«Χάος: Όταν το παρόν καθορίζει το μέλλον, αλλά η προσέγγιση του παρόντος δεν προσδιορίζει κατά προσέγγιση το μέλλον». Ο παραπάνω ορισμός του χάους από τον Έντουαρντ Λόρεντζ αποτελεί ίσως την πιο ειλικρινή απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη το χειμώνα με τον εφιάλτη των ενεργειακών ελλείψεων με την ευρωπαϊκή βιομηχανία να πρέπει κάποιες μέρες ακόμα και να «κατεβάσει τα ρολά». Οι τιμές του φυσικού αερίου χθες πάνω από τα 160 ευρώ/MWh και τα επίπεδα της πετρελαϊκής παραγωγής σφυροκοπούν και τους πιο αισιόδοξους.
Χαρακτηριστικό των χαοτικών συστημάτων είναι ότι η εξέλιξη ενός φαινομένου δεν εξαρτάται μόνο από τις αρχικές συνθήκες, αλλά και από την παρούσα κατάσταση του συστήματος. Την ίδια στιγμή, μικρές αποκλίσεις στις αρχικές συνθήκες, μπορεί να προκαλέσουν τεράστιες διαφορές στο τελικό αποτέλεσμα.
Το φετινό καλοκαίρι αποκτά ολοένα και περισσότερο τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου συστήματος, με την Ευρώπη να προσπαθεί εναγωνίως να γεμίσει τις αποθήκες του φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα και τις συνθήκες της αγοράς να αποκλίνουν από μέρα σε μέρα, σε έναν κόντρα στην κυριολεξία ρόλο.
Το αποτέλεσμα; H Ευρώπη απομακρύνεται από έναν στόχο ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή της επάρκεια τον φετινό χειμώνα, οι κίνδυνοι εφοδιασμού εξαπλώνονται στην ευρωπαϊκή οικονομία και η πίεση στους εμπόρους και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αυξάνεται υπέρμετρα.
Ποιες είναι όμως οι νέες αποκλίσεις που μας απομακρύνουν από τον στόχο;
-Τον Ιούνιο η Ρωσία μείωσε τις μεταφορές φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1 κατά 60% με τις γνωστές αφορμές περί συντήρησης τουρμπινών κλπ.κλπ. Το επόμενο μεγάλο τεστ είναι η πλήρης διακοπή της παροχής φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream για περίπου 10 ημέρες τον Ιούλιο για προγραμματισμένη συντήρηση, με πολλούς παράγοντες της αγοράς να εκφράζουν φόβους ότι η Ρωσία μπορεί να αποφασίσει να μην επαναφέρει τις ροές μετά την προγραμματισμένη αυτή διακοπή.
- Το δεύτερο χτύπημα ήρθε από τις ΗΠΑ και την Freeport LNG στο Τέξας, που αποτελεί τον μεγαλύτερο τερματικό σταθμό επεξεργασίας και εξαγωγής αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η μειωμένη παροχή αερίου από τον Nord Stream 1 λοιπόν τον Ιούνιο συνέπεσε με την παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας μιας εκ των πιο βασικών εγκαταστάσεων εξαγωγής LNG στις ΗΠΑ, λόγω μεγάλης ζημιάς από έκρηξη στις αρχές Ιουνίου.
Οι αρχικές εκτιμήσεις ήταν πως το τέρμιναλ θα παραμείνει κλειστό για περίπου τρεις εβδομάδες, όμως αποδείχθηκαν λανθασμένες. Η αμερικανική εταιρεία ανακοίνωσε πως οι επισκευές θα διαρκέσουν μέχρι τα τέλη της χρονιάς και πως ιδανικά θα καταφέρει να επανέλθει σε μερική λειτουργία μετά από 90 ημέρες!
Υπόψιν ότι ο τερματικός σταθμός της Freeport μπορεί να επεξεργαστεί 20,4 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τον χρόνο, ελέγχει περίπου το ένα πέμπτο των εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ, ενώ καλύπτει περίπου το 10% των εισαγωγών της Ευρώπης σε αμερικανικό LNG.
-Το τρίτο χτύπημα ήλθε από τη Νορβηγία.
Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, οι προγραμματισμένες απεργίες στη Νορβηγία απειλούν να περιορίσουν περαιτέρω την αγορά φυσικού αερίου που υποφέρει από τις περικοπές της ρωσικής προσφοράς.
Περίπου το 13% των καθημερινών εξαγωγών φυσικού αερίου της Νορβηγίας βρίσκονται σε κίνδυνο, καθώς τρία σημεία πρόκειται να κλείσουν από την απεργία που ξεκινά σήμερα Τρίτη, ενώ την επόμενη ημέρα πιθανότατα να τεθούν εκτός λειτουργίας άλλα τρία.
Η είδηση αυτή εκτόξευσε χθες τις τιμές του ολλανδικού συμβολαίου φυσικού αερίου - σημείο αναφοράς για την Ευρώπη - άνω του 13%, στα 167 δολάρια/MWh, τη στιγμή που οι τιμές έχουν ήδη σημειώσει άνοδο της τάξης του 54% τον προηγούμενο μήνα.
Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό πραγματικά κλίμα, ξεκίνησαν χθες οι συνομιλίες μεταξύ του καγκελάριου Όλαφ Σολτς και κορυφαίων συνδικαλιστών της χώρας, με την επικεφαλής της Γερμανικής Ομοσπονδίας Συνδικάτων, Γιασμίν Φαχίμι, να εκφράζει ανοικτά τους φόβους της για κοινωνικές και εργασιακές αναταραχές λόγω της ενεργειακής κρίσης που οδηγεί τον πληθωρισμό ολοένα και υψηλότερα.
Η Φαχίμι σε δηλώσεις της μίλησε επίσης για τον κίνδυνο κατάρρευσης ακόμα και κορυφαίων ονομάτων της γερμανικής βιομηχανίας, αν βρεθούν αντιμέτωπες με την πλήρη περικοπή στην παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Ανοδικές τάσεις και στις τιμές του πετρελαίου
Οι ανησυχίες για περιορισμένη προσφορά και στο πετρέλαιο εν μέσω χαμηλότερης παραγωγής από τον OPEC, αναταραχών στη Λιβύη και κυρώσεων στη Ρωσία, αντιστάθμισαν τους φόβους για παγκόσμια ύφεση και οδήγησαν τις τιμές του πετρελαίου brent πάνω από τα 113 δολάρια/βαρέλι.
Βλέπετε μπορεί ο OPEC+ να ανακοίνωσε πρόσφατα αύξηση παραγωγής, όμως στην πράξη υπάρχει μεγάλη δυσκολία προς την κατεύθυνση αυτή, με την παραγωγή να έχει υποχωρήσει μάλιστα μέσα στον Ιούνιο.
Σύμφωνα με έρευνα του Reuters, η μείωση παραγωγής στη Λιβύη και τη Νιγηρία αντιστάθμισε την αύξηση της προσφοράς από τη Σαουδική Αραβία και άλλους μεγάλους παραγωγούς, με αποτέλεσμα για άλλη μια φορά η προσφορά πετρελαίου να υπολείπεται της ζήτησης.
Για του λόγου το αληθές, οι OPEC+ άντλησε 28,52 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Ιούνιο, σύμφωνα με την έρευνα του Reuters, ποσότητα μειωμένη κατά 100.000 βαρέλια σε σχέση με το αναθεωρημένο σύνολο. Υπενθυμίζουμε ότι ο OPEC+ είχε προγραμματίσει αύξηση κατά 432.000 βαρέλια/ημέρα τον Ιούνιο από όλα τα μέλη του, εκ των οποίων περίπου 275.000 βαρέλια θα «μοιράζονταν» μεταξύ 10 παραγωγών.
Η προσφορά όμως από τους συγκεκριμένους 10 παραγωγούς αυξήθηκε μόλις κατά 20.000 βαρέλια, σύμφωνα πάντα με την έρευνα του Reuters.
Προφανώς η αντιστροφή των περιορισμών παραγωγής του 2020 που έγιναν λόγω της πανδημίας και της πτώσης της ζήτησης αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, καθώς πολλές από τις χώρες-μέλη του OPEC+ συναντούν αρκετές δυσκολίες λόγω των υποεπενδύσεων στην εξόρυξη τα τελευταία δύο χρόνια.
Παρά ταύτα, ο OPEC + στη συνεδρίασή του την Πέμπτη επέμεινε στην προγραμματισμένη από τον Ιούνιο αύξηση της παραγωγής του για τους μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου κατά 648.000 βαρέλια/ημέρα, μια αύξηση που υπερβαίνει κατά πολύ τις μηνιαίες αυξήσεις κατά 432.000 βαρέλια την ημέρα που είχε εγκρίνει το καρτέλ για τον μήνα του Ιουνίου.
Θα καταφέρει ο Οργανισμός να πιάσει τους νέους ακόμα μεγαλύτερους στόχους και οι χώρες με τη μεγαλύτερη μείωση παραγωγής τον Ιούνιο όπως η Λιβύη και η Νιγηρία, να ξεπεράσουν τα εμπόδια;
Οι πολιτικές αναταραχές στη Λιβύη είχαν σαν αποτέλεσμα η χώρα να εμφανίσει τη μεγαλύτερη μείωση παραγωγής, καθώς η προσφορά μειώθηκε κατά 170.000 βαρέλια/ημέρα. Η δεύτερη μεγαλύτερη μείωση προήλθε από τη Νιγηρία, καθώς τα έργα συντήρησης περιόρισαν την παραγωγή κατά 80.000 βαρέλια. Η ιρακινή προσφορά μειώθηκε επίσης.
Στον αντίποδα η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ πρόσθεσαν συνολικά 130.000 βαρέλια/ημέρα, αλλά ακόμα και με αυτή την αύξηση συνολικά η παραγωγή τον Ιούνιο μειώθηκε όπως είπαμε παραπάνω κατά 100.000 βαρέλια ημερησίως.
Η προγραμματισμένη απεργία από τους εργαζόμενους στον νορβηγικό πετρελαϊκό κλάδο αυτή την εβδομάδα, πιθανότατα να μειώσει εκ νέου την παραγωγή πετρελαίου στη χώρα κατά 130.000 βαρέλια ημερησίως, δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερο «χάος» στην πετρελαϊκή αγορά.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
