Πως αλλάζουν οι καιροί και η επανάληψή τους μοιάζει, αν όχι φάρσα κατά τη γνωστή ρήση, αλλά κακέκτυπο τους εαυτού τους. Για τους καιρούς λέμε, όχι για τα πρόσωπα.
Ο Γιώργος Παπανδρέου μιλώντας σε ανοιχτή συγκέντρωση στο Θησείο, ζήτησε επιστροφή των ψηφοφόρων για «να γίνει γιορτή της δημοκρατίας η Κυριακή των εκλογών».
Οι καιροί δεν επαναλαμβάνονται. Πάνε χρόνια από τον Φεβρουάριο του 2004 που εξελέγη όντας ο μοναδικός υποψήφιος, ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Στις κάλπες προσήλθε πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμος, σε μια εκλογική διαδικασία που -επιμένουμε – ήταν απολίτικη.
Ηταν περισσότερο ένα αμερικανόπνευστο (ως νοοτροπία) χάπενινγκ, παρά μια πολιτική διαδικασία. Παρόλα αυτά ο κόσμος ανταποκρίθηκε, προσήλθε με χαρά στην κάλπη. Οι πολίτες όντως ένιωσαν πολίτες, αφού τους δόθηκε η δυνατότητα να συμμετάσχουν στην εκλογή αρχηγού κόμματος, το οποίο ενδεχομένως και να μην είχαν ψηφίσει ποτέ στις εθνικές εκλογές.
Το εν λόγω εγχείρημα καθιστούσε όμως τον αρχηγό απόλυτο άρχοντα, υπεράνω κομματικών οργάνων. Σε ποιο κομματικό όργανο, σε ποιο Πολιτικό Γραφείο, σε ποια Κεντρική Επιτροπή, σε ποιο Σώμα Συνεδρίου, να απολογηθεί ο αρχηγός που εξελέγη από ένα εκατομμύριο κόσμο; Ισχύς του – και εσωκομματική - η ψήφος του λαού!
Παρόλα αυτά το εγχείρημα άρεσε και το ακολούθησε η ΝΔ, έχοντας έμπρακτα αποτελέσματα. Ο Σαμαράς έγινε Πρόεδρος και Πρωθυπουργός (ενώ εσωκομματικά η τάση τότε ήταν μάλλον υπέρ της Ντόρας). Στη συνέχεια τα ίδια και ο Κυριάκος, που στην εκκίνηση του αγώνα για την προεδρία της ΝΔ, θεωρείτο αουτσάιντερ.
Σύμβουλοι του Τσίπρα του συνιστούν να ακολουθήσει το ίδιο μοντέλο. Στην περίπτωση που θα τεθεί (και θα τεθεί μετά από νέα εκλογική αποτυχία) θέμα ηγεσίας, μια προσφυγή στον λαό θα τον σταθεροποιούσε στην προεδρική θέση. Είναι ο μόνος αναγνωρίσιμος ως αρχηγός και – δικαίως – θεωρούν ότι θα επανακαταλάβει τη θέση.
Παρόλα αυτά, έχουν αλλάξει πολλά από το 2004. Περάσαμε τις συμπληγάδες των μνημονίων, την κωλοτούμπα ΣΥΡΙΖΑ (που ήρε σε πολλούς τον σεβασμό στο πολιτικό σύστημα), η χώρα βγήκε «ρακένδυτη», και τώρα μας έχει περικυκλώσει το θανάσιμο μαγνάδι της πανδημίας, που αποκαλύπτει και τον ανορθολογισμό σημαντικού μέρους του λαού μας.
Οι εκλογές του ΠΑΣΟΚ, πάντα κατά την ταπεινή μας γνώμη, δεν θα είναι γιορτή δημοκρατίας, με την έννοια του ενθουσιασμού. Θα είναι απλώς η αντίσταση αυτών που σε στιγμές μελαγχολικής κλυδωνιζόμενης δημοκρατίας έμειναν σταθεροί, που δεν αλλοτριώθηκαν, που δεν λάκισαν προς τους φεγγοβόλους πόλους των νέων εξουσιών.
Και όχι, αυτό που γράφουμε δεν σημαίνει ιδεολογική ταύτιση. Σημαίνει σεβασμό σε αυτό το τμήμα της κοινωνίας που έμεινε πιστό στις ιδέες του, στο κόμμα του, έστω και από συναισθηματική προσκόλληση, και δεν μήδισε. Δεν παρασύρθηκε από τα μεγάλα αφηγήματα του Τσίπρα, γιατί είχε την πολιτική ωριμότητα να καταλάβει ότι αυτά ήταν τραγικές αστειότητες.
Δύσκολοι οι καιροί για μεγάλη προσέλευση στις εσωκομματικές εκλογές. Η πανδημία τους δυσχεραίνει περισσότερο. Και είναι άτοπο να συγκρίνεται με την προηγούμενη συμμετοχή του 2017 και τους άνω των 210 χιλιάδων που προσήλθαν να ψηφίσουν. Τότε κάτι καινούργιο γεννιόταν, άσχετα αν δεν φτούρησε (θυμάσαι Σταύρο;).
Τότε υπήρχε προσμονή, τώρα υπάρχει επιμονή.
Είμαστε σε θέση να ξέρουμε ότι η ίδια η Φώφη και το περιβάλλον της, λαμβάνοντας υπόψιν τους ιδιαίτερους καιρούς, θεωρούσε επιτυχία αν προσέλθουν γύρω στις 120.000 να ψηφίσουν. Πάντως, ακόμη και αυτό το «μικρό» ποσοστό (συγκριτικά με το 2017) να προσέλθει, δεν αλλοιώνει το εκλογικό σώμα σε κάποια υποτιθέμενη προσέλευση διατεταγμένων ψηφοφόρων ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Το λέμε γιατί εκφράζονται υποψίες μήπως τα δύο μεγάλα κόμματα στείλουν κόσμο να ψηφίσει τους δικούς του «εκλεκτούς», με το βλέμμα στις μετεκλογικές συνεργασίες.
Όποιος έχει ασχοληθεί με αυτά, θεωρεί αμελητέο τον κίνδυνο. Αφενός θα κρατείται μητρώο (με τη θέληση του ψηφοφόρου), αφετέρου οι άνθρωποι που ασχολούνται με τα κομματικά, είτε σε συνοικίες των μεγάλων πόλεων, είτε σε μικρότερες πόλεις και χωριά, γνωρίζονται μεταξύ τους. Υπάρχει μια εμπειρική πολιτική «ακτινογραφία». Η καζούρα θα πάει σύννεφο για όποιον «αλλότριο» προσέλθει.
Έτσι κι αλλιώς οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ είναι «ταγμένοι». Το απέδειξαν αυτά τα χρόνια της θυέλλης και της απαξίωσης. Λίγοι ή πολλοί εκεί θα μείνουν. Ακόμη και αν προσέλθουν «αλλότριοι», θα είναι λίγοι και δεν θα αλλάξουν τους συσχετισμούς.
Το θετικό θα ήταν να υπάρξουν περισσότεροι, απλώς για να ισορροπήσει το πολιτικό σύστημα, και να μπορέσει να αναδειχθεί μια μορφή Αριστεράς έλλογης, μακράν από τον ανορθολογικό - και συχνά χυδαίο - λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ.
