Της Αντιόπης Σχοινά
Το τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2016, που κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπει ελλείμματα στον κοινωνικό προϋπολογισμό, την ώρα που εμφανίζει πλεονασματικό τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) για εφέτος, παρότι ο Οργανισμός συνεχίζει να χρωστάει σε κλινικές, φαρμακεία ενώ οι πληρωμές προς ασφαλισμένους παραμένουν σε μεγάλη καθυστέρηση.
Περικοπές σε κοινωνικά επιδόματα και συντάξεις, αυξήσεις σε εισφορές, με βασικότερες τις εισφορές υγείας που εκτιμάται ότι θα αποφέρουν 800 εκατ. ευρώ, αλλά και ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι μεταξύ των αλλαγών που εισάγει ο νέος Προϋπολογισμός ειδικά για τον ευρύτερο χώρο της Υγείας.
Το τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2016, που κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπει ελλείμματα στον κοινωνικό προϋπολογισμό, την ώρα που εμφανίζει πλεονασματικό τον ΕΟΠΥΥ για εφέτος, παρότι ο Οργανισμός συνεχίζει να χρωστάει σε κλινικές, φαρμακεία ενώ οι πληρωμές προς ασφαλισμένους παραμένουν σε μεγάλη καθυστέρηση.
Βεβαίως μέσα σε αυτόν είναι και τα claw back και rebate για τον έλεγχο των δαπανών, με το μηχανισμό αυτόματων επιστροφών να βρίσκεται και στις αναφορές για έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης και στον χώρο των νοσοκομείων.
Τρέχουν... οι πληγές του ΕΟΠΠΥ
Συνολικά, ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει μέτρα ύψους 5,7 δισ. ευρώ, τα οποία μεταφράζονται σε 3,2 δισ. ευρώ από πρόσθετους φόρους και 2,5 δισ. ευρώ από περικοπές στις δαπάνες.
Ο προϋπολογισμός του 2016 καταγράφει σαφώς την πρόθεση της κυβέρνησης να κλείσει τις «ανοιχτές πληγές» φορέων όπως ο ΕΟΠΥΥ, αλλά και εκείνες των δημόσιων νοσοκομείων.
Μια αποστολή που μοιάζει δύσκολη, μιας και, σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει το τελικό προσχέδιο, μόνο στα Νοσοκομεία οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τον Σεπτέμβρη του 2015 έφθαναν τα 278 εκατ. ευρώ. Βάσει δε του απολογισμού που συνέταξε ο απερχόμενος πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, Δ. Κοντός, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Οργανισμού τον Αύγουστο του 2015 ξεπερνούσαν το 1,8 δισ. ευρώ. Γεγονός που σημαίνει ότι και όλη η δόση των 2 δισ. να πήγαινε στην Υγεία, δεν είναι ικανή να καλύψει όλες τις «ασθένειες» της.
Μεταρρυθμίσεις
Ωστόσο, η Κυβέρνηση, όπως διαφαίνεται μέσω του Προσχεδίου, στοχεύει στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να ενισχυθεί η αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, που για την Υγεία αυτό σημαίνει:
* Καθιέρωση θεσμικού πλαισίου για την πλήρη υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων.
* Μεταρρυθμίσεις στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) με χρήση κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Αναδιάρθρωση ΠΦΥ με πυρήνα τον οικογενειακό γιατρό, τις υγειονομικές μονάδες γειτονιάς. Διοικητική διασύνδεση Μονάδων ΠΦΥ.
* Μείωση της συμμετοχής του πολίτη στη φαρμακευτική αγωγή.
* Διευθέτηση των προβλημάτων που ανακύπτουν από την έλλειψη προσωπικού σε νοσοκομειακές μονάδες για την καλύτερη εξυπηρέτηση και τη μεγαλύτερη κάλυψη τω αναγκών των ασθενών
* Αναθεώρηση και εξορθολογισμό του συστήματος προμηθειών υγείας, με αύξηση του ποσοστού προμηθειών που διενεργείται κεντρικά στοχεύοντας στην εξοικονόμηση πόρων και στη χρηστή διαχείριση.
