Του Γιάννη Σιδέρη
Τον Απρίλιο του 2016 δύο αδέλφια, έφηβοι, που φοιτούσαν κανονικά σε ελβετικό σχολείο αρνήθηκαν να πιάσουν το χέρι της δασκάλας τους, γιατί η θρησκεία τους απαγορεύει να αγγίξουν σώμα γυναίκας που δεν είναι μέλος της οικογένειάς τους.
Το περιστατικό μαθεύτηκε, έφτασε μέχρι τα πολιτικά έδρανα, προκαλώντας μένος. Η υπουργός Δικαιοσύνης Σιμονέτα Σομαρούγκα, τόνισε στη Βουλή ότι «το πιάσιμο των χεριών είναι μέσα στην κουλτούρα της Ελβετίας». Την επομένη το Συμβούλιο, που είναι υπεύθυνο για την αξιολόγηση των αιτημάτων υπηκοότητας, ανακοίνωσε στην οικογένεια ότι πάγωσε το αίτημά τους.
Στην ίδια χώρα, στη Λωζάνη απορρίφθηκε αίτημα ζευγαριού Μουσουλμάνων να τους χορηγηθεί η ελβετική υπηκοότητα, επειδή και οι δύο αρνήθηκαν να κάνουν χειραψία με άτομα του αντίθετου φύλου. Ο δήμαρχος της πόλης Γκρεγκουάρ Τζουνό δήλωσε ότι η αίτηση απορρίφθηκε γιατί το ζευγάρι των Μουσουλμάνων δεν σεβάστηκε την αρχή της ισότητας των φύλων!
Στη Γαλλία, γυναίκα από την Αλγερία παντρεμένη με Γάλλο πολίτη, αρνήθηκε μετά το πέρας της τελετής κατά την οποία της παρεχωρήθη η υπηκοότητα να σφίξει το χέρι του προεδρεύοντος του Σώματος που της την απένειμε. Δικαιολογήθηκε ότι η θρησκεία της απαγόρευε να αγγίξει άντρες που δεν είναι συγγενείς της. Η αντίδραση των γαλλικών αρχών ήταν πάραυτη. Η χορήγηση υπηκοότητας αναιρέθηκε με το σκεπτικό ότι η άρνηση της γυναίκας να προβεί στην τυπική ενέργεια της χειραψίας υποδηλώνει πως «δεν έχει αφομοιωθεί στη γαλλική κοινότητα».
Αυτά είναι τρία πρόχειρα παραδείγματα της προστασίας του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, παρότι η πολιτική ορθότητα και ο εύκολος διεθνισμός, τους προσέδωσαν ρατσιστική και ξενοφοβική υφή (αυτές η κατηγορίες είναι τσίχλα και κολλάνε σε όλα).
Η ονομασία ζωγράφισε ειρωνικά μειδιάματα, όταν χθες ανακοινώθηκε η αντιπροεδρία του Μαργαρίτη Σχοινά, που θα έχει το χαρτοφυλάκιο της «Προστασίας του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» (θα συντονίζει τα θέματα της μετανάστευσης, ασφάλειας, κατάρτισης μεταναστών και Παιδείας).
Δεν γνωρίζουμε αν τελικά θα είναι μια θέση «κέλυφος», κενή περιεχομένου. Δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τον ίδιο τον κ. Σχοινά, αλλά από το εάν συνολικά η Ευρώπη έχει αποφασίσει να προασπίσει τον δικό της τρόπο ζωής – κάτι που δεν είναι εμφανές:
«Τραμακτική» χαρακτήρισε την επιλογή η συμπροεδρεύουσα των ευρωπαίων Πρασίνων Σκα Κέλερ, συμπληρώνοντας «Ελπίζουμε ότι η πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν δεν βλέπει κάποια αντίφαση ανάμεσα στην στήριξη των προσφύγων και τις ευρωπαϊκές αξίες». Ο Γάλλος Σοσιαλιστής ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλισμάν δήλωσε «εκτός συζήτησης να επικυρώσουμε να τέτοιο πόστο», ενώ ο Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων Λιντοβίκ Βοέ υπερθεμάτισε: «Οι μετανάστες δεν απειλούν τον τρόπο ζωής μας. Η ακροδεξιά τον απειλεί» (χωρίς να προβληματίζεται γιατί θεριεύει η Ακροδεξιά). Επίσης διεθνή Μέσα χαρακτήρισαν τον τίτλο του νέου αντιπροέδρου «προσβλητικό» για τους μετανάστες.
