Υπεγράφη από τους υπουργούς Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ η διακρατική συμφωνίαΒΒ κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, που δημιουργεί νέα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Πρόκειται για μια συμφωνία ιδιαίτερης γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας που στέλνει και σαφές μήνυμα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, αποδομώντας πλήρως τη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών.
Η συμφωνία έχει πολλαπλήΒΒ σημασία. Αφενός δημιουργεί νέα ενεργειακά δεδομένα και μετατρέπει και την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο, ενώ ταυτόχρονα, όταν κατασκευαστεί, θα δύναται να μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Αφετέρου επικυρώνει τα κυριαρχικά δικαιώματα και βάση του δικαίου της θάλασσας των χωρών στην νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Τη σημασία της συμφωνίας τόνισαν οι υπουργοί Ενέργειας κ.κ. Κωστής Χατζηδάκης, Γιώργος Λακκοτρύπης και Yuval Steinitz, οι οποίοι υπέγραψαν παρουσία των πρωθυπουργών Ελλάδας και Ισραήλ, Κυριάκου Μητσοτάκη και Μπεντζαμιν Νετανιάχου και του προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη.
Ιδιαίτερης σημασίας χαρακτηρίζεται και η παράγραφος της Συμφωνίας που αφορά στηΒΒ ρήτρα ασφαλείας. ΗΒΒ πρόβλεψη για τηΒΒ λήψη μέτρων προστασίας του αγωγού από τις συμβαλλόμενες χώρες περιλαμβάνεται στο άρθρο 10 της Συμφωνίας, που οποία αναφέρεται ακόμη:
- Στο ρυθμιστικό - αδειοδοτικό πλαίσιο για την διευκόλυνση του έργου και το κοινό φορολογικό πλαίσιο που θα το διέπει.
- Στην προοπτική ένταξης και νέων κρατών σε αυτήν καθώς και
- Στην προοπτική μεταφοράς πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου από υφιστάμενα ή και νέα κοιτάσματα στη διαδρομή που θα ανακαλυφθούν στο μέλλον. Σημειώνεται ότι η προκαταρκτική τεχνική μελέτη για τον αγωγό, σύμφωνα με την οποία το έργο είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά βιώσιμο, περιλαμβάνει και πρόβλεψη για μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από κοιτάσματα νότια της Κρήτης, εφόσον ανακαλυφθούν.
Το μήνυμα από τη συμφωνία είναι σαφές. Όπως τονίστηκε κατά τις διαδοχικές συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους Ν. Αναστασιάδη και Μπ. Νετανιάχου επισφραγίζει τη σταθερότητα και την ασφάλεια για όλες τις χώρες στην ευρύτερη περιοχή. Η δέ τουρκική στάση οδηγεί τη γείτονα σε ευρεία διπλωματική απομόνωση όπως έχει ήδη πιστοποιηθεί από τις διεθνείς αντιδράσεις έναντι της συμφωνίας με την κυβέρνηση της Τριπόλης, όπως αποκαλείται η κυβέρνηση του Αλ Σαράτζ.
