Του Γιώργου Φιντικάκη
Σκληρή γραμμή και σενάρια μετάβασης σε "μικρή ΔΕΗ" ή σε… "μισή ΔΕΗ" θα συναντήσει απέναντι του σήμερα στις Βρυξέλλες ο Γιώργος Σταθάκης, που από το Βερολίνο όπου βρισκόταν προσκεκλημένος σε ενεργειακό συνέδριο, ειδοποιήθηκε να μεταβεί εκτάκτως στη βελγική πρωτεύουσα, προφανώς κατόπιν απαίτησης της Κομισιόν που έχει πάρει πάνω της το θέμα.
Δείγμα της προσπάθειας της κυβέρνησης να κρατήσει χαμηλά ένα ζήτημα ικανό να προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι το γεγονός ότι όπως γνωρίζει το liberal.gr, ο Γ. Σταθάκης είχε ενημερωθεί για την ανάγκη μετάβασης του στις Βρυξέλλες ήδη από την Δευτέρα, ενώ βρισκόταν ήδη στη Γερμανία, και ενώ στη συνέχεια είχε προγραμματιστεί να μεταβεί στην Ιταλία προσκεκλημένος σε εκδήλωση για τους υδρογονάνθρακες.
Αλλά έως και χθες το μεσημέρι οπότε και διέρρευσε η είδηση στο ΑΠΕ, μεταφέρονταν η εικόνα ότι τα ενεργειακά έχουν μπει για τα επόμενα 24ωρα σε δεύτερο πλάνο, καθώς μπορούν να συμφωνηθούν σε τεχνικό επίπεδο με τους εκπροσώπους της Κομισιόν, ακόμη και χωρίς να παρίσταται το ΔΝΤ, και άρα η παρουσία Σταθάκη στις Βρυξέλλες δεν κρίνεται απαραίτητη.
Δείγμα ωστόσο ότι τα ενεργειακά συνεχίζουν να αποτελούν μεγάλο αγκάθι, είναι το γεγονός ότι από την τελευταία τηλεδιάσκεψη της Παρασκευής έως σήμερα, το χάσμα κυβέρνησης -θεσμών παραμένει το ίδιο. Το υπουργείο Ενέργειας συνεχίζει να αρνείται οποιαδήποτε πρόταση πώλησης μονάδων, την ίδια στιγμή που η Κομισιόν επιμένει ότι αυτός είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στη παραγωγή και στη λιανική. Η κυβέρνηση επιμένει ότι οι απαιτήσεις της τρόικας οδηγούν σε αναβίωση της "μικρής ΔΕΗ" την οποία και ακύρωσε με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών, όταν η Κομισιόν επικαλείται την καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωδικαστηρίου για την πρόσβαση τρίτων στο λιγνίτη, και ζητά πώληση του 40% του λιγνιτικού και υδροηλεκτρικού δυναμικού της ΔΕΗ.
Σε αυτό το παγιωμένο σκηνικό, ο κ. Σταθάκης θα επιχειρήσει, αν όχι να γυρίσει το κλίμα, τουλάχιστον να κερδίσει χρόνο, παρατείνοντας την απόφαση πώλησης μονάδων έως τον Δεκέμβριο, αντί για τον Ιούνιο, όπως ζητά η τρόικα. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο διατεθειμένοι να υποχωρήσουν ή να κλιμακώσουν την πίεση είναι οι δανειστές, που προς το παρόν πάντως δείχνουν αμετακίνητοι.
Όσο για την κυβέρνηση, εφόσον δεν χαλαρώσουν οι πιέσεις για την ΔΕΗ, είναι ασαφής η στάση που θα τηρήσει. Προς το παρόν επιμένει ότι η πώληση μονάδων δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα των υποχωρήσεων που μπορεί να κάνει. Σύμφωνα ωστόσο με μια άλλη ερμηνεία, εφόσον υποχρεωθεί να δεχθεί λύση τύπου εκποίησης εργοστασίων της ΔΕΗ, αφενός θα επιδιώξει να το μεταθέσει για το 2018, αφετέρου θα το κάνει να φανεί όχι σαν υπαναχώρηση απέναντι στην τρόικα και εγκατάλειψη άλλης μιας "κόκκινης γραμμής", αλλά σαν συμμόρφωση με την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου. Υπό την έννοια δηλαδή ότι αυτό επιβάλλεται από την κοινοτική νομοθεσία και όχι από τους πιστωτές, δίχως φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υποστεί πολιτική ζημιά, αφού η ίδια έχει προσδώσει εμβληματική αξία στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ΔΕΗ και στην κατάργηση του νόμου για τη "μικρή ΔΕΗ".
