Του Γιώργου Φιντικάκη
Μπορεί οι διατάξεις του πολυνομοσχεδίου να είναι συνώνυμο ανατροπών για τη ζωή χιλιάδων πολιτών, αλλά δεν είναι εκείνο το επίδικο που θα κλονίσει τη κυβέρνηση.
Η αναστάτωση που επικρατεί στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ είναι απόλυτα επιφανειακή και από αύριο θα έχει κοπάσει, παρότι οι πλειστηριασμοί, το ψαλίδι στα προνοιακά επιδόματα, το μπλόκο στις απεργίες και το κεφάλαιο ΔΕΚΟ θα επηρεάζουν για καιρό τη ζωή πολιτών, επαγγελματιών, επιχειρήσεων.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ζήσει τις επόμενες εβδομάδες τις δικές της «αλκυονίδες ημέρες στην οικονομία». Αφού κατάφερε να γλιτώσει τον εφιάλτη της Τετάρτης στα Ειρηνοδικεία – ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα γίνονται κανονικά αλλά δεν θα φαίνονται - τα χαμόγελα θα ανθίσουν όταν την επόμενη Παρασκευή 18 Ιανουαρίου, η S&P αναβαθμίσει όπως αναμένεται την πιστοληπτική ικανότητα της οικονομίας, ακολουθούμενη από την Fitch.
Το πανηγύρι θα συνεχιστεί όταν στις 22 Ιανουαρίου το Eurogroup θα κλείσει, καλώς εχόντων των πραγμάτων, και τυπικά την τρίτη αξιολόγηση, εν μέσω επαίνων σαν εκείνους του Jeroen Dijsselbloem «με Τσίπρα και Τσακαλώτο, όλα έγιναν πιο εύκολα». Δεν ξέρουμε αν ο Αλέξης Τσίπρας θα χαρακτηρίσει τους νέους επαίνους ως «μουσική στα αφτιά του», όπως είχε κάνει προ μηνών για τις διατυπώσεις της Christine Lagarde.
Εκείνο για το οποίο μπορεί κανείς να είναι σίγουρος είναι ότι από εδώ και πέρα θα φορά ολοένα και συχνότερα το κοστούμι του «left liberal» ηγέτη. Εκείνου δηλαδή που από τη μία θέλει να κλείσει τις κοινωνικές ανισότητες και μοιράζει μερίσματα, επιδόματα και παροχές, αλλά από την άλλη έχει κατανοήσει τα οφέλη της καπιταλιστικής ανάπτυξης και των μεταρρυθμίσεων, και άρα καλωσορίζει τις επενδύσεις, ενώ ταυτόχρονα φλερτάρει δημόσια με τον επιχειρηματικό κόσμο, ακόμη και αν πρέπει να παραγνωρίσει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε παλαιά και ανερχόμενη νέα διαπλοκή.
Βέβαια το «φιλελεύθερο» look του κ. Τσίπρα θα δοκιμαστεί σκληρά, και μάλιστα άμεσα. Πλειστηριασμοί θα γίνουν κανονικά μεθαύριο Τετάρτη, απλά θα είναι… αόρατοι. Στους συνηθισμένους προστίθενται πλέον και εκείνοι για χρέη προς το Δημόσιο, όπου διατάξεις προστασίας της πρώτης κατοικίας δεν ισχύουν, ενώ η τιμή πρώτης εκκίνησης θα είναι η εμπορική αξία του ακινήτου, και όχι η αντικειμενική, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.
Μέσα στο Φεβρουάριο η κυβέρνηση θα τρέχει σε ρυθμούς stress test για τις τράπεζες, σημείο κομβικό για όλη την πορεία εξόδου από το τρίτο πρόγραμμα. Διαδικασία που έχει ευθέως διασυνδεθεί με την πορεία των πλειστηριασμών και τη μείωση των κόκκινων δανείων, κατάσταση εύθραυστη με ισορροπίες ιδιαίτερα λεπτές μέχρι αυτή να ολοκληρωθεί.
Ο Φεβρουάριος είναι επίσης μήνας χρέους. Όμως εφόσον πάμε σε ρύθμιση, αυτή θα συνοδεύεται από επιπλέον όρους, και η έξοδος από το πρόγραμμα δεν θα είναι καθαρή, σαν αυτή που ευελπιστούσε η ελληνική πλευρά, όπως είπε χθες ο Thomas Wieser.