EastMed: Η πιο ανταγωνιστική επιλογή μεταφοράς αερίου στην Αν. Μεσόγειο
Ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed είναι η επιλογή που συγκεντρώνει τα περισσότερα οικονομικά και πολιτικά πλεονεκτήματα για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Σύμφωνα με προκαταρκτικές μελέτες για το έργο που εκπονήθηκαν από τους οίκους IHS, Intec SEA και C&M Engineering:
- Το κόστος μεταφοράς του φυσικού αερίου μέσω του EastMed εκτιμάται στα 2,81 δολάρια ανά MMBtu (εκατομμύριο Btu) ή 3,50 δολάρια ανά MMBtu, ανάλογα με την μεταφορική ικανότητα του αγωγού που θα επιλεγεί (20 ή 10 δισ. κυβικά μέτρα αερίου το χρόνο). Το κόστος εξαγωγής του φυσικού αερίου σε υγροποιημένη μορφή (δηλαδή μεταφορά στην Αίγυπτο και υγροποίηση στα εργοστάσια που βρίσκονται εκεί) κυμαίνεται από 3,65 δολάρια ανά MMBtu έως 4,50 δολάρια ανά MMBtu, ενώ το κόστος μεταφοράς μέσω αγωγού προς την Τουρκία (περίπτωση κατά την οποία η τουρκική κυβέρνηση όπως επισημαίνεται στη μελέτη θα είχε αποφασιστική επιρροή) είναι δολάρια 0,97 ανά MMBtu. Τονίζεται ακόμη, ότι η κατασκευή αγωγού μέσω Τουρκίας προϋποθέτει πιθανώς την λύση του Κυπριακού προβλήματος.
- Αντίθετα, η επιλογή του EastMed ξεχωρίζει ως η μόνη εναλλακτική που δεν εξαρτάται από τρίτα μέρη εκτός ΕΕ. Λόγω της άμεσης πρόσβασης στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει το πλεονέκτημα της χαμηλής παρεμβολής πολιτικών κινδύνων και μιας μεγάλης διαφοροποιημένης αγοράς με πολλούς πιθανούς αγοραστές στην απελευθερωμένη και συνδεδεμένη αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ. Ο αγωγός θα πρέπει να συμμορφώνεται με το νομικό πλαίσιο της ΕΕ και του τρίτου ενεργειακού πακέτου, που συνεπάγεται είτε ρυθμιζόμενους όρους πρόσβασης τρίτων είτε εξαιρέσεις από τους όρους αυτούς.
Σε τεχνικό επίπεδο, η μελέτη Intec / C&M αναλύει το έργο σε 11 επιμέρους τμήματα:
1. Υποθαλάσσιος αγωγός από Μονάδα Πλωτής Αποθήκευσης και Εκφόρτωσης στη λεκάνη της Λεβαντίνης σε θαλάσσιο βάθος περίπου 1.800m νερού προς τη βιομηχανική περιοχή του Βασιλικού στην Κύπρο
2.Συμπιεστής και μετρητικός σταθμός στην Κύπρο.
3. Υποθαλάσσιος αγωγός από την Κύπρο προς την ανατολική Κρήτη (Αθερινόλακκος, στην περιοχή όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της ΔΕΗ). Ο αγωγός έχει μήκος 734 χλμ. και διέρχεται από μέγιστα θαλάσσια βάθη έως 2.960 μέτρα στην περιοχή νοτιοανατολικά της Κρήτης.
4. Συμπιεστής και μετρητικός σταθμός στην Ανατολική Κρήτη. Ο σχεδιασμός του σταθμού επιτρέπει την περαιτέρω παροχή φυσικού αερίου από την Κρήτη (6 δισ. κυβικά μέτρα/ έτος) που μπορεί να είναι διαθέσιμο στο μέλλον.
5. Υποθαλάσσιος αγωγός από την Κρήτη προς τη Νότια Πελοπόννησο (περιοχή Αγίου Φωκά), μήκους 422 χιλιομέτρων. Τα μέγιστα βάθη νερού στην περιοχή είναι 1.370 μέτρα.
6. Χερσαίος αγωγός από τη Νότια Πελοπόννησο έως τον νομό Αχαΐας. Ο αγωγός διασχίζει την Πελοπόννησο από τη νοτιοανατολική προς τη βορειοδυτική κατεύθυνση σε μήκος περίπου 290 χλμ. και καταλήγει στην περιοχή της Λακκόπετρας.
7. Υποθαλάσσιος αγωγός που διασχίζει τον Κόλπο της Πάτρας, μήκους 18 χλμ. σε θαλάσσια βάθη έως 110 μ.