* Διασφάλιση βιωσιμότητας μονάδων Ψυχικής Υγείας. Προώθηση ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, δημιουργία κοινοτικών μονάδων, διοικητική αναδιάρθρωση μονάδων Ψυχικής Υγείας.
* Αναβάθμιση του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης του ΕΟΠΥΥ για την παρακολούθηση των δαπανών υγείας σε πραγματικό χρόνο.
Οικονομική εκμετάλλευση και αξιοποίηση των ανωνυμοποιημένων στοιχείων από το σύστημα σάρωσης συνταγών του ΕΟΠΥΥ, των Μητρώων Φαρμάκων και του Ασφαλιστικού Φακέλου του ΕΟΠΥΥ.
Παράλληλα, τα νομικά πρόσωπα εποπτείας του Υπουργείου Υγείας, λόγω της προσαρμογής των λειτουργικών τους δαπανών, αναμένεται να φέρουν θετικό αποτέλεσμα, στα 19 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρεται: «Οι 6 εποπτευόμενοι φορείς του υπουργείου, οι αρμοδιότητες των οποίων αφορούν σε θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας, καθώς και σε θέματα διαχείρισης νοσοκομείων, παρουσιάζουν θετικό αποτέλεσμα στο έτος 2016».
Να σημειωθεί ότι η εποπτευόμενη ΔΕΚΟ του υπουργείου Υγείας το ΚΕΕΛΠΝΟ (Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων), σύμφωνα με το τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού, αναμένεται για το 2016 να εμφανίσει επιδείνωση της τάξης των 5 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το 2015.
Από την άλλη, ΕΟΠΥΥ και Νοσοκομεία εντάσσονται στο λεγόμενο κοινωνικό προϋπολογισμό, μαζί με συντάξεις και ασφαλιστικούς φορείς.
«Κλειδί» η ομαλή ροή των εισφορών προς τον ΕΟΠΠΥ
Το ζητούμενο είναι σαφώς η εξεύρεση του τρόπου που θα διασφαλίσει την ομαλή ροή των προϋπολογισθεισών ασφαλιστικών εισφορών από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης κυρίως προς τον ΕΟΠΥΥ. Αν υπάρξει αυτή η προϋπόθεση τότε μπορεί να επιτευχθεί χρηματοδοτική κανονικότητα προς ασφαλισμένους, νοσοκομεία και παρόχους.
Ο κοινωνικός προϋπολογισμός σε αριθμούς προβλέπει τα συνολικά έσοδα για το 2016 μειωμένα κατά 287 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2015, ενώ τα έξοδα του προβλέπονται αυξημένα κατά 823 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το τρέχον έτος, κυρίως, λόγω της αύξησης των δαπανών. Σημειώνεται ότι για το 2015, το ισοζύγιο των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 979 εκατ. ευρώ, έναντι 898 εκατ. ευρώ που ήταν ο στόχος του ελλείμματος στον Προϋπολογισμό του 2015. όπως αναφέρεται όμως: «Ωστόσο, σε δημοσιονομική βάση, το αποτέλεσμα για το 2015 εκτιμάται σε έλλειμμα ύψους 877 εκατ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης ύψους 162 εκατ. ευρώ».
«Μαγική εικόνα» για τον ΕΟΠΠΥ
Βάση του προσχεδίου του Προϋπολογισμού του 2016, για τον ΕΟΠΠΥ, ο Οργανισμός εκτιμάται ότι θα καταφέρει να κλείσει με πλεόνασμα 9 εκατ. Ευρώ.
Αν και ταμειακά το 2016 εκτιμάται ότι ο Οργανισμός θα κλείσει με έλλειμμα 139 εκατ. ευρώ, δημοσιονομικά το αποτέλεσμα για το επόμενο έτος αναμένεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 787 εκατ. ευρώ, όταν το 2015 το αντίστοιχο πλεονασματικό ποσό τοποθετείται σε 367 εκατ. ευρώ.