Το ερώτημα επομένως αν η πίεση αυτή των πιστωτών θα φτάσει ως το τέρμα ή θα προκύψει κάποιος συμβιβασμός, μένει να απαντηθεί. Η εμπειρία λέει ότι τα τελευταία χρόνια, και ενώ σε αντίστοιχες περιπτώσεις διαπραγμάτευσης η πίεση για την τύχη της ΔΕΗ κλιμακωνόταν, τελικά τα δύο μέρη, έρχονταν σε κάποιου είδους "σολομώντεια λύση".
Το θέμα είναι πως θα "σερβιριστεί"
Στο τραπέζι ωστόσο υπάρχουν δύο δεδομένα που παλαιότερα δεν υπήρχαν, η καταδίκη από το Ευρωδικαστήριο για τον λιγνίτη, και η έρευνα της DG Comp στην ΔΕΗ για χειραγώγηση αγοράς και κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Ταυτόχρονα, ποτέ μέχρι σήμερα η οικονομική θέση της ΔΕΗ δεν ήταν χειρότερη από σήμερα. Χρωστά παντού και της χρωστούν οι πάντες, το δάνειο ύψους 200 εκατ. ευρώ, που διαπραγματεύεται με τις τράπεζες από τον Ιανουάριο δεν έχει ακόμη κλειδώσει, και στο τέλος Απριλίου πρέπει να αποπληρώσει ένα ακόμη ομόλογο 200 εκατ. ευρώ. Της χρωστούν 2,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 εκατ ευρώ προέρχονται από στρατηγικούς κακοπληρωτές όπως είπε στη Βουλή ο επικεφαλής της Μ. Παναγιωτάκης, με αποτέλεσμα να διαχειρίζεται το κεφάλαιο "ρευστότητα", πληρώνοντας τις υποχρεώσεις της κατά προτεραιότητα. Οφείλει έτσι 900 εκατ. ευρώ στους εργολάβους-προμηθευτές της, με αποτέλεσμα συχνά μονάδες να ξεμένουν από καύσιμο, ενώ οι ανεξόφλητες οφειλές της προς τους διαχειριστές του συστήματος (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ) κυμαίνονται στα 700 εκατ. ευρώ.
Σε αυτήν την ΔΕΗ που διανύει μια από τις πιο δύσκολες χρονιές της ιστορίας της, ο συνδυασμός της χαμηλής ρευστότητας με την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου και μια πιθανή καταδίκη από την DG Comp, μπορεί να δημιουργήσουν ένα τέτοιο κλίμα ώστε η πώληση μονάδων να "σερβιριστεί" ως το αναγκαίο κακό. Τέτοιες σκέψεις, ότι η πώληση μονάδων ή και η ιδιωτικοποίηση του 17% της ΔΕΗ μπορεί να λειτουργήσουν θετικά σε μια συγκυρία που η επιχείρηση έχει ανάγκη από νέα κεφάλαια και τεχνογνωσία, υπάρχουν όπως γνωρίζει το Liberal.gr μέσα στην κυβέρνηση, και ειδικά σε στελέχη του οικονομικού της επιτελείου, όπως ο κ. Χουλιαράκης. Άποψη με την οποία δεν συμφωνεί ο κ. Σταθάκης καθώς και άλλοι υπουργοί.
Στο ίδιο της ωστόσο το εσωτερικό της ΔΕΗ αναπτύσσεται τελευταίως ένα κλίμα "να γίνει η επιχείρηση μικρότερη αλλά υγιέστερη", όπως είπε πρόσφατα στη Βουλή ο κ. Παναγιωτάκης. Ανεξάρτητα δηλαδή από την "άμυνα" που παίζει η κυβέρνηση απέναντι στις πιέσεις των θεσμών για την λήψη σκληρών δομικών μέτρων, όλες οι πλευρές αναγνωρίζουν, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο, ότι το σενάριο της πώλησης μονάδων "έρχεται σαν τρένο". Το έχουν προεξοφλήσει, ήδη σκέφτονται προς αυτή την κατεύθυνση και ήδη δουλεύουν πάνω στα σενάρια της επόμενης ημέρας, η ύπαρξη των οποίων φυσικά δεν επιβεβαιώνεται δημόσια από κανέναν.