Ο Αυστριακός απερχόμενος πρόεδρος του Euroworking Group προσγείωσε τον Αλ.Τσίπρα στην πραγματικότητα στέλνοντας χθες ξεκάθαρο μήνυμα ότι «αν συμφωνηθεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους μετά το τέλος του προγράμματος, τότε λογικό είναι να υπάρξει κάποια περαιτέρω συμφωνία».
Υπενθύμισε μάλιστα έναν μόνιμο εφιάλτη για το ελληνικό πρόβλημα, τις επενδύσεις, οι οποίες «δεν είναι ευπρόσδεκτες στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες». Μίλησε για το δικαστικό σύστημα που στην Ελλάδα παραμένει εξαιρετικά αργό και απρόβλεπτο, ενώ θύμισε αυτό που στη κυβέρνηση θέλουν να «λησμονούν», ότι η χώρα θα παραμείνει σε εποπτεία μέχρι να ξεχρεώσει τα δάνεια που της έχουν χορηγηθεί, δηλαδή με τα σημερινά επιτόκια, έως και το 2060.
Πώς θα ξεπεράσει η κυβέρνηση τις αμφιβολίες του κάθε κ. Wieser ότι η Ελλάδα είναι τόπος προσφιλής σε επενδύσεις; Το μαντέψατε. Μέσω ενός μπαράζ αποκρατικοποιήσεων.
Όσο και αν ακούγεται οξύμωρο για έναν Πρωθυπουργό που έλεγε κάποτε "θα περάσουν πάνω από το πτώμα μου αν πουλήσουν κρίσιμες υποδομές", ο Μάρτιος είναι μήνας των ιδιωτικοποιήσεων. Διόλου τυχαία, τότε ξεκινά και η τέταρτη αξιολόγηση. Σε δύο μήνες από σήμερα η κυβέρνηση καλείται να βάλει μπροστά τις δύσκολες αποκρατικοποιήσεις των ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, ΟΤΕ, Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, να έχει στο μεταξύ ανακηρύξει νικητή στο ΔΕΣΦΑ, να έχει προχωρήσει το διαγωνισμό της Εγνατίας Οδού, να έχει τρέξει παραχωρήσεις για μαρίνες, και να έχει αποφασίσει τι θα κάνει με τα περιφερειακά λιμάνια, όπως η Αλεξανδρούπολη, με την πώληση του 11% της ΕΥΔΑΠ, του 23% της ΕΥΑΘ, και του 17% της ΔΕΗ.
Ο Τσίπρας γνωρίζει ότι όλες αυτές οι ιδιωτικοποιήσεις, θα εκληφθούν από τις αγορές ως ψήφο εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών προς τη χώρα και θα μπορούσαν να γίνουν η βάση ενός ενάρετου κύκλου ανάπτυξης. Δυστυχώς, όμως, στον τομέα των ξένων επενδύσεων, εκτός από τα παλαιά προβλήματα (γραφειοκρατία, αργή απονομή δικαιοσύνης, κλπ), τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί και νέα (υψηλή φορολογία), καθώς και κλίμα κάθε άλλο παρά φιλικό προς το επιχειρείν, όπως είπε και ο Wieser.
Σίγουρα δεν περιμέναμε τον κ. Wieser να μας πει ότι το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα δεν είναι φιλικό. Έχει όμως τη δική του σημασία να το λέει εκείνος που τόσα χρόνια χειρίστηκε το ελληνικό πρόβλημα, όχι γιατί προσφέρει πάτημα για κριτική στον κ. Τσίπρα. Αλλά επειδή στέλνει το μήνυμα Τσίπρα ότι η κυβέρνηση έχει διαμορφώσει περιβάλλον φιλικό στις επενδύσεις δεν έχουν πείσει τους ξένους.
Ας προετοιμαστούμε επομένως για ένα μπαράζ αποκρατικοποιήσεων τους επόμενους μήνες, που όμοιό του δεν θα έχουμε ξαναδεί.
Το γεγονός φυσικά ότι ο κ. Τσίπρας υιοθετεί πρότυπα οικονομικού και κοινωνικού φιλελευθερισμού, και θα προσπαθήσει να μιλήσει τη γλώσσα της αγοράς, δεν σημαίνει και ότι το εννοεί ή ότι έχει τον τρόπο να το κάνει με επιτυχία.
Καθώς ωστόσο οδεύουμε προς το τέλος του τρίτου προγράμματος, είναι το τελευταίο του χαρτί, εφόσον δεχτούμε πως όλα τα υπόλοιπα έχουν καεί.
