Της Αντιόπης Σχοινά
Μπορεί η Ελλάδα, όπως τόνισε χθες ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Θ. Φέσσας, και βασικός μέτοχος ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους πληροφορικής της Info Quest, να διαθέτει άριστους μηχανικούς και developers, οι οποίοι μάλιστα εμμένουν στην παραμονή τους επαγγελματικά στη χώρας μας, ωστόσο το ψηφιακό της προφίλ «χωλαίνει».
Η Ελλάδα υποχωρεί σταθερά την τελευταία πενταετία μεταξύ των πιο «ώριμων» ψηφιακά χωρών του κόσμου, καθώς κατατάσσεται, για το 2015, στην 39η θέση, από την 35η που κατείχε το 2010, σύμφωνα με την αξιολόγηση του Δείκτη Ανάπτυξης ΤΠΕ (ICT Development Index-IDI). Πάντως, η βαθμολογία που συγκεντρώνει η Ελλάδα (6,20) είναι πάνω του παγκόσμιου μέσου όρου, που βρίσκεται για το 2015 στο 5,03.
Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ), τον Δείκτη Ανάπτυξης ΤΠΕ καταρτίζει η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (International Telecomunications Union (ITU), εξετάζοντας, συνολικά, 167 χώρες διεθνώς. Τα κράτη αξιολογούνται κατά τον ICT Development Index με βάση τις επιδόσεις τους σε μια σειρά από επιμέρους δείκτες, όπως η πρόσβαση των νοικοκυριών στο Διαδίκτυο, το κόστος και η ποιότητα της σύνδεσης ή το επίπεδο χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών από τους πολίτες.
Τις τρεις πρώτες θέσεις της διεθνούς κατάταξης, σύμφωνα με τον ICT Development Index, καταλαμβάνουν η Νότια Κορέα με βαθμολογία 8,93, με δεύτερη τη Δανία (8,88) και τρίτη την Ισλανδία (8,86). Την πρώτη πεντάδα με τις πιο «ώριμες» ψηφιακά οικονομίες και κοινωνίες συμπληρώνουν η Μεγάλη Βρετανία στην τέταρτη θέση (8,75) και η Σουηδία (8,67).
Συνολικά, η Ευρώπη διακρίνεται για τις επιδόσεις της στο δείκτη ICT Development Index, καθώς από τις δέκα χώρες με την καλύτερη αξιολόγηση διεθνώς οι οκτώ έχουν ευρωπαϊκή καταγωγή. Για την ακρίβεια, οι μόνες μη ευρωπαϊκές χώρες στο παγκόσμιο «top 10» είναι η Κορέα και η Κίνα.
Παρά τις μετρήσεις του ITU, κατά κοινή ομολογία ο κλάδος των ΤΠΕ αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς για την ελληνική οικονομία, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης για αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση, τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα.
Έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό
Άλλωστε, η αναφορά του βασικού μετόχου της Info Quest δεν αποτελεί προσωπική εκτίμηση, η Ελλάδα, κατά κοινή ομολογία, διαθέτει ένα άρτια ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και υψηλού επιπέδου επαγγελματίες που διαθέτουν διεθνή εμπειρία και επιχειρηματικό πνεύμα. Στο παραπάνω γεγονός συμβάλει πολλαπλασιαστικά η δυναμική υποστήριξη πρωτοβουλιών ανάπτυξης των ΤΠΕ, μέσω δημοσίων αλλά και ιδιωτικών σχημάτων (φυτώρια επιχειρήσεων, κέντρα Ε & Α, χώροι συνεργασίας, κτλ), καθώς και η ισχυρή τεχνολογική υποδομή της χώρας.
Για να μιλήσουμε με νούμερα, η Ελλάδα και οι Έλληνες μηχανικοί κατατάσσονται, σύμφωνα με τον Economist, στις πρώτες 20 θέσεις σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο των ΤΠΕ παγκοσμίως και πρωτεύουν στο ITU ICT development index. Επίσης, πάνω από το 70% του ελληνικού πληθυσμού μιλάει αγγλικά.
