Με… πολιορκητικό κριό το ιδιαίτερα αυξημένο κόστος στέγασης στην Ευρωζώνη, το οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται στην επίσημη μέτρηση του πληθωρισμού όταν πρόκειται για ιδιόκτητες κατοικίες, το Βερολίνο ασκεί ασφυκτικές πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επισπεύσει την αύξηση των επιτοκίων. Αξιωματούχοι της Bundesbank και Γερμανοί οικονομολόγοι, μέλη της Επιτροπής των Σοφών και γνωστοί καθηγητές, καλούν την Κριστίν Λαγκάρντ να κάνει την πρώτη κίνηση μέσα στο β’ εξάμηνο του 2022.
Η Λαγκάρντ απαντάει, τονίζοντας σε κάθε ευκαιρία ότι οι παράγοντες που συντηρούν την άνοδο του πληθωρισμού θα εξασθενήσουν μέσα στο 2022 και επομένως δεν χρειάζεται βιασύνη στις αποφάσεις της ΕΚΤ. Το θέμα είναι μέχρι πότε θα μπορεί να… αντιστέκεται στις πιέσεις, από τη στιγμή που ο πληθωρισμός ξεπερνάει συνεχώς τις προβλέψεις. Δεν είναι τυχαίο ότι η Deutsche Bank έσπευσε να προβλέψει ότι τελικά η ΕΚΤ θα προχωρήσει στην πρώτη αύξηση προς τα τέλη του 2022 αντί για τα τέλη του 2023.
Οι αναλυτές της γερμανικής τράπεζας βασίζουν την εκτίμησή τους στο γεγονός ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί τελικά στο 4% στο σύνολο του 2022 και στο 2,1% το 2023, ωστόσο αν ληφθεί υπόψη και το κόστος ιδιοκατοίκησης, τότε ο πληθωρισμός εκτινάσσεται τουλάχιστον κατά 0,15 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα. Η Capital Economics, από την πλευρά της, συμφωνεί ως προς την επίδραση του συγκεκριμένου κόστους, αλλά εκτιμά ότι η πρώτη αύξηση επιτοκίων θα λάβει χώρα το 2023.
Η συζήτηση για την ενσωμάτωση του κόστους στέγασης ιδιόκτητων κατοικιών στα επίσημα στοιχεία για τον πληθωρισμό δεν είναι καινούρια. Εδώ και χρόνια το Βερολίνο φωνάζει ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η ΕΚΤ δεσμεύτηκε το περασμένο καλοκαίρι ότι ανεπίσημα θα το συμπεριλάβει στην επόμενη αξιολόγηση των συνθηκών και πριν λάβει οποιαδήποτε απόφαση για τη νομισματική πολιτική.
Συγκεκριμένα, κατά την παρουσίαση της πρόσφατης στρατηγικής αξιολόγησης, η ΕΚΤ ανέφερε ότι «ενώ ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή παραμένει το ενδεδειγμένο εργαλείο μέτρησης του πληθωρισμού, η ενσωμάτωση των δαπανών που σχετίζονται με την ιδιοκατοίκηση θα αντικατοπτρίσει καλύτερα τον πληθωρισμό που βιώνουν τα νοικοκυριά».
Επισήμως, η ΕΚΤ προτίθεται να εξετάσει την ενσωμάτωση του συγκεκριμένου κόστους στον πληθωρισμό το 2026, όταν θα διεξαχθεί η επόμενη στρατηγική αξιολόγηση.
Τα «γεράκια» της ΕΚΤ, η ομάδα μελών του δ.σ. που αποτελείται κατά κύριο λόγο από τους κεντρικούς τραπεζίτες της Γερμανίας και της Ολλανδίας, προειδοποιεί ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα διαμορφωνόταν πολύ υψηλότερα από τον στόχο του 2% αν συμπεριελάμβανε το κόστος ιδιοκατοίκησης. Γιατί, όμως, είναι τόσο σημαντικό το εν λόγω κόστος και γιατί Γερμανία και Ολλανδία ζητούν άμεσα δράση;
Ο δείκτης τιμών κατοικιών στην Ευρωζώνη σημείωσε ξανά απότομη άνοδο στο γ’ τρίμηνο του 2021, τρέχοντας με ετήσιο ρυθμό 8,8%, ενώ στη Γερμανία και στην Ολλανδία ήταν ακόμη υψηλότερα στο 12% και 16,8% αντίστοιχα, όταν σε Ιταλία και Ισπανία μετά βίας ξεπέρασε το 4%. Επειδή, λοιπόν, χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο (πάνω από 12%), δεν μπορούν να εφαρμόσουν τη δική τους επιτοκιακή πολιτική, ζητούν από την ΕΚΤ να κάνει κάτι για να μην ξεφύγουν οι τιμές από κάθε έλεγχο.
Πίνακας 1: Τιμές Κατοικιών, Γ’ τρίμηνο 2021 (ετήσια μεταβολή %)
Πηγή: Capital Economics
Το κόστος στέγασης ιδιοκατοίκησης (owner-occupied housing – OOH) παραδοσιακά δεν περιλαμβάνεται στους δείκτες τιμών καταναλωτή, δεδομένου ότι δεν έχει συμφωνηθεί ένας κοινός τρόπος μέτρησής του και ότι δεν μπορούσε να διαχωριστεί με σαφή τρόπο το κόστος των υπηρεσιών στέγασης από το κόστος αγοράς ενός περιουσιακού στοιχείου.
Παρ’ όλα αυτά, οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι το κόστος αυτό αποτελεί σημαντικό μέρος της καταναλωτικής δαπάνης, με αποτέλεσμα αρκετές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Γερμανία και η Ιαπωνία, να το λαμβάνουν ήδη υπόψη στην κατάρτιση των δεικτών του πληθωρισμού. Γι’ αυτό το λόγο οι χώρες του πυρήνα τονίζουν ότι αν συμπεριληφθεί και το κόστος στέγασης ιδιόκτητων κατοικιών, τότε ο πληθωρισμός ξεπερνάει το 2% στον τριετή ορίζοντα προβλέψεων της ΕΚΤ, που συνεπάγεται ότι πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια το συντομότερο δυνατό. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα διαθέτει παραδοσιακά από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη, ενώ τα στοιχεία του Δεκεμβρίου για τον πληθωρισμό έδειξαν ότι το κόστος στέγασης αυξήθηκε κατά 18% σε ετήσια βάση.
Πίνακας 2: Πληθωρισμός VS Πληθωρισμός + OHH
Πηγή: Capital Economics, Refinitiv
