Το “come back” του Ντόναλντ Τραμπ έγινε με «θόρυβο». Χωρίς κανένα θρίλερ, καμία πολυήμερη καταμέτρηση ψήφων σε πολιτείες - κλειδιά, όπως οι δημοσκοπήσεις είχαν προεξοφλήσει, χωρίς καν να πρόκειται τελικά για αμφίρροπη «μάχη» που θα κριθεί στο νήμα, όπως εκτιμούσαν οι αναλυτές.
Συνοδεύτηκε, δε, από την επικράτηση των Ρεπουμπλικανών σε Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων, δίνοντας στον νέο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών και τον απόλυτο έλεγχο του Κογκρέσου. Ο τρόπος, με τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέφει στην αμερικανική πολιτική σκηνή, καθορίζει εν πολλοίς, τόσο τις αντιδράσεις και τις δημόσιες τοποθετήσεις, όσο και τους σχεδιασμούς όλων για την επόμενη ημέρα. Ή για την ακρίβεια, την επόμενη τετραετία.
Για την Αθήνα, ο σχεδιασμός αυτός στρέφεται προς δύο κατευθύνσεις. Αφενός, την αμιγώς ελληνική ατζέντα, που περιλαμβάνει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, την αμυντική συμφωνία Ελλάδας - Ηνωμένων Πολιτειών, τη στάση της Ουάσιγκτον απέναντι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, αφετέρου τη διεθνή ατζέντα, που αφορά από την ευρωπαϊκή άμυνα και τις ευρωπαϊκές οικονομίες, άρα και την ελληνική, έως την εξέλιξη των πολεμικών μετώπων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε εκπέμψει τη γραμμή της απόλυτης ουδετερότητας καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στις Ηνωμένες Πολιτείες, διαμηνύοντας ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις έχουν στρατηγική σημασία και βάθος, δεν καθορίζονται από πρόσωπα ή την εναλλαγή τους στο Οβάλ Γραφείο και προφανώς, ότι υπάρχει η ετοιμότητα και η βούληση συνεργασίας με όποιον είναι ο νικητής των εκλογών.
Σε αυτό το κλίμα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε «εμφατική» τη νίκη Τραμπ, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα είναι σταθερά ισχυρές και παραγωγικές. «Ο χαρακτήρας τους, άλλωστε, είναι στρατηγικός και το πρόσημό τους είναι εθνικό και όχι παραταξιακό. Προσδοκώ, συνεπώς, σε μία ακόμα πιο στενή συνεργασία μεταξύ και των δύο κυβερνήσεων, αλλά και των δύο λαών», τόνισε, δίνοντας τον τόνο της ελληνικής κυβέρνησης.
Υπενθυμίζοντας, μάλιστα, το κλίμα της προηγούμενης θητείας Τραμπ σημείωσε ότι «η συνεργασία της Αθήνας και της Ουάσιγκτον υπήρξε άψογη και στη διάρκεια της πρώτης θητείας του νέου προέδρου», προσθέτοντας ότι η πρόσκληση να μιλήσει στο Κογκρέσο υπήρξε μία πρόσκληση κοινή από το Δημοκρατικό και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Για το λόγο αυτό, οι δίαυλοι επικοινωνίας όλο το προηγούμενο διάστημα ήταν ανοιχτοί προς όλες τις κατευθύνσεις, ενώ έχει τη σημασία της η επισήμανση που το Μέγαρο Μαξίμου έκανε, ότι ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επαφές και συνομιλεί με σημαίνονται πρόσωπα και των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών, υπενθυμίζοντας ότι έχει βρεθεί τετ α τετ και με τον Ντόναλντ Τραμπ και με την Κάμαλα Χάρις.
Με δεδομένο πλέον το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, ξεχωριστή διάσταση λαμβάνει η επίσκεψη προ λίγων ημερών του Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα και το τετ α τετ, που είχε, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Παρότι η συνάντηση είχε χαρακτηριστεί «ιδιωτική», το γεγονός ότι έγινε σε μια κομβική στιγμή, λίγο πριν τις κάλπες, δεν περνάει απαρατήρητο. Ήδη, από την κυβέρνηση μιλούν για το συμβολισμό της, «όταν έρχεται ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες ενός εκ των υποψηφίων και συναντά τον πρωθυπουργό μιας χώρας, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, δεν είναι κάτι, το οποίο μπορεί κανείς να το υποτιμήσει,» είπε χαρακτηριστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, επαναλαμβάνοντας ότι «υπάρχουν πολύ ισχυροί δίαυλοι επικοινωνίας» για να διατηρηθεί και να καλλιεργηθεί ακόμα περισσότερο η σχέση μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ.
Το Μέγαρο Μαξίμου και η ελληνική διπλωματία αναμένουν να αποσαφηνιστούν, πλέον, οι άξονες πολιτικής, αλλά και τα πρόσωπα, που θα διαχειριστούν τα κρίσιμα χαρτοφυλάκια στη διοίκηση Τραμπ, όπως και τους ρόλους, που θα διανεμηθούν στο αμερικανικό Κογκρέσο. Το πρώτο θα δείξει ποιος τελικά θα είναι ο 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς, έως σήμερα, πολλοί είναι εκείνοι, που εκτιμούν ότι δεν θα είναι ίδιος με τον 45ο ένοικο του Λευκού Οίκου, ακόμη κι αν πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο. Το δεύτερο, θα δείξει ποιοι θα είναι οι «άνθρωποι του προέδρου», άρα και οι συνομιλητές της Αθήνας.
