«Τραγωδία», «έγκλημα», «δυστύχημα». Όπως και να το χαρακτηρίζει κάποιος, η ουσία όσων διαδραματίστηκε τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου του 2023, εκφράζεται μόνο από τον ασύλληπτο απολογισμό των 57 νεκρών και δεκάδων τραυματιών, στην πλειοψηφία τους, μάλιστα, νέα παιδιά κάτω των τριάντα ετών. Από τη στιγμή, εκείνη, που δύο τρένα εν κινήσει στην ίδια σιδηροδρομική γραμμή, συγκρούστηκαν, ο χρόνος «πάγωσε» για 57 οικογένειες και για μια ολόκληρη χώρα, που είδε εν μία νυκτί να αναδύεται όλο «το λάθος» της λειτουργίας και της διάρθρωσης κάθε πτυχής του κράτους.
Το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα σίγουρα δεν ήταν, απλώς, μια «κακιά στιγμή». Σε αυτή την περίπτωση δεν θα επανέφερε στον δημόσιο διάλογο και τον πολιτικό λόγο την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι «διαχρονικές παθογένειες του κράτους». Παθογένειες, που περιγράφονται στην αποκάλυψη ότι η μοίρα εκατοντάδων ανθρώπων μπορεί να κρέμεται από ένα… κλειδί, αυτό που ποτέ δεν γύρισε εκείνο το βράδυ. Ή ότι μία σύμβαση, για την οποία ο Έλληνας φορολογούμενος έχει πληρώσει, μπορεί να μένει στα χαρτιά επί χρόνια και να βγαίνει εκτός χρονοδιαγραμμάτων, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλειά του.
Η χώρα οδηγήθηκε στις κάλπες σχεδόν τρεις μήνες μετά την τραγωδία των Τεμπών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε τότε για την ανάγκη σύγκρουσης με τις διαχρονικές παθογένειες του ελληνικού κράτους και κέρδισε τις εκλογές, την ώρα, που και οι πολίτες ήταν έτοιμοι γι’ αυτή τη «σύγκρουση». Ένα χρόνο μετά, ο ίδιος στο μήνυμά του περιέγραψε αυτό, που όλοι είδαν να συμβαίνει το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου του 2023: «Ο τόπος συγκρούστηκε μετωπικά με τον χειρότερο εαυτό του, ξέφυγε από τις ράγες του, λυγίζοντας από το βάρος μιας κρυφής πραγματικότητας. Και, σε μία στιγμή, είδε το παρελθόν να παράγει το αδιανόητο στο παρόν».
Το «στοίχημα» για την κυβέρνηση είναι να μπορέσει να αλλάξει αυτό το μοντέλο λειτουργίας μιας κρατικής μηχανής, που «χάνεται» μέσα στις δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες της, «διασπείροντας» σε αυτές και τις ευθύνες σε μια κρίσιμη στιγμή. Φταίει ο σταθμάρχης, ο άλλος σταθμάρχης, ο προϊστάμενος, ο διευθυντής, ο υπουργός, ο πρώην υπουργός, ο παλαιότερος υπουργός και τελικά, κανείς.
Το «στοίχημα» αυτό δεν έχει κερδηθεί ακόμη από την κυβέρνηση. Ο κ. Μητσοτάκης στο μήνυμά του μίλησε για συλλογική αποτυχία, για αλλαγή του κράτους και βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και επανέλαβε τη δέσμευση «οι οργανισμοί που υπηρετούν τον πολίτη να λειτουργούν με ασφάλεια, συνέπεια και επαγγελματισμό, το Δημόσιο να μην μένει αιχμάλωτο της γραφειοκρατίας, που καθυστερεί κρίσιμα έργα και τα δικαστήρια να αποφασίζουν εγκαίρως, ιδίως για υποθέσεις που απασχολούν την κοινωνία».
Το timeline των 365 ημερών, που έχουν μεσολαβήσει από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα, δείχνει, πάντως, ότι εκτός από την κρατική μηχανή, ούτε το πολιτικό σύστημα έχει καταφέρει να ξεπεράσει τον εαυτό του. Μία ακόμη εξεταστική επιτροπή συστάθηκε και ολοκλήρωσε τις εργασίες της μέσα σε κλίμα έντασης - χωρίς κανένας να καταλάβει τελικά κάτι πιο συγκεκριμένο, από αυτό, που ήδη γνωρίζαμε, ότι δηλαδή τα λάθη, οι ελλείψεις, οι αστοχίες, είναι διάχυτες και τραβούν σε βάθος χρόνου.
Μία αντιπολίτευση, κυρίως τα κόμματα εκείνα, που διεκδικούν να κυβερνήσουν τη χώρα και που το έχουν πράξει και στο παρελθόν, που έως σήμερα δεν έχει δείξει ούτε ότι συμμερίζεται την ευθύνη, ούτε ότι πιστεύει στην ανάγκη να αλλάξει ο δημόσιος τομέας και η κρατική μηχανή.
Η μοναδική «λύτρωση», αν υπάρχει, στην οποία μπορούν να ελπίζουν τα τραγικά πρόσωπα εκείνης της νύχτας, μπορεί να έρθει μόνο από τη Δικαιοσύνη. Το δικό της «στοίχημα» αυτή τη φορά, είναι να προχωρήσει την έρευνα και να καταλήξει σε συμπεράσματα, που θα δίνουν απαντήσεις, θα καταλογίζουν συγκεκριμένες ευθύνες και θα οδηγούν στην τιμωρία των ενόχων. Όχι, 5 χρόνια μετά, όπως συνέβη με την εκατόμβη νεκρών στο Μάτι, αλλά το συντομότερο.