Άλλωστε, με στοιχεία του 2013, το ποσοστό επί του ΑΕΠ του κλάδου της ΤΠΕ ανέρχεται στο 4,1%, με περίπου 4.500 εταιρείες και ένα κύκλο εργασιών άνω των 17 δισ. ευρώ.
Μοναδικές ευκαιρίες
Είναι αρκετοί οι παράγοντες που συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι ο ελληνικός τομέας ΤΠΕ προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για επενδύσεις σε υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας με παγκόσμια εμβέλεια.
Όπως αναφέρει το Enterprise Greece, με τη αξιοποίηση του ειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, της υφιστάμενης τεχνογνωσίας και των ερευνητικών ικανοτήτων, οι ευκαιρίες που αναπτύσσονται είναι πολύ αξιόλογες.
Παράλληλα, η ίδρυση εργαστηρίων ανάπτυξης λογισμικού ή κέντρων δημιουργίας ολοκληρωμένων μικροκυκλωμάτων (microchip & MEMS) είναι μόνο μερικά παραδείγματα ευκαιριών υψηλής απόδοσης που υπάρχουν στην Ελλάδα.
Οι επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα ΤΠΕ ενισχύονται κυρίως από την αναγκαιότητα για περαιτέρω αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση στον δημόσιο τομέα, γεγονός που θα επιτευχθεί μέσω των μεγάλων έργων ΤΠΕ, που αναμένεται να πραγματοποιηθούν με δημόσιες συμβάσεις.
Ακόμη από τη γρήγορη υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών από το ελληνικό κοινό και το υψηλό ποσοστό διείσδυσης των νέων συσκευών επικοινωνίας (smartphones, tablets), των ευρυζωνικών τηλεπικοινωνιών και των smart tv.
Σημαντική χαρακτηρίζεται και η πρόοδος που έχει παρατηρηθεί στην ανάπτυξη τεχνολογικών συστάδων (clusters), θερμοκοιτίδων και επιταχυντών, παράλληλα με την έντονη δραστηριότητα σε νέες επενδύσεις – πρωτοβουλίες από επενδυτικά ταμεία. Τέλος, υπάρχουν πολυάριθμες καινοτόμες ερευνητικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στα Ελληνικά Πολυτεχνικά Ιδρύματα, σε τομείς όπως το cloud computing, οι υπηρεσίες εντοπισμού θέσεως, η νανοτεχνολογία και τα έξυπνα συστήματα.
Οι παθογένειες και η προοπτική του κλάδου
Παρά τα όποια θετικά του κλάδου, υπάρχουν και παθογένειες, όπως επεσήμανε πρόσφατα το ΚΕΠΕ, σε μηνιαίο δελτίο του.
Εκεί σημειώνεται ότι μεγάλος αριθμός έργων για την τεχνολογία έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, όπως για παράδειγμα η Ψηφιακή Σύγκλιση αλλά και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.
Ωστόσο, σειρά από αδυναμίες και παθογένειες στις δομές, τους θεσμούς και στο ρυθμιστικό πλαίσιο δρουν ανασταλτικά, οδηγώντας σε αναποτελεσματική διαχείριση, προβληματική διοίκηση των έργων, περιορισμένη απορροφητικότητα κονδυλίων και γραφειοκρατικά εμπόδια, με αποτέλεσμα να καθυστερεί σημαντικά η υλοποίηση των έργων και το παραγόμενο αποτέλεσμα να απέχει από το προσδοκώμενο σε όρους ποσότητας ή ποιότητας.
Μολαταύτα, το πλαίσιο πολιτικής και στρατηγικής που προτείνεται στην Εθνική Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη στην Ελλάδα την περίοδο 2014-2020 στοχεύει στο να αναδείξει τον τομέα της Ψηφιακής Οικονομίας σε βασικό αναπτυξιακό πυλώνα, ο οποίος θα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της χώρας, ενισχύοντας την καινοτομία, την εξωστρέφεια της εγχώριας ψηφιακής παραγωγής και την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στην Ελλάδα, ενώ αναμένεται να αντιμετωπίσει και να καλύψει τις ανάγκες και προκλήσεις του τομέα.