Το αν θα πρόκειται για πρόσωπα γνωστά από το παρελθόν ή το προφίλ των νέων, θα καθορίσουν και τους διαύλους επικοινωνίας, που θα πρέπει είτε να διατηρηθούν, είτε να «χτιστούν» εξαρχής. Είναι, ίσως, πρωτοφανές ότι έως σήμερα ουδείς γνωρίζει ποια πρόσωπα θα πλαισιώσουν σε θέσεις - κλειδιά τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς πολλοί από τους συνεργάτες του στην πρώτη του θητεία έχουν απομακρυνθεί από εκείνον, διαχωρίζοντας απολύτως τη θέση τους.
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι ένα από τα κρίσιμα κεφάλαια, στα οποία η Αθήνα περιμένει να δει τις κινήσεις της αμερικανικής διπλωματίας. Η εκτίμηση, που υπάρχει στην ελληνική κυβέρνηση είναι ότι δεν αναμένονται θεαματικές αλλαγές, με τα έως σήμερα δεδομένα. Άλλωστε, η λήξη της προηγούμενης θητείας Τραμπ στον Λευκό Οίκο, είχε συνοδευτεί με την «κίτρινη κάρτα» του τότε Αμερικανού προέδρου προς τον Ταγίπ Ερντογάν, όταν απέκλειε την Τουρκία από το πρόγραμμα αγοράς των F35, με αφορμή την αγορά των S-400. Και μπορεί ο Τούρκος πρόεδρος να υποδέχθηκε τη νίκη Τραμπ αποκαλώντας τον «φίλο», ωστόσο το «αγκάθι», που ακούει στο όνομα Ισραήλ – με τον Ντόναλντ Τραμπ να τάσσεται αναφανδόν στο πλευρό Νετανιάχου και τον Ερντογάν ξεκάθαρα στο πλευρό της Χαμάς - αναμένεται να προκαλέσει «κυματισμούς» στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις από την αρχή.
Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν, άλλωστε, ότι από το 2020, οπότε έγιναν οι τελευταίες αμερικανικές εκλογές, έως σήμερα, «η Ελλάδα είναι μια άλλη χώρα», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Παύλος Μαρινάκης, σημειώνοντας ότι τόσο οι εξωτερικές σχέσεις, για παράδειγμα με την Τουρκία, όσο και η πολιτική αμυντικής θωράκισης της χώρας δεν ετεροκαθορίζονται. Το εξοπλιστικό πρόγραμμα, που περιλαμβάνει τα F35 και ταυτόχρονα τα Rafale και τις Βelharra, αποτυπώνουν κατά το κυβερνητικό επιτελείο αυτή την αλλαγή.
Η Αθήνα τηρεί στάση αναμονής τόσο για τις επόμενες κινήσεις Τραμπ απέναντι στην Ευρώπη, σε ό,τι αφορά το ζήτημα των εξαγωγών – καθώς ο νέος Αμερικανός πρόεδρος έχει ταχθεί υπέρ της αύξησης των δασμών, κυρίως στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία - όσο και για τη στάση του απέναντι στο ΝΑΤΟ και τον πόλεμο της Ουκρανίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε το περίγραμμα των ελληνικών θέσεων στα εκκρεμή, έως τώρα θέματα, για τα οποία σύσσωμη η Ευρώπη αναμένει την επόμενη κίνηση Τραμπ. «Η στάση της Ελλάδας, τόσο ως μέλους του ΝΑΤΟ όσο και ως εταίρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πάντα μια στάση αρχών και οι αρχές αυτές δεν ετεροπροσδιορίζονται. Αναγνωρίζουν, ωστόσο, πάντα ότι οι εξελίξεις πέραν του Ατλαντικού επηρεάζουν και το σύνολο των διεθνών συσχετισμών», επεσήμανε ο κ. Μητσοτάκης.
Η θέση της Αθήνας είναι ότι η προέκταση των εξελίξεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, αγγίζουν πλέον την «καρδιά» της Ευρώπης, σε οικονομικό, ενεργειακό και αμυντικό επίπεδο. «Η ήπειρός μας οφείλει να αναζητήσει δυναμικά τη θέση της σε έναν παγκόσμιο χάρτη συσχετισμών και συμφερόντων που αλλάζει διαρκώς. Να χαράξει τολμηρούς δρόμους, ώστε να κάνει πιο ανταγωνιστική την ευρωπαϊκή οικονομία, ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα την κοινωνική συνοχή. Να οργανώσει, να οργανώσουμε ως Ευρωπαίοι, επιτέλους, την ενεργειακή μας ανεξαρτησία, αλλά και να δρομολογήσουμε την κοινή μας άμυνα. Με άλλα λόγια, να οικοδομήσουμε τη στρατηγική μας αυτονομία σε νέες συνθήκες», είπε για τρίτη φορά, μέσα σε λίγα 24ωρα ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος αναμένεται να θέσει τα θέματα αυτά ενώπιον των Ευρωπαίων ομολόγων του.
Άλλωστε οι «27» Ευρωπαίοι ηγέτες θα έχουν την ευκαιρία μιας πρώτης αποτίμησης της νίκης Τραμπ κατά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής, την Πέμπτη και την Παρασκευή, που πραγματοποιείται στη Βουδαπέστη, με «οικοδεσπότη» τον Βίκτορ Όρμπαν, έναν από τους Ευρωπαίους ηγέτες, που είχε ταχθεί ανοιχτά στο πλευρό του Ντόναλντ Τραμπ. Ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που ενδεχομένως, να δώσει και το πρώτο στίγμα της Ευρώπης, με ερωτηματικό αν το στίγμα αυτό θα είναι κοινό για όλους.
