Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Ένα από τα ελάχιστα θετικά μέτρα που νομοθέτησε η κυβέρνηση για τις επιχειρήσεις τίθεται σε ισχύ. Μετά τις σκληρές ασφαλιστικές εισφορές την αύξηση του κατώτατου μισθού, σε επίπεδα υψηλότερα και από αυτά που είχε προτείνει και η επιτροπή των «σοφών», η οποία δημιουργεί προβλήματα βιωσιμότητας σε αρκετές μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των μερισμάτων από 15% σε 10% εφάπαξ από φέτος.
Με τη μείωση αυτή ο μεσοσταθμικό συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων περιορίζεται σημαντικά και συγκεκριμένα από 39,65% που είναι σήμερα μειώνεται στο 36,1%. Για να γίνει κατανοητό στην περίπτωση που σήμερα κάποιος έχει ακαθάριστα 100.000 ευρώ θα πληρώσει στην εφορία το ποσό των 29.000 ευρώ. Τα υπόλοιπα που αποτελούν το κέρδος της επιχείρησης σήμερα φορολογούνται με συντελεστή 15%. Συνολικά το ελληνικό δημόσιο θα πάρει περί τα 39.650 ευρώ. Με τη μείωση του συντελεστή ο συνολικό φόρος που θα καταβληθεί θα διαμορφωθεί στα 36.100 ευρώ δηλαδή 3.550 ευρώ λιγότερα.
Η μείωση του συντελεστή φορολόγησης μερισμάτων δεν αφορά μόνο τους μεγαλομετόχους, αλλά κυρίως τους εκατοντάδες χιλιάδες μικρομετόχους των επιχειρήσεων που λαμβάνουν μερίσματα.
Για παράδειγμα, όταν μια επιχείρηση προχωρά στη διανομή μερίσματος 0,5 ευρώ ανά μετοχή παρακρατείται κατά τη διανομή φόρος 15%, δηλαδή 0,075 ευρώ (επτάμισι λεπτά του ευρώ) και έτσι ο μέτοχος λαμβάνει καθαρό ποσό μερίσματος 0,425 ευρώ ανά μετοχή. Με τη μείωση του συντελεστή στο 10%, το καθαρό ποσό του μερίσματος θα αυξηθεί στα 0,45 ευρώ ανά μετοχή.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο ο μειωμένος συντελεστής φορολογίας και παρακράτησης φόρου μερισμάτων 10% εφαρμόζεται επί των ακόλουθων διανομών:
α) στα κέρδη που διανέμουν οι Α.Ε., ΕΠΕ και ΙΚΕ, για τα οποία η απόφαση έγκρισης διανομής (του τρέχοντος ή των προηγούμενων φορολογικών ετών) έχει ληφθεί από την 1.1.2019 και μετά. Ως εκ τούτου, για τα κέρδη που διανέμουν τα υπόψη νομικά πρόσωπα και για τα οποία η καταληκτική προθεσμία για τη λήψη απόφασης έγκρισής τους είναι πριν την 1.1.2019 εφαρμόζεται ο συντελεστής παρακράτησης 15%.
Σε περίπτωση που έχουν διανεμηθεί προμερίσματα από Α.Ε. ή έχουν πραγματοποιηθεί προσωρινές απολήψεις έναντι κερδών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. μέσα στο φορολογικό έτος 2018, επί των οποίων έχει διενεργηθεί παρακράτηση φόρου με συντελεστή 15%, δεδομένου ότι η απόφαση διανομής των οποίων τελεί υπό την έγκριση της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων, αντίστοιχα, που θα πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους 2019, εφαρμόζεται ο μειωμένος συντελεστής 10%.
β) στα κέρδη που διανέμουν οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, αστικές κερδοσκοπικές εταιρείες, συμμετοχικές ή αφανής εταιρείες, καθώς και κοινοπραξίες, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, για τα οποία ο χρόνος του δικαιώματος είσπραξής τους από τα μέλη των υπόψη νομικών οντοτήτων είναι μετά την 1.1.2019.
Για τυχόν διανεμόμενα κέρδη παρελθόντων φορολογικών ετών, καθώς και για τις προσωρινές απολήψεις κερδών των πιο πάνω εταιρειών, δεδομένου ότι ως χρόνος κτήσης του υπόψη εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που λαμβάνει χώρα η διανομή ή απόληψη (πίστωση ή καταβολή), όπως προκύπτει από τις σχετικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, παρακρατείται φόρος με τον συντελεστή που ισχύει κατά τον χρόνο της διανομής ή απόληψης (ήτοι, για διανομές παρελθουσών χρήσεων ή απολήψεις κερδών εντός του φορολογικού έτους 2018 παρακρατείται φόρος με συντελεστή 15%, ενώ για διανομές παρελθουσών χρήσεων ή απολήψεις κερδών εντός του φορολογικού έτους 2019 παρακρατείται φόρος με συντελεστή 10%).
Για εισόδημα από μερίσματα αλλοδαπής προέλευσης, ο μειωμένος συντελεστής 10% εφαρμόζεται όταν η απόκτηση του δικαιώματος είσπραξης αυτού (π.χ. απόφαση του αρμόδιου οργάνου) είναι μετά την 1.1.2019 και σε περίπτωση που δεν είναι ευχερής η διαπίστωση του χρόνου αυτού, όταν ο χρόνος καταβολής τους στον δικαιούχο, μέσω πίστωσης του τραπεζικού του λογαριασμού ή με άλλο τρόπο, πραγματοποιείται μετά την 1.1.2019
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που μέχρι τη δημοσίευση του ν.4603/2019, ήτοι 14.3.2019, έχει παρακρατηθεί φόρος με συντελεστή 15% (αντί του μειωμένου συντελεστή 10%), ο τυχόν αποδοθείς επιπλέον φόρος 5% επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθείς.
