Του Γιώργου Φιντικάκη
Αν οι αιτήσεις υπαγωγής στο πτωχευτικό δίκαιο από μεγάλες επιχειρήσεις συνιστούν σύμπτωμα της ελληνικής χρεοκοπίας, το νέο κύμα φόρων που έρχεται από το φθινόπωρο απειλεί να "φάει" την ανάπτυξη στο δρόμο, και να μας μείνουν μόνο τα "παχιά λόγια".
Σε μια στιγμή που η πραγματική οικονομία πιέζεται από χρεοκοπίες επιχειρήσεων, λουκέτα και απουσία ρευστότητας, η επικείμενη αύξηση των φόρων, αρχής γενομένης από το πετρέλαιο θέρμανσης τον Οκτώβριο, για να ακολουθήσουν οι βενζίνες και το ντίζελ κίνησης από το 2017, έρχεται στην πιο ακατάλληλη στιγμή.
Τα καμπανάκια ήχησαν ήδη τον Ιούνιο. Η κατανάλωση καυσίμων που σε κάθε οικονομία αποτελεί καθρέφτη της ανάπτυξης ή της ύφεσης, έπιασε ιστορικά χαμηλά τον προηγούμενο μήνα. Οι πωλήσεις βενζινών υποχώρησαν κατά… 14% και του ντίζελ κατά 7%, μεγέθη που για Ιούνιο χαρακτηρίζονται ως πρωτοφανή. Σύμφωνοι, στη μεγάλη μείωση κατά 14% των βενζινών συγκριτικά με τον Ιούνιο του 2015, συνέβαλε και το γεγονός ότι τις τελευταίες εβδομάδες του αντίστοιχου μήνα πέρυσι, οι πάντες φούλαραν ενόψει των επερχόμενων capital controls τον Ιούλιο, υπήρξε δηλαδή απότομη αύξηση της ζήτησης. Ακόμη ωστόσο και αν δεν λάβει κανείς υπόψη του τον πανικό που προκάλεσε η προοπτική των κεφαλαιακών ελέγχων, και πάλι φέτος τον Ιούνιο, θα προέκυπτε, όπως λένε άνθρωποι της αγοράς, μια μείωση τουλάχιστον 8% των πωλήσεων στις βενζίνες.
Άραγε, τι επιδόσεις θα καταγράψει η κατανάλωση από το φθινόπωρο ή από τις αρχές του 2017 όταν τα καύσιμα θα ακριβύνουν περαιτέρω, κατά 6 με 10 λεπτά ανά λίτρο, λόγω της αύξησης των ειδικών φόρων κατανάλωσης; Τι επιπτώσεις θα προκαλέσουν οι αυξήσεις αυτές συνολικά στην ταλαιπωρημένη οικονομία, και σε ένα ήδη τοξικό και υπέρμετρα επιβαρυμένο από φόρους επιχειρηματικό περιβάλλον;
Τρία είναι τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η κυβέρνηση για να ισοσκελίσει τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία από την υπερφορολόγηση όχι μόνο στα καύσιμα, αλλά και γενικότερα:
Την σταδιακή αποπληρωμή των 5,5 δισ. ευρώ οφειλών στον ιδιωτικό τομέα, την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και την βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης των τραπεζών.
Αφενός όμως για τα φέσια του κράτους προς τους ιδιώτες, επελέγη μια μακρόσυρτη και γραφειοκρατική μέθοδος αποπληρωμής που θα διαρκέσει έναν ολόκληρο χρόνο, και συγκεκριμένα έως τις 30 Ιουνίου του 2017. Οι ανάσες δηλαδή από τις επιστροφές των οφειλών του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις θα είναι μικρές και αργές, ενώ η επέλαση των φόρων θα είναι γρήγορη και βίαια.
Αφετέρου, τα προσκόμματα στις ιδιωτικοποιήσεις παραμένουν - το είδαμε περίτρανα στην υπόθεση ΟΛΠ-Cosco - επομένως συντηρείται η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για τους ξένους επενδυτές, χώρια που τα ελληνικά "ασημικά" δεν λάμπουν και όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Τι και αν η κυβέρνηση καλείται να ξεπεράσει τον εαυτό της και να προχωρήσει τις ιδιωτικοποιήσεις και την προσέλκυση επενδύσεων με τρόπο και ταχύτητα που κανένας δεν κατάφερε στο παρελθόν, το εγχείρημα, με βάση τις μέχρι τώρα ενδείξεις, είναι εξαιρετικά αμφίβολο και απίθανο.
Πιο πιθανό, είναι να "φάνε" την ανάκαμψη στο δρόμο οι φόροι, παρά να συμβεί το προηγούμενο. Οι πρόδρομες ενδείξεις είναι πολλές, και αν το φθινόπωρο οι επιπτώσεις των φορολογικών μέτρων αποδειχθούν μεγαλύτερες απ' όσο αρχικά είχαν εκτιμηθεί, τότε αυτό μπορεί να ανοίξει το Κουτί της Πανδώρας για την επίτευξη των δημοσιονομικών εσόδων.
Άλλωστε οι αποκρατικοποιήσεις κορυφώνονται (ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΟΛΘ, Ελ. Βενιζέλος, κ.ά.) το φθινόπωρο, δηλαδή σε μια στιγμή όπου ανοίγουν για τα καλά και τα εργασιακά, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει ένα εκρηκτικό συνδυασμό.
Από τα λιμάνια έως την ενέργεια και τις συγκοινωνίες, οι συγκρούσεις των τελευταίων εβδομάδων μεταξύ εργαζομένων και κυβέρνησης δεν είναι παρά προειδοποιητικές βολές για όσα πρόκειται να συμβούν τον Σεπτέμβριο, όταν θα ανοίξουν για τα καλά τα εργασιακά. Δηλαδή, τα θέματα απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων, η αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου (αφορά κυρίως τις ΔΕΚΟ) και η αναθεώρηση του πλαισίου των συλλογικών συμβάσεων. Όλα αυτά είναι δύσκολα διαχειρίσιμα σε πολιτικό επίπεδο για την κυβέρνηση, και υπό αυτό το πρίσμα ένα μοντέλο μετατάξεων αλά ΟΛΠ των εργαζομένων στις υπόλοιπες προς ιδιωτικοποίηση κρατικές εταιρείες, θα βοηθούσε να εκτονωθούν μελλοντικές αντιδράσεις.
Ήδη, νέο κύκλο απεργιακών κινητοποιήσεων ξεκινούν από σήμερα οι εργαζόμενοι στο σιδηρόδρομο που αντιδρούν στην ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ (εταιρεία συντήρησης σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού).