8. Χερσαίος αγωγός μήκους περίπου 245 χλμ. από την περιοχή Ακαρνανίας προς τον συμπιεστή και τον μετρητικό σταθμό στη Θεσπρωτία (περιοχή Φλωροβούνι).
9. Σταθμός συμπίεσης στο Ευηνοχώρι.
10. Κέντρο εποπτείας / διαχείρισης του αγωγού στην Πελοπόννησο.
11. Σύστημα τηλεπικοινωνιών και τηλε - ελέγχου.
Ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά του αγωγού που θα επιλεγούν, το κόστος κατασκευής εκτιμάται από 5,2 έως 5.9 δισ. ευρώ.
Υπεγράφη το προσύμφωνο ΔΕΠΑ - Energean
Το μεσημέρι της Πέμπτης υπογράφηκε το Προσύμφωνο Συνεργασίας (Letter of Intent) μεταξύ της ΔΕΠΑ και της Energean Oil & Gas, στο πρώτο μεγάλο βήμα για την εμπορική βιωσιμότητα του αγωγού φυσικού αερίου, EastMEd, καθώς η ΔΕΠΑ θα μπορεί να δεσμεύει και να προμηθεύεται ποσότητες φ.α. από την Energean.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ το Προσύμφωνο υπέγραψαν ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, Κωνσταντίνος Ξιφαράς και ο διευθύνων σύμβουλος της Energean, Μαθιός Ρήγας.
Σημειώνεται πως το αμοιβαίο ενδιαφέρον των δύο εταιριών, ΔΕΠΑ και Energean αφορά στην εμπορική συνεργασία προμηθευτή και αγοραστή με τη διακίνηση και εμπορία ισραηλινού φυσικού αερίου που ήδη υφίσταται, όπως και αυτού που θα εξορυχθεί μεταγενέστερα στην Ισραηλινή ΑΟΖ.
Η ΔΕΠΑ συμμετέχει με 50% στο μετοχικό κεφάλαιο της IGI Poseidon, της κοινοπραξίας με την Edison S.p.A, η οποία αναπτύσσει τον υποθαλάσσιο Διασυνδετήριο Αγωγό Φυσικού Αερίου Ελλάδας – Ιταλίας. Επιπλέον, κατέχει ηγετική θέση στην εμπορία φυσικού αερίου στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και την ανάπτυξη υποδομών φυσικού αερίου, με στόχο τη διαφοροποίηση των πηγών ανεφοδιασμού και την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής.
Κ. Χατζηδάκης: Έργο - τομή ο EastMed
«Ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed μπορεί να είναι όνειρο για ορισμένους και εφιάλτης για κάποιους άλλους, σήμερα όμως τίθενται οι βάσεις για την υλοποίησή του», επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Ο κ. Χατζηδάκης έκανε λόγο για ορόσημο για τη βιωσιμότητα του αγωγού, «που έχει χαρακτηρισθεί συχνά ως αγωγός - όνειρο από πολλούς αναλυτές που θεωρούσαν αδύνατη την πραγματοποίησή του. Λυπάμαι που θα τους απογοητεύσουμε», ανέφερε.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η συμφωνία του Ζαππείου δεν στρέφεται εναντίον οποιασδήποτε χώρας. «Στρέφεται υπέρ της ειρήνης και της συνεργασίας στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Είναι συνασπισμός δυνάμεων για την ειρήνη και την πρόοδο στην ευρύτερη περιοχή. Βλέπουμε την ενέργεια όχι ως αιτία συγκρούσεων αλλά ως καταλύτη ειρηνικής συνύπαρξης όλων των κρατών και λαών της ευρύτερης περιοχής».
Με την συμμετοχή της Ιταλίας το έργο θα λάβει την τελική του μορφή ως η πλέον δυναμική επιλογή για την διασφάλιση της ενεργειακής ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τα αποθέματα της ανατολικής Μεσογείου, πρόσθεσε ο υπουργός.