Πρόβλεψη η οποία έχει ως βασική προϋπόθεση όπως είπαμε ότι θα εισπράττονται και θα αποδίδονται από τα ασφαλιστικά ταμεία στον ΕΟΠΥΥ τα ποσά των εισφορών.
Προσπάθεια συγκράτησης της δαπάνης για φάρμακα
Όσον αφορά στην Φαρμακευτική Δαπάνη γίνεται προσπάθεια συγκράτησης έχοντας θέσει όρια στο 1,945 εκατ. ευρώ για το 2016. Συγκράτηση η οποία: «αναμένεται να διασφαλιστεί μέσω της εφαρμογής και ενδυνάμωσης των μηχανισμών καθιέρωσης ποσού επιστροφής (rebate) και αυτόματων επιστροφών (claw back)», αναφέρεται στο κείμενο.
Βέβαια και τα στοιχεία για τα Νοσοκομεία και τα Πρωτοβάθμια Εθνικά Δίκτυα Υγείας (ΠΕΔΥ) αποτυπώνονται στο προσχέδιο για τα οποία οι συντάκτες του σχεδίου αναφέρουν ότι ο χρόνος, έως το τέλος του τρέχοντος οικονομικού έτους, δεν φθάνει για την πραγματοποίηση περαιτέρω πληρωμών και έτσι Νοσοκομεία και ΠΕΔΥ θα εμφανίσουν το 2015 θετικό αποτέλεσμα.
Πιο συγκεκριμένα, ταμειακά θα είναι στα 323 εκατ. ευρώ, με περιορισμένη μεταβολή των απλήρωτων υποχρεώσεων, ύψους 21 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, τα έσοδα αναμένεται να κινηθούν εντός των αρχικών στόχων, παρά τις δυσκολίες στη μεταβίβαση πόρων από τον ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία, πρόβλημα που θα επιλυθεί με τη μεταφορά 160 εκατ. ευρώ από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
ΥΠΟΙΚ: «Μικρή η βελτίωση, αλλά... βελτίωση»
Στο δελτίο τύπου του Υπουργείου Οικονομικών, τονίζεται:
«Η βελτίωση των προβλέψεων για το 2016 είναι μικρότερη αλλά διόλου ασήμαντη», τονίζεται και διευκρινίζεται πως από το -1,3% κατά τη σύνταξη του προσχεδίου βρίσκεται πλέον -0,7% με αρκετά συντηρητικές εκτιμήσεις. Αυτό έδωσε έναν μικρό δημοσιονομικό χώρο που επέτρεψε, μεταξύ την αύξηση των πιστώσεων προς τα νοσοκομεία κατά άλλα 150 εκατ. ευρώ, μετά τα 150 εκατ. που είχαν εξασφαλιστεί από το προσχέδιο.
«Αυτό σημαίνει ότι τα νοσοκομεία θα χρηματοδοτηθούν με 300 εκατ. περισσότερα σε σχέση με τον περσινό προϋπολογισμό».
Στο σχέδιο του Προϋπολογισμού του 2016 υπάρχουν παρεμβάσεις που στόχο έχουν την συγκράτηση των δαπανών και τη βελτίωση της διαχείρισης και λειτουργίας νοσοκομείων και ΠΦΥ, όπως η καθιέρωση μηχανισμού αυτόματων επιστροφών (claw back) στη φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων του ΕΣΥ.
Τέλος, αναφέρονται προσλήψεις προσωπικού σε νοσοκομειακές μονάδες, αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των γενόσημων φαρμάκων στους ενδονοσοκομειακούς ασθενείς, με στόχο το εν λόγω ποσοστό να φθάσει το 60% έως το Δεκέμβριο του 2016, αύξηση του μεριδίου των προμηθειών φαρμακευτικών προϊόντων ανά δραστική ουσία από τα νοσοκομεία, με στόχο η συγκεκριμένη αναλογία να ανέλθει στα ? του συνόλου έως το Δεκέμβριο του 2016.
