Με το μανόμετρο μετράμε την πίεση που ασκείται επί ενός ρευστού. Στις μηχανές του εσπρέσο το μανόμετρο ελέγχει την πίεση της ροής της εκχύλισης της μηχανής για να διατηρείται διαρκώς ο έλεγχος του καφέ που ετοιμάζεται. Οι μεταβολές στην πίεση μεταβάλλουν σημαντικά και τη γεύση του καφέ.
Στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, δεν υπάρχει μανόμετρο, αλλά αριστερόμετρο. Ο μηχανισμός του κόμματος παρακολουθεί τις ενδείξεις όχι για να προσφέρει τον καλύτερο καφέ, αλλά για να προφέρει το κατάλληλο πολιτικό μενού. Το πολιτικό μενού που σερβίρει το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε γνωστό, ούτε δεδομένο. Έτσι ανάλογα με τις ενδείξεις που λαμβάνει και με τα στοιχεία που συλλέγει, διευρύνει ή στενεύει τις αποστάσεις, είτε από το κέντρο και είτε από την αριστερά. Η θολή εικόνα που προσφέρει, του επιτρέπει ακριβώς αυτό και μόνο.
Η αλήθεια είναι ότι το κόμμα το οποίο θα έπρεπε εξ ορισμού να εκφράζει στη χώρα μας τις θέσεις, τους προβληματισμούς και τις προτάσεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, είτε αρνείται, είτε αδυνατεί να καθορίσει έστω και οριακά την ταυτότητα του. Αντιθέτως, προτιμά να ετεροπροσδιορίζεται από το εκλογικό κοινό στο οποίο απευθύνεται κάθε φορά.
Πού απευθύνεται; Στους παλαιούς ψηφοφόρους του, που πριν από δεκαπέντε έτη του είχαν δώσει εκείνο το εμβληματικό 44%. Στους ψηφοφόρους που του είχαν γυρίσει την πλάτη στις εκλογές του 2015, οδηγώντας το ΠΑΣΟΚ χαμηλότερα από το 5%.
Πού πήγε αυτό το χαμένο 39%; Το μεγαλύτερο μέρος του, μετακόμισε για τα καλά στο Σύριζα, καταλογίζοντας στο ΠΑΣΟΚ την «προδοτική» στάση του τήρησε κατά τη διάρκεια των μνημονίων. Υπάρχει ένα τμήμα που έχει περάσει ήδη από το 2019, στη ζώνη επιρροής του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας. Και τέλος υπάρχουν και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που επέστρεψαν στα πατρογονικά κομματικά εδάφη, όπως φάνηκε με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών του 2023. Οδηγώντας σε μια σημαντική ποσοστιαία ανάκαμψη και σε ένα τελικό 12%.
Σε αυτές τις δεξαμενές ψήφων κινείται το ΠΑΣΟΚ και οι επτά εναπομείναντες υποψήφιοι πρόεδροι. Με το αριστερόμετρο στο χέρι. Το αριστερόμετρο που καταγράφει χαμηλές τιμές όταν ο πασοκικός λόγος απευθύνεται στους μετριοπαθείς κεντρώους που βρίσκονται στις παρυφές της Νέας Δημοκρατίας και με υψηλές τιμές όταν προσεγγίζει τους μεταναστεύσαντες στον Σύριζα.
Ωστόσο, όσο το αριστερόμετρο, παραμένει το μοναδικό εργαλείο ανάλυσης και το όριο του χρονικού ορίζοντα που βλέπει μπροστά του το ΠΑΣΟΚ, είναι ο επόμενος εκλογικός κύκλος, το κόμμα αυτό αποκλείεται να γίνει χρήσιμο. Ούτε για τον εαυτό του, ούτε για τη χώρα.
Οι πέριξ του πολιτικού κέντρου πολίτες, όσο δυσαρεστημένοι και προδομένοι και να αισθάνονται από τις πολιτικές της κυβέρνησης, είναι αμφίβολο αν θα προσελκυστούν από ένα ΠΑΣΟΚ που έχει απωλέσει τον μεταρρυθμιστικό του χαρακτήρα, με πιο κλασσικά παραδείγματα αυτό των μη κρατικών πανεπιστημίων και εκείνο της επιστολικής ψήφου. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο, ακόμα και με αλλαγή ηγεσίας, το ΠΑΣΟΚ να καταφέρει να αποδιώξει από πάνω του τον στριφνό και δυνανάγνωστο αντιπολιτευτικό λόγο και να προσφέρει μια εναλλακτική, αξιόπιστη και θετική πρόταση προς στους κεντρώους, που νοιώθουν πολιτικά άστεγοι και αποστασιοποιημένοι.
Από την άλλη πλευρά, οι πολίτες που βρίσκονται στη διακεκαυμένη ζώνη γύρω από τον κασσελικό Σύριζα, ούτε και αυτοί ξέρουν τι ακριβώς θέλουν. Τον παλαιό Σύριζα με τον Αλέξη Τρίπρα και τα στελέχη που είχαν κυβερνήσει την περίοδο 2015 – 2019; Το νέο Σύριζα ξεκομμένο από την παλαιά φρουρά; Τον Σύριζα με μια μικτή σύνθεση; Μια νέα «προοδευτική συμπαράταξη»; Σε όλους αυτούς θέλει να απευθυνθεί το ΠΑΣΟΚ, γυρνώντας στο κόκκινο το αριστερόμετρο του. Να απευθυνθεί σε αυτούς και να τους ενσωματώσει από τώρα, πριν καν ξεκινήσουν οι όποιες συζητήσεις σύμπλευσης με τα υπόλοιπα κόμματα. Και ήδη ο ένας υποψήφιος πρόεδρος, ο Χάρης Δούκας, αυτό ακριβώς θέλει να αντιπροσωπεύσει.
Ωστόσο, πολιτική πρόταση δεν ακούγεται. Πειστικές απαντήσεις στα υπαρκτά καυτά προβλήματα όπως είναι η ενέργεια, η ακρίβεια, η δημοσιονομική πορεία της χώρας και ο δρόμος προς το 2032, απουσιάζουν παντελώς όχι μόνο από το κεντρικό ΠΑΣΟΚ, αλλά και από τον εσωκομματικό διάλογο. Απόν το «αύριο». Απόν και το «σήμερα». Παρόν είναι μόνο το στενό εσωκομματικό παιχνίδι των συσχετισμών, των κτυπημάτων κάτω από τη μέση, οι αγώνες της κομματικής επιβίωσης και της εξουσίας. Δηλαδή, το «χθες».
Με μοναδικό εργαλείο πολιτικής ανάλυσης και προσέλκυσης, το αριστερόμετρο, το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να πάει μακριά. Οι αυξομειώσεις των τιμών του αριστερόμετρου, δεν του επιτρέπουν να εκφράζει έναν δομημένο και επαρκή λόγο. Και δεν του επιτρέπουν να απαντήσει στα ερωτήματα: τι είναι το ΠΑΣΟΚ σήμερα; τι θα είναι το ΠΑΣΟΚ αύριο;
