Του Βασίλη Γεώργα
Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει για την πρόθεσή της να ολοκληρώσει την 2η αξιολόγηση μέχρι τον Μάιο και να στραφεί στην επόμενη μέρα, αλλά υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο Αλέξης Τσίπρας προτιμά ακόμη να κρατά όλα τα σενάρια ανοιχτά, συμπεριλαμβανομένης και της επιλογής του να προσφύγει πρόωρα σε εκλογές λίγο πριν έρθει η κρίσιμη ώρα των πληρωμών το καλοκαίρι.
Παρότι το σενάριο αυτό – που αξιοποιήθηκε πρόσκαιρα μόνο ως μέθοδος άσκησης πίεσης στους δανειστές – έχει περιορισμένη απήχηση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και ποτέ δεν αποτέλεσε πρώτη επιλογή για το Μέγαρο Μαξίμου, εντούτοις εξακολουθεί να υφίσταται στο τραπέζι και να συντηρείται ως Plan B για αντικειμενικούς λόγους.
Ένας από αυτούς είναι πως προσφέρει πάντα μια οδό διαφυγής μέσω της καλλιέργειας συνθηκών «ηρωικής εξόδου» από τη διακυβέρνηση, ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω φθορά ή ακόμη και ένα σοβαρό πολιτικό ατύχημα εντός του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει της ψήφισης του πακέτου των νέων μέτρων αύξησης της φορολογίας και μείωσης των συντάξεων.
Ένας δεύτερος και πιθανόν πιο σημαντικός λόγος είναι πως, υπό προϋποθέσεις, η προσφυγή στις κάλπες θα εξυπηρετούσε τη στρατηγική «παγίδευσης» της Νέας Δημοκρατίας με βάση το σενάριο της σύντομης δεξιάς παρένθεσης και της επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα σε επόμενο χρόνο ως ηγέτη με σοσιαλδημοκρατικό προφίλ.
Η συστηματική ανάδειξη των εργασιακών και του συνταξιοδοτικού σε κεντρικό κυβερνητικό αφήγημα σε συνδυασμό με την ατζέντα των εξεταστικών επιτροπών που αρχίζει να ξεδιπλώνεται με τη μορφή του πολέμου κατά της διαφθοράς, ερμηνεύεται από πολλούς ως προσπάθεια να δημιουργηθούν αντίβαρα για τα επώδυνα μέτρα, αλλά και ως ενδείξεις περαιτέρω πόλωσης του κλίματος.
Στην πρώτη περίπτωση η συμπαγής ως τώρα κοινοβουλευτική στήριξη της κυβέρνησης και η εξαιρετικά επιτυχημένη σύμπραξη με την εθνικοπατριωτική δεξιά των Ανεξάρτητων Ελλήνων, περιορίζει αντικειμενικά το σενάριο απώλειας της «δεδηλωμένης» ακόμη και αν στη Βουλή έρθει η χειρότερη δυνατή συμφωνία. Τα ηγετικά στελέχη και οι βουλευτές, ακόμη και εκείνοι που κάνουν εσωτερική αντιπολίτευση ή αμφισβητούν την πολιτική των μνημονίων, παραμένουν σταθερά συσπειρωμένοι γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα και συνεπώς η προσφυγή σε κάλπες εξαιτίας της αδυναμίας της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να ψηφίσει τα μέτρα έχει σχεδόν αποκλειστεί.
Το δεύτερο σενάριο, όμως, αυτό του εγκλωβισμού της Ν.Δ ή και των άλλων κομμάτων της Αντιπολίτευσης σε μια παγίδα που θα φέρει τα υπόλοιπα κόμματα αντιμέτωπα με την αναγκαστική αποδοχή-ψήφιση των μέτρων σε έκτακτες συνθήκες, είναι μια άποψη που δεν έχει σταματήσει να τελεί υπό επεξεργασία στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Το σενάριο αυτό προφανώς προϋποθέτει πρόωρη προσφυγή στις κάλπες με βάση κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό αφήγημα που θα δικαιολογεί την επιλογή, και σε χρόνο που δεν θα δίνει περιθώρια αντίδρασης στην Αντιπολίτευση. Η οποία θα είναι εκείνη που, είτε στο ενδεχόμενο αυτοδυναμίας για τη Ν.Δ είτε ευρύτερων κομματικών συνεργασιών, θα κληθεί να φέρει εις πέρας την ψήφιση των μέτρων και να επωμιστεί το πολιτικό κόστος.
Ένας λόγος που συντηρείται η πολιτική αβεβαιότητα στην οικονομία είναι ακριβώς ότι πλησιάζουμε στο «σημείο μηδέν» χωρίς ξεκάθαρες προοπτικές και με τη ζημιά στην οικονομία να παίρνει πλέον σοβαρές διαστάσεις. Η επίτευξη «τεχνικής συμφωνίας» στις 7 Απριλίου και εν συνεχεία η ψήφιση των πρώτων νομοσχεδίων που αφορούν στην 2η αξιολόγηση το Πάσχα θα αμβλύνει σημαντικά αυτή την εικόνα και θα εξαλείψει σε μεγάλο βαθμό την αβεβαιότητα. Παρά ταύτα είναι προφανές πως υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη για να διανυθεί μέχρι να επιτευχθεί –αν επιτευχθεί- κάποια ικανοποιητική για τα δεδομένα της κυβέρνησης, συμφωνία αναφορικά με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους το 2018 και τα πλεονάσματα.
Αν ωστόσο μέχρι τον Μάιο αντί για τη σιγουριά ολοκλήρωσης της συμφωνίας υφίσταται ακόμη η σημερινή αβέβαιη κατάσταση, η ζημιά θα είναι πολύ μεγαλύτερη ενώ θα έχουν ενισχυθεί οι ενδείξεις πως στρατηγική της κυβέρνησης ήταν εξ αρχής να φέρει τις διαπραγματεύσεις όσο πιο κοντά στο χρόνο αποπληρωμής των ομολόγων του Ιουλίου. Είτε για να επιβάλει την υπερψήφιση των μέτρων του 2019 με μεγαλύτερες πλειοψηφίες στη Βουλή, είτε για να μην κλείσει ποτέ τη συμφωνία και ενδεχομένως να προκηρύξει εκλογές για τον Ιούνιο με ατζέντα ήττας για τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
