«Ναι, τυχαίνει να πιστεύω ότι υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, αυτό υπαγορεύει η βιολογία» τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, το απόγευμα της Τρίτης κατά την παρουσία του στο δείπνο του ελληνοαμερικανικού επιμελητηρίου με κεντρικούς ομιλητές τον ίδιο και τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας, Ενρίκο Λέττα.
Ο πρωθυπουργος συμπλήρωσε λέγοντας «κάθε χώρα, ωστόσο, είναι διαφορετική. Έχουν δοθεί διάφορες εξηγήσεις σχετικά με την ηχηρή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Σίγουρα, το έχω σχολιάσει αυτό, οι ακραίες θέσεις του ρεύματος woke (wokism) στις ΗΠΑ είχαν ως αποτέλεσμα το εκκρεμές να ταλαντεύεται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Θα ήθελα να επισημάνω ότι αυτές οι ακραίες θέσεις, οι οποίες είναι, πιστεύω, ευρέως διαδεδομένες στις φιλελεύθερες πανεπιστημιουπόλεις των κορυφαίων αμερικανικών πανεπιστημίων, δεν έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη. Δεν πιστεύω ότι έχουμε αυτό το πρόβλημα στην Ευρώπη για να δικαιολογήσουμε μια αντίδραση εναντίον αυτής της συγκεκριμένης ατζέντας. Αυτό ήταν πρωτίστως ένα φαινόμενο στις ΗΠΑ».
«Φρένο» στα σενάρια για δεξιές συμμαχίες
Από την άλλη, ο πρωθυπουργός τήρησε στάση αναμονής ως προς το σενάριο ενός «εμπορικού πολέμου» μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθυμίζοντας ότι και το 2016 ο κ. Τραμπ προεκλογικά είχε χρησιμοποιήσει πολύ σκληρή γλώσσα για την Ένωση. Από την άλλη, είναι σαφές ότι ο κ. Μητσοτάκης που είναι θιασώτης του ρεαλισμού βλέπει μια ευκαιρία στην προεδρία Τραμπ και στην ευρύτερη συγκυρία: η Ευρώπη να περάσει από τα λόγια στις πράξεις, ιδίως στο κομμάτι της κοινής άμυνας, να ξοδέψει περισσότερα χρήματα και να αναλάβει από κοινού περισσότερες ευθύνες. Είναι «η στιγμή COVID» από γεωπολιτικής άποψης, όπως το έθεσε ο κ. Μητσοτάκης, ένα σημείο καμπής που θα κρίνει τη μετέπειτα πορεία.
Ελλάδα και ΗΠΑ έχουμε άριστες σχέσεις. Δεν πιστεύω ότι η σχέση αυτή υπήρξε ποτέ καλύτερη από ό,τι τα τελευταία πέντε χρόνια. Έχουμε υπογράψει μια συνολική συμφωνία για την ασφάλεια και την άμυνα. Η σχέση μας υπερβαίνει κατά πολύ την άμυνα και την ασφάλεια. https://t.co/2NafIqslHo pic.twitter.com/QuHXXEot52
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) January 21, 2025
Όχι συγκυβέρνηση με δεξιά κόμματα
Η χθεσινή συζήτηση του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Λέττα, πάντως, έβγαλε μια ακόμη είδηση. Παρά το γεγονός ότι σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται μια στροφή στα δεξιά, με άνοδο ακόμα και εξτρεμιστικών κομμάτων, ο κ. Μητσοτάκης απέκλεισε κάθε σενάριο μετεκλογικής συγκυβέρνησης με κόμματα στα δεξιά της ΝΔ, αν το κόμμα του δεν έχει αυτοδυναμία. «Αυτά τα κόμματα, κατά τη γνώμη μου, εξακολουθούν να είναι κόμματα που βρίσκονται στο περιθώριο.
Σίγουρα δεν αποτελούν μέρος και δεν θα αποτελέσουν μέρος οποιασδήποτε δυνητικής άσκησης οικοδόμησης συνασπισμού στο μέλλον», είπε με νόημα ο πρωθυπουργός, επιμένοντας στη γραμμή των μονοκομματικών, σταθερών κυβερνήσεων σε ένα περιβάλλον ευρύτερης αστάθειας. Σε ένα ζήτημα που έχει δημιουργήσει «τριβές» στον «δεξιό» πολιτικό χάρτη, πάντως, τα ελληνοτουρκικά, αρμόδιες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι δεν θα έχουμε σύντομα εξελίξεις από το μέτωπο του διμερούς διαλόγου. Ήδη, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας έχει μετατεθεί τουλάχιστον για τον Μάρτιο και φαίνεται ότι, με τις νέες ισορροπίες στην Ουάσινγκτον, άπαντες τηρούν στάση αναμονής για να δουν πού θα «κάτσει η μπίλια».
Ευρωπαϊκό ταμείο για την Άμυνα
Έχοντας ως συνομιλητή τον Ενρίκο Λέττα, ο οποίος μαζί με τον Μάριο Ντράγκι έχουν καταθέσει εξαιρετικά σημαντικά κείμενα για τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνει η Ευρώπη για να καλύψει το χαμένο έδαφος στο τερέν του παγκόσμιου ανταγωνισμού, ο κ. Μητσοτάκης επέμεινε στις προτάσεις του για περισσότερη δημοσιονομική ευελιξία ως προς τις αμυντικές δαπάνες, αλλά και για τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάκαμψης για την άμυνα, το οποίο θα έχει μια σημαντική χρηματοδοτική «προίκα».
Ανώτερη κυβερνητική πηγή εκτιμούσε σε σχετική ερώτηση ότι η ευρωπαϊκή συζήτηση για το θέμα έχει «μπει στις ράγες», επισημαίνοντας ότι ακόμα και χώρες που ήταν πάντα φειδωλές στη συγκεκριμένη κουβέντα, όπως η Φινλανδία, συζητούν πλέον για κοινά projects που θα αφορούν την άμυνα.
Κρίσιμο πρώτο βήμα θα είναι η άτυπη Σύνοδος στις Βρυξέλλες στις 3 Φεβρουαρίου, ενόψει και της τακτικής Συνόδου του Μαρτίου. Βεβαίως, ο κ. Μητσοτάκης έχει πει αρκετές φορές και δημοσίως ότι η Ελλάδα μπαίνει στη συζήτηση για την άμυνα από καλύτερη αφετηρία και έναντι των ΗΠΑ, καθώς ανήκει στις χώρες του ΝΑΤΟ που συνεισφέρουν περισσότερο για τις αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, εν σχέσει π.χ. με την Ισπανία που ο νέος πλανητάρχης έβαλε «στον τάκο» υπογράφοντας προεδρικά διατάγματα.
