την υπογραφή της θα συνεχιστούν.
Οι πρώτες αποφάσεις που υπέγραψε χθες ο Donald Trump από το Οβάλ Γραφείο είναι ενδεικτικές των προθέσεών του: με διάταγμα έβαλε τέλος στη συμμετοχή των ΗΠΑ στην TPP, τη συνθήκη ελευθέρου εμπορίου που υπογράφηκε το 2015 από 12 χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού, αλλά δεν είχε τεθεί ακόμα σε εφαρμογή. Η συνθήκη αυτή δημιουργήθηκε ως αντίβαρο στην αυξανόμενη οικονομική επιρροή της Κίνας, ωστόσο ο D. Trump την είχε χαρακτηρίσει φρικτή και είχε δεσμευτεί για την κατάργησή της. Μάλιστα, όταν τα τελικά υπέγραψε το σχετικό διάταγμα τόνισε μπροστά στους δημοσιογράφους που ήταν παρόντες ότι η απόφαση αυτή "είναι ένα καλό πράγμα για τον Αμερικανό εργαζόμενο". Πρακτικά πλέον η TPP είναι νεκρή, κάτι που είχε επισημάνει και ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε, ο οποίος πριν λίγους μήνες είχε επισημάνει ότι χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ η εφαρμογή της TPP δεν έχει νόημα.
Η άλλη απόφαση την οποία έσπευσε να λάβει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει να κάνει με την απαγόρευση χρηματοδότησης που λαμβάνουν ΜΚΟ από την USΑΙD (Υπηρεσία των ΗΠΑ για τη Διεθνή Ανάπτυξη), ώστε να χρησιμοποιούν τους δικούς τους, μη αμερικανικούς πόρους για την παροχή υπηρεσιών νόμιμων αμβλώσεων, ιατρικών συμβουλών ή υπηρεσιών παραπομπής για άμβλωση. Ο συγεκεριμένος κανόνας θεσπίστηκε από τον Ρόναλντ Ρήγκαν το 1984 και χρησιμοποιείται από νεοκλεγέντες προέδρους για να σηματοδοτήσουν την θέση τους για το δικαίωμα στην άμβλωση. Ο πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ανέστειλε την ισχύ του κανόνα όταν ανέλαβε τα καθήκοντα του το 1993, ενώ ο διάδοχος του Τζορτζ Μπους τον επανέφερε το 2001.Ο Μπαράκ Ομπάμα είχε άρει την ισχύ του κανόνα το 2009 όταν ανέλαβε την προεδρία.
Οπότε το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι ένα: θα στρέψει άραγε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ την προσοχή του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, βάζοντας στον πάγο τις συζητήσεις για την ΤPP;
Σημειώνεται ότι η TPP δεν είχε ακόμα οριστικοποιηθεί. Μετά από 15 γύρους διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν το 2013 ΗΠΑ και Ευρώπη, οι δύο πλευρές ευελπιστούσαν ότι εντός του 2017 θα κατέληγαν σε συμφωνία. Ωστόσο οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι η εκλογή Trump δεν είναι το γεγονός εκείνο που θα δώσει ώθηση στις συνομιλίες, το αντίθετο μάλλον, με δεδομένη τη βούληση του νέου προέδρου να ενισχύσει τον προστατευτισμό στις εμπορικές συναλλαγές.
Πάντως η ΤΤΙP ακόμα και αν υπογραφεί δεν θα έχει το “βάθος” της TTP. H Trans-Pacific Partnership θα κατέληγε στη δημιουργία μιας σχεδόν ενιαίας αγοράς μεταξύ των 12 χωρών της περιοχής του Ειρηνικού ενώ το πλαίσιο που θα διέπει τη συμφωνία μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ παραμένει ακόμα θολό. Συγκεκριμένα οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μερών καλύπτονται με πέπλο μυστηρίου, γεγονός που είχε προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων στην Ευρώπη.
Έτσι ενώ οι υπέρμαχοι της συμφωνίας έκαναν λόγο για μια νέα εποχή στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΣ και Ευρώπης που θα οδηγούσε σε αύξηση το ευρωπαϊκό ΑΕΠ, οι πολέμιοι της TTIP υποστήριζαν ότι θα δοθεί μεγάλη εξουσία στις αμερικανικές επιχειρήσεις ενώ στο στόχαστρο θα έμπαινε και το καθεστώς των εργασιακών σχέσεων στην Ευρώπη.
Η διαρροή, για πρώτη φορά, κάποιων επίσημων εγγράφων από τις διαπραγματεύσεις πέρυσι τον Μάιο, από την Greenpeaace, έφερε στην επιφάνεια συζητήσεις στην διάρκεια των οποίων οι ΗΠΑ απειλούσαν με μποϊκοτάζ τις ευρωπαϊκές εξαγωγές αυτοκινήτων, αν η Ευρώπη δεν εισήγαγε περισσότερα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα τα οποία μάλιστα θα ήταν "σύγχρονης γεωργικής τεχνολογίας", όρος που παραπέμπει σε γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα.
Τα έγγραφα που έφτασαν στα γραφεία της Suddeutsche Zeitung, αποκάλυψαν επίσης ότι οι ΗΠΑ απέρριπταν το αίτημα της Ευρώπης για αντικατάσταση των ιδιωτικών διαιτητικών δικαστηρίων που αποφασίζουν για τις καταγγελίες ενάντια στις πολυεθνικές με ένα δημόσιο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Οι αποκαλύψεις αυτές οδήγησαν σε μαζικές διαδηλώσεις κατά της ΤΤΙP σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι κατά πόσο ο Donald Trump μετά την TPP θα βάλει στο στόχαστρο του και την ΤΤΙP, αλλά κατά πόσο η ίδια η Ευρώπη είναι έτοιμη να προχωρήσει στην υπογραφή και την υλοποίηση της συγκεκριμένης συμφωνίας.
Διαβάστε ακόμα:
- Απέναντι στον προστατευτισμό του Trump η Επιτροπή Εμπορίου του Ευρωκοινοβουλίου εγκρίνει τη CETA