Ποιοι είναι όλοι αυτοί που λένε αυτά;
Είναι πολιτικοί που έχουν υπογράψει τα σύμφωνα συμβίωσης ομοφύλων, το δικαίωμα ομοφύλων ζευγαριών στην υιοθεσία, το δικαίωμα στην αλλαγή ταυτότητας φύλου. Άνθρωποι που από την εφηβεία τους απολαμβάνουν το δικαίωμα στην σεξουαλική ελευθερία, στην επιλογή συντρόφου, όποιου φύλου. Άνθρωποι που θεωρούν αυτονόητο δικαίωμα να κολυμπούν σε παραλίες γυμνιστών. Άνθρωποι που μπορούν να διαπράξουν μοιχεία, αλλά αυτό να είναι θέμα της προσωπικής τους ζωής, χωρίς να γίνουν δημόσιο θέαμα θανάτωσης δια λιθοβολισμού. Είναι γυναίκες που δεν δίνουν σε κανέναν λογαριασμό για την ερωτική τους ζωή, που μπορεί να μένουν μόνες, να ξενυχτούν και να διασκεδάζουν μόνες, να ταξιδεύουν μόνες, χωρίς να ελεγχθούν γιατί δεν είναι υπό την συνοδεία και την προστασία κάποιου άντρα - αφέντη.
Αλλά όλοι αυτοί θεωρούν ρατσισμό, διχαστικό, τρομακτικό, να μη γίνεται Ευρωπαίος πολίτης κάποιος που τον καταδυναστεύουν οι μεσαιωνικές θρησκευτικές αρχές του, σε σημείο να μη σφίγγει το χέρι ατόμου του άλλου φύλου. Να μην μετέχει δηλαδή στην πλέον στοιχειώδη, την πλέον απλούστατη και αυτονόητη χειρονομία αποδεκτής στην Ευρώπη κοινωνικότητας, τη χειραψία. Τι Ευρωπαίοι πολίτες θα γίνουν; Και γιατί να γίνουν;
Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής είναι τα ανωτέρω, που ορίζονται ως η προσωπική ελευθερία και αυτοδιάθεση του ατόμου. Είναι η ισότητα των φύλων. Ο σεβασμός της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων του πολίτη. Η ελευθερία της έκφρασης και του πλουραλισμού. Το δικαίωμα στο κοινωνικό κράτος και την προστασία των αδυνάτων. Το δικαίωμα στην πιο εξωφρενική εμφάνιση, το δικαίωμα στα «pride» - ακόμη και στη βαλκανική χώρα μας ουδείς έχει καταδικαστεί τα τελευταία χρόνια για προσβολή της δημοσίας αιδούς.
Είναι το κοσμικό κράτος. Η επιστημονική έρευνα – ακόμη και με ονομασίες που φαντάζουν ανίερες: «Σωματίδιο του Θεού». Η κατοχυρωμένη διακήρυξη της αθεΐας, η τέχνη που ανθίζει χωρίς λογοκρισία από τις αρχές. Τα εικονοκλαστικά λογοτεχνικά έργα και σκίτσα, ενίοτε χλευαστικά για τη Χριστιανική θρησκεία ή τον Ιησού, όπου όμως κανείς Ευρωπαίος ηγέτης, κανείς Ιερώνυμος και κανείς Αμβρόσιος ή Καντιώτης, δεν βγάζει φετφά να σε σκοτώσουν (όπως έκανε ο Αγιατολάχ Χομεϊνί για τον Σαλμάν Ρούσντι).
Και ο τρόπος αυτός έρχεται από μακριά. Από την αρχαία Ελλάδα και την Αναγέννηση, από τον Διαφωτισμό, τη διανόηση, τις εξεγέρσεις για δικαιώματα και τις επαναστάσεις για ισότητα (της ρωσικής μη εξαιρουμένης. Ασχέτως κατάληξης, μια δυτική επανάσταση ήταν).
Καλοδεχούμενοι εφόσον αποδεχτούν τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Δεν λέμε ότι είναι ανώτερος. Είναι όμως ο δικός μας, και στη δική μας κοινωνία ζητούν να ενταχθούν.