Του Γιάννη Σιδέρη
Σημειολογικά είναι σαν ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει ήδη φύγει. Πολλά ρεπορτάζ και άρθρα στα ΜΜΕ τον αντιμετωπίζουν όχι ως απερχόμενο, όπως τυπικά είναι, αλλά ως απελθόντα, και γι αυτό επιδίδονται σε μελλοντολογία - για το τι πρόκειται να συμβεί την επομένη των εκλογών στους κόλπους του.
Καταλυτική ήταν χθες η ανάλυση του Γιάννη Μαυρή της Public Issue, για την πορεία εκφυλισμού και κρατικοποίησης που υπέστη το κόμμα, καταντώντας ένα αρχηγικός μηχανισμός κρατικών στελεχών, σε σημείο που η νομή της εξουσίας να αποτελεί πλέον τον μοναδικό συνεκτικό του ιστό.
Ενώ το καταστατικό προέβλεπε ότι η ενασχόληση στο κράτος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 25% των μελών κάθε οργάνου του κόμματος, το ποσοστό έφτασε το 68%. Από την άλλη είναι χαρακτηριστική η οργανωτική του ανεπάρκεια. Τα οργανωμένα μέλη δεν υπερβαίνουν τις 30.000 (και αυτά σε οργανώσεις – σφραγίδες). Το ποσοστό τους είναι 1,45% επί των εκλογέων, όταν το Ποσοστό π.χ. των Ποδέμος είναι δεκαπλάσιο, ενώ τα οργανωμένα μέλη του τότε κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ υπερέβαιναν τις 250 χιλιάδες.
Σε αυτά ας προστεθεί και η παντελής απουσία κάποιου συνδετικού δεσμού με την κοινωνία, όπως αποδείχτηκε στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς και η ανυπαρξία του στον συνδικαλιστικό χώρο. Τα μέλη του ΠΑΣΟΚ ήταν διακλαδωμένα στον συνδικαλισμό ενώ είχαν διακριτή θέση και στις τοπικές κοινωνίες. Η ΝΔ από την πλευρά της δεν είχε μεν σοβαρές οργανώσεις, είχε όμως πατροπαράδοτη κοινωνική βάση και ισχυρούς κομματάρχες.
Κανένα κόμμα εξουσίας δεν επιβιώνει επί μακρόν εάν είναι ανάερο και δεν διαθέτει ερείσματα την κοινωνία και ενεργά κοινωνικά και συνδικαλιστικά δίκτυα. Και το μόνο που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι… οι ταξιτζήδες του Θύμιου.
Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις (MRB και Pulse) δεν είναι μόνο η υπεροχή της ΝΔ και η παράσταση νίκης που προεικάζει το δύστηνο μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Συμβαίνουν αυτά στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Τα κόμματα εναλλάσσονται στην εξουσία, περνούν αγρανάπαυση, ανασύνταξη και εν ευθέτω χρόνω επανέρχονται. Εκείνο που προεικάζει την μακρόχρονη καθίζηση είναι η απαρέσκεια που νιώθουν οι πολίτες για το κυβερνών μόρφωμα.
Δεν θεωρούνται απλώς αποτυχημένοι. Έχουν γίνει περιφρονητέοι, αν όχι μισητοί –και φυσικά δεν το έχουν καταλάβει. Στην προχθεσινή δημοσκόπηση της MRB για το STAR υπήρχε η ερώτηση «ποιο κόμμα θα σας ενοχλούσε εάν κερδίσει έστω και με μία ψήφο διαφορά. Το 45,5% απάντησε ότι θα ενοχλείτο αν κέρδιζε ο ΣΥΡΙΖΑ, έναντι 29,7% γα τη ΝΔ. Σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες! Παρόμοια ποσοστά συγκέντρωσε και σε Δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου της ίδιας εταιρίας, όπως και προ διμήνου σε δημοσκόπηση της Rass, στην ερώτηση ποιο κόμμα δεν θα ψηφίζατε ποτέ. Πρόκειται περί πρωτοφανούς κατορθώματος, και το κατάφεραν μέσα σε 4,5 χρόνια!
Οπότε το μεγάλο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει μετεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Τσίπρας δεν θα είναι οι όποιες - υποτιθέμενες - αμφισβητήσεις της εξουσίας του από επίδοξους δελφίνους, όπως αρέσκονται οι αναλύσεις. Σαφώς θα υπάρξουν και αυτά μακροπρόθεσμα, όπως και η προσπάθεια να τεθεί υπό την «εποπτεία» ενός διευθυντηρίου, και να απολέσει το ανεξέλεγκτο που απόλαυσε ως τώρα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα είναι η περαιτέρω συρρίκνωση του κόμματος. Οι ανοιχτές υποθέσεις που θα διευθετηθούν (π.χ Διαπραγμάτευση, Novartis, Ελ. Βενιζέλος και το ευτελές τίμημα με το οποίο επιχειρήθηκε να παραχωρηθεί, κ.α.) θα τον απαξιώσουν στην συνείδηση της κοινωνίας και θα τον φθείρουν περαιτέρω. Δεδομένου ότι δεν έχει κοινωνικές στηρίξεις παρά μόνο εκλογείς, θα κινδυνεύσει να μεταβληθεί σε πολιτικό άθυρμα.
Η απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ δεν εισπράττεται βέβαια από το ΚΙΝΑΛ, οπότε το τοπίο στην Κεντροαριστερά θα παραμείνει ρευστό. Η ΝΔ τείνει όχι μόνο να γίνει κυβέρνηση αλλά ηγεμονεύουσα δύναμη για καιρό, ειδικά αν ο Μητσοτάκης συγκρατήσει την παλαιοδεξιά πτέρυγα του κόμματός του, και το αναγκάσει να συμπεριφερθεί σαν ένα σύγχρονο κόμμα της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς.
Φυσικά αυτό δεν είναι καλό για τη χώρα. Καμία κυβέρνηση δεν κυβερνά καλά αν δε νιώθει την καυτή ανάσα μιας ισχυρής αντιπολίτευσης. Αλλά αυτό είναι πρόβλημα της αυριανής αντιπολίτευσης, όχι της κυβέρνησης. Και η αντιπολίτευση δείχνει ότι δεν θα μπορεί.